Tại sao sau sinh nhưng vẫn béo bụng? Các cách giảm béo bụng sau sinh

Béo bụng là một vấn đề sức khỏe khá thường gặp ở phụ nữ sau sinh do những biến đối về mặt sinh lý trong quá trình mang thai và sau khi sinh con. Béo bụng không chỉ khiến phụ nữ kém tự tin về vóc dáng mà còn dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Hãy cùng MedFit tìm hiểu thông tin khoa học về nguyên nhân gây béo bụng sau sinh, những biện pháp giúp cải thiện cân nặng và vóc dáng sau sinh qua bài viết dưới đây.

Béo bụng sau sinh là gì và nguyên nhân gây béo bụng sau sinh

Béo bụng sau sinh là tình trạng tăng cân và tích tụ mỡ thừa ở vùng bụng sau khi sinh con. Đây là một vấn đề mà nhiều phụ nữ gặp phải, gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sức khỏe. Béo bụng sau sinh không chỉ đơn thuần là sự tăng cân mà còn liên quan đến sự thay đổi về phân bố mỡ trong cơ thể.

Cân nặng tăng trong lúc mang thai thường sẽ giảm dần trong vòng 6 tuần đầu do cơ thể hồi phục sau quá trình sinh nở (giảm thể tích máu, tử cung nhỏ lại). Tuy nhiên, có một số nguyên nhân khiến cho phụ nữ vẫn giữ lại cân nặng và tích mỡ nội tạng như:

• Tăng cân quá mức trong thai kỳ: tăng cân là điều tất yếu để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, tăng cân quá mức trong thai kỳ lại là một yếu tố nguy cơ quan trọng dẫn đến thừa cân sau sinh. Ở thời điểm 12 tháng sau sinh, có đến 23,8% phụ nữ giữ lại từ 5kg cân nặng so với trước khi mang thai. Một nghiên cứu quan sát kéo dài 27 năm cho thấy nhóm phụ nữ tăng cân quá mức trong thai kỳ có cân nặng, chỉ số khối cơ thể (BMI) và chu vi vòng eo tăng cao hơn đáng kể sau sinh.
• Thay đổi thành phần cơ thể: các nghiên cứu thấy phụ nữ mang thai và sinh con có tình trạng tăng khối lượng mỡ nội tạng độc lập với tăng mỡ toàn thân, tức là tỷ lệ mỡ nội tạng tăng lên đáng kể mặc dù chỉ số BMI và tổng lượng mỡ toàn cơ thể có thể không tăng nhiều. Một nghiên cứu đo thành phần cơ thể phụ nữ 6 tuần sau sinh cho thấy, mặc dù chỉ số BMI giảm dần từ 2 ngày đến 6 tuần sau sinh, khối lượng mỡ toàn thân tăng 9,66%, trong đó diện tích mỡ nội tạng có thể tăng đến 45% trong cùng khoảng thời gian đó. Mỡ nội tạng tiết loại cytokine gây viêm mạn tính và gây đề kháng insulin, là các yếu tố quan trọng trong bệnh béo phì.

• Ít vận động: trong quá trình mang thai, hậu sản và chăm con, nhiều phụ nữ có xu hướng giảm vận động do mệt mỏi hoặc do các vấn đề sức khỏe khác. Điều này làm giảm sự tiêu hao năng lượng và tăng nguy cơ tích tụ mỡ. Bắt đầu từ 6 tuần sau sinh, cứ mỗi một giờ ngồi tĩnh tại trong một ngày làm tăng 0,1% lượng mỡ cơ thể.
• Chế độ ăn uống không hợp lý: ăn quá nhiều thực phẩm bổ dưỡng không cần thiết có thể gây dư thừa năng lượng. Sau khi sinh, nhiều bà mẹ có xu hướng ăn nhiều hơn để có đủ sữa cho con bú, nhưng nếu không kiểm soát lượng calo nạp vào thì có thể dẫn đến tăng cân. Nghiên cứu cho thấy phụ nữ có điểm số ăn uống theo cảm xúc/không kiểm soát cao thì khả năng duy trì cân nặng sau sinh kém hơn và cơ thể có lượng mỡ cao hơn.
• Stress và thiếu ngủ: phụ nữ phải đối mặt với căng thẳng, lo âu và thiếu ngủ trong quá trình mang thai và những khó khăn trong quá trình chăm sóc con nhỏ sau sinh. Nghiên cứu cho thấy những phụ nữ ngủ ít hơn 7 giờ/đêm tăng cân nhiều hơn so với người ngủ trên 7 giờ.
• Không cho con bú hoặc không tiết đủ sữa: cho con bú là hoạt động tiêu tốn năng lượng, có thể góp phần giảm béo sau sinh. Bú mẹ hoàn toàn hay một phần đều giảm nguy cơ thừa cân sau này. Phụ nữ cho con bú dưới 3 tháng hoặc không cho con bú có lượng mỡ nội tạng nhiều hơn đáng kể so với phụ nữ cho con bú từ 3 tháng trở lên.
• Tách cơ bụng sau sinh: quá trình tăng áp lực ổ bụng trong thời kỳ mang thai làm cơ thẳng bụng căng dãn và tách ra hai bên, dẫn đến cơ và mô liên kết vùng bụng yếu và lỏng lẻo sau khi sinh. Điều này làm bụng chảy xệ và tăng kích thước vòng eo.

