Zepbound và Mounjaro: giống và khác nhau ra sao?

Zepbound và Mounjaro là hai loại thuốc tiêm dưới da do Eli Lilly – một trong những công ty dược phẩm hàng đầu có trụ sở tại Hoa Kỳ – nghiên cứu và sản xuất. Cả hai đều chứa cùng một hoạt chất là tirzepatide, nhưng được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) Hoa Kỳ phê duyệt cho những chỉ định điều trị khác nhau. Vậy giữa Zepbound và Mounjaro có những điểm giống và khác nào đáng chú ý? Bài viết dưới đây sẽ giúp làm rõ mối liên hệ giữa hai loại thuốc đang nhận được nhiều quan tâm trong kiểm soát cân nặng và điều trị đái tháo đường típ 2.

Tổng quan về Zepbound và Mounjaro

Zepbound và Mounjaro đều chứa hoạt chất tirzepatide, một chất chủ vận đồng thời lên hai thụ thể hormone đường tiêu hóa là GIP (glucose-dependent insulinotropic polypeptide) và GLP-1 (glucagon-like peptide-1). Nhờ tác động kép này, tirzepatide giúp cải thiện kiểm soát đường huyết, làm giảm cảm giác thèm ăn và hỗ trợ giảm cân.

Mặc dù có cùng thành phần, hai loại thuốc này được FDA Hoa Kỳ phê duyệt cho các mục đích điều trị khác nhau:

• Mounjaro: được FDA Hoa Kỳ phê duyệt vào năm 2022 với chỉ định chính là điều trị đái tháo đường típ 2 nhằm cải thiện kiểm soát đường huyết, đồng thời hỗ trợ giảm cân ở bệnh nhân mắc bệnh này. Thuốc được sử dụng như một liệu pháp bổ sung cho chế độ ăn kiêng và tập luyện để đạt hiệu quả tối ưu trong kiểm soát đường huyết.

• Zepbound: được FDA Hoa Kỳ phê duyệt vào năm 2023 với chỉ định chuyên biệt cho kiểm soát cân nặng ở người thừa cân và béo phì (BMI ≥ 30kg/m² hoặc ≥ 27kg/m² kèm theo ít nhất một bệnh lý liên quan đến cân nặng như tăng huyết áp, rối loạn lipid máu hoặc bệnh tim mạch). Không giống Mounjaro, Zepbound không được chỉ định điều trị đái tháo đường, mà tập trung vào hỗ trợ giảm cân toàn diện ở nhóm người không mắc đái tháo đường.

Cơ chế tác động của tirzepatide (GLP-1 và GIP)

Tirzepatide là chất chủ vận đầu tiên hoạt động đồng thời trên hai thụ thể hormone đường tiêu hóa là GLP-1 và GIP. Sự phối hợp này tạo nên một cơ chế tác động kép độc đáo, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị so với các thuốc chỉ tác động đơn lẻ lên GLP-1.

Về mặt sinh lý, GLP-1 đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết thông qua cơ chế