Béo bụng sau sinh ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe?

Béo bụng sau sinh không chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài mà còn gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe của phụ nữ, bao gồm:

• Tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch: tăng cân sau sinh và tăng mỡ nội tạng có liên quan mật thiết đến tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như cao huyết áp, xơ vữa động mạch và bệnh mạch vành. Một nghiên cứu ở Đan Mạch cho thấy phụ nữ có BMI sau sinh tăng trên 1kg/m² thì tăng 25% nguy cơ tăng huyết áp và 48% nguy cơ bệnh mạch vành.
• Tăng nguy cơ mắc đái tháo đường típ 2: béo bụng là một yếu tố nguy cơ chính của bệnh đái tháo đường típ 2, đặc biệt ở phụ nữ từng mắc đái tháo đường thai kỳ. Mỡ nội tạng tiết các chất gây viêm, gây ra tình trạng kháng insulin, làm glucose không thể được đưa vào trong tế bào để tạo năng lượng, dẫn đến tăng đường huyết.

• Rối loạn lipid máu: tăng cân sau sinh liên quan đến các thay đổi tiêu cực về thành phần lipid máu. Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ tăng cân có nồng độ triglyceride và LDL cholesterol cao hơn, nồng độ HDL cholesterol thấp hơn và tăng hơn 3,4kg ở thời điểm 1 năm sau sinh, có nguy cơ rối loạn lipid máu dẫn đến xơ vữa động mạch cao hơn.

• Ảnh hưởng đến tâm lý: sự thay đổi về ngoại hình và cân nặng có thể làm ảnh hưởng đến tâm trạng và chất lượng cuộc sống của phụ nữ, như lo âu, mất tự tin về vóc dáng. Phụ nữ tăng cân và có thói quen ăn uống theo cảm xúc sau sinh có nguy cơ bị trầm cảm sau sinh cao hơn.
• Vấn đề xương khớp: tăng cân và béo bụng sau sinh làm gia tăng nguy cơ mắc nhiều vấn đề về xương khớp như đau khớp, thoái hóa khớp, thoái hóa địa đệm, viêm gân… ở các vị trí như lưng, gối.

• Ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản: một số nghiên cứu cho thấy tăng cân sau sinh có thể không tăng đủ cân nặng ở lần mang thai kế tiếp, dẫn đến những bất lợi cho thai như thai nhỏ, sinh non.

Nhận ngay voucher Miễn phí 100% áp dụng cho Module dinh dưỡng vận động

* Voucher chỉ áp dụng cho khách hàng thăm khám lần đầu tiên tại phòng khám MedFit

Biện pháp hạn chế béo bụng sau sinh

Việc kiểm soát cân nặng và giảm béo bụng sau sinh là một quá trình đòi hỏi sự kiên trì. Kết hợp giữa chế độ ăn kiêng hợp lý, lối sống lành mạnh và vận động thể chất thường xuyên đã được chứng minh là vừa đem lại hiệu quả giảm béo, vừa tăng cường sức khỏe hệ tim mạch và duy trì khối cơ nạc (nơi đốt cháy năng lượng chính của cơ thể).

Chế độ dinh dưỡng

• Hạn chế năng lượng: các nghiên cứu về hiệu quả can thiệp chế độ ăn cho phụ nữ sau sinh có BMI từ 25-30 hoặc tăng cân quá mức khi mang thai thường giảm bớt 500kcal/ngày, sau khi phân tích mức năng lượng tiêu thụ thực tế từ chế độ ăn hàng ngày và mức năng lượng ước tính, nhưng không ít hơn 1800kcal/ngày, để đảm bảo duy trì số lượng và chất lượng sữa.
• Cân bằng dinh dưỡng: đảm bảo chế độ ăn uống cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, bao gồm protein, carbohydrate phức tạp, chất béo lành mạnh, vitamin và khoáng chất. Tránh chế độ ăn kiêng cực đoan (ít carbohydrate, ít chất béo).
• Lựa chọn thực phẩm: tập trung vào các thực phẩm giàu dinh dưỡng như rau xanh và trái cây có chọn lọc, ngũ cốc nguyên hạt, chất béo lành mạnh. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh – thường chứa nhiều chất béo không lành mạnh, đường và muối, không tốt cho sức khỏe và dễ gây tăng cân.
• Uống đủ nước: uống đủ nước mỗi ngày rất quan trọng, giúp tăng cường trao đổi chất và giảm cảm giác thèm ăn. Nên uống từ 3,3-3,8L/ngày để đảm bảo không bị mất nước và không ảnh hưởng đến chất lượng sữa.

Lối sống và vận động

• Lựa chọn bài tập phù hợp: các hoạt động aerobic như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội giúp đốt cháy calo, tăng cường sức khỏe tim mạch và giảm mỡ toàn thân, bao gồm cả mỡ bụng. Các bài tập như kegel, plank, gập bụng, nâng chân giúp tăng cường sức cơ vùng bụng chậu, giúp cơ bụng săn chắc và giảm đau thắt lưng chậu sau sinh.
• Thời gian và cường độ tập luyện: tập luyện với cường độ tăng dần từ nhẹ đến trung bình, ít nhất 30 phút/ngày (khoảng 150 phút/tuần) để đạt hiệu giảm béo tốt nhất.

Cho con bú

Việc cho con bú có thể giúp giảm béo vì cơ thể sử dụng calo để sản xuất sữa. Tuy nhiên, cần kết hợp với chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý để đạt hiệu quả tối ưu.

Ngủ đủ giấc

Cố gắng ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm để cơ thể có thời gian phục hồi và điều hòa các quá trình chuyển hóa.

Áp dụng các công nghệ tăng cơ giảm mỡ hiện đại

Hiện nay, việc sử dụng công nghệ hỗ trợ tăng cơ giảm mỡ không xâm lấn trở nên phổ biến và giúp quá trình giảm béo bớt khó khăn hơn. Các công nghệ hàng đầu hiện nay có thể kể đến như:

• Tăng cơ: công nghệ EMS (electrical muscle stimulation) và HIFEM (high-intensity focused electromagnetic) mang đến phương pháp tăng cơ hiệu quả thông qua việc kích thích các cơ bắp, tạo ra các cơn co cơ tương tự như khi tập luyện cường độ cao mà không cần vận động thể chất. Đây là giải pháp đặc biệt hữu ích cho phụ nữ bị tách cơ bụng sau sinh, giúp cải thiện vùng cơ bụng một cách hiệu quả. Điều trị với EMS và HIFEM có thể giúp nhanh chóng thu nhỏ vòng bụng và eo trên của phụ nữ sau sinh, nhờ cộng gộp cả hai cơ chế là làm vững thành cơ vụn và giảm mỡ dưới da.
• Giảm mỡ: HIFU (high-intensity focused ultrasound), RF (radiofrequency), quang đông hủy mỡ (cryolipolysis) đều là các phương pháp sử dụng nhiệt độ nóng hoặc lạnh để loại bỏ mỡ thừa hiệu quả. Trong đó, HIFU và RF vừa giúp hủy mỡ tại chỗ, vừa kích thích sản xuất collagen, giúp da săn chắc hơn. Quang đông hủy mỡ lại là lựa chọn tối ưu để đánh bay những vùng mỡ lớn và cứng đầu.

Béo bụng sau sinh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn khiến nhiều phụ nữ mất đi sự tự tin trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, với các giải pháp khoa học và công nghệ hiện đại, việc giảm béo bụng sau sinh đã trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn bao giờ hết.

Tại MedFit, các phương pháp giảm béo đa mô thức được xây dựng dựa trên sự kết hợp giữa nền tảng dinh dưỡng, vận động khoa học và công nghệ hiện đại như EMS, HIFEM, HIFU và RF. Với sự đồng hành của đội ngũ Bác sĩ đa chuyên khoa và chuyên gia dinh dưỡng, liệu trình giảm béo được thiết kế cá nhân hóa, giúp bạn nhanh chóng lấy lại vóc dáng thon gọn sau sinh. Hãy để đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm tại MedFit đồng hành cùng bạn trên hành trình tìm lại sự tự tin và sức khỏe. Liên hệ ngay với MedFit để được tư vấn miễn phí và trải nghiệm những phương pháp giảm béo sau sinh an toàn, hiệu quả, phù hợp với nhu cầu cá nhân!

Tài liệu tham khảo

1. Kinoshita T, Itoh M. “Longitudinal variance of fat mass deposition during pregnancy evaluated by ultrasonography: the ratio of visceral fat to subcutaneous fat in the abdomen“. Gynecol Obstet Invest. 2006;61(2):115-118. doi:10.1159/000089456
2. Kirkegaard H, Bliddal M, et al. “Maternal weight change from prepregnancy to 18 months postpartum and subsequent risk of hypertension and cardiovascular disease in Danish women: A cohort study“. PLoS Med. 2021;18(4):e1003486. Published 2021 Apr 2. doi:10.1371/journal.pmed.1003486
3. Puhkala J, Luoto R, et al. “Postpartum weight retention is associated with elevated ratio of oxidized LDL lipids to HDL-cholesterol“. Lipids. 2013;48(12):1227-1235. doi:10.1007/s11745-013-3852-9
4. Lim S, Versace VL, et al. “Weight Change and Cardiometabolic Outcomes in Postpartum Women with History of Gestational Diabetes“. Nutrients. 2019;11(4):922. Published 2019 Apr 24. doi:10.3390/nu11040922
5. Wu CH, Gau ML, et al. “Excessive gestational weight gain and emotional eating are positively associated with postpartum depressive symptoms among taiwanese women“. BMC Womens Health. 2023;23(1):464. Published 2023 Sep 1. doi:10.1186/s12905-023-02625-4
6. Liu J, Song G, et al. “Weight retention at six weeks postpartum and the risk of gestational diabetes mellitus in a second pregnancy“. BMC Pregnancy Childbirth. 2019;19(1):272. Published 2019 Aug 1. doi:10.1186/s12884-019-2423-3
7. Bliddal M, Pottegård A, et al. “Association of Pre-Pregnancy Body Mass Index, Pregnancy-Related Weight Changes, and Parity With the Risk of Developing Degenerative Musculoskeletal Conditions“. Arthritis Rheumatol. 2016;68(5):1156-1164. doi:10.1002/art.39565
8. Luke S, Kirby RS, Wright L. “Postpartum Weight Retention and Subsequent Pregnancy Outcomes“. J Perinat Neonatal Nurs. 2016;34(4):292-301. doi:10.1097/JPN.0000000000000160
9. Amorim Adegboye AR, Linne YM. “Diet or exercise, or both, for weight reduction in women after childbirth“. Cochrane Database Syst Rev. 2013;2013(7):CD005627. Published 2013 Jul 23. doi:10.1002/14651858.CD005627.pub3
10. Lambrinou CP, Karaglani E, Manios Y. “Breastfeeding and postpartum weight loss“. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2019;22(6):413-417. doi:10.1097/MCO.0000000000000597
11. Dellapiana G, Nguyen QT, Naqvi M. “Navigating Postpartum Weight Loss: Evidence and Interventions“. Current Obstetrics and Gynecology Reports. 2024;13(3):1-6. doi:10.1007/s13669-024-00398-7

Nếu bạn có thắc mắc về chủ đề giảm cân và giảm béo, vui lòng để lại câu hỏi. Đội ngũ nhân viên y tế Phòng khám MedFit sẽ hỗ trợ giải đáp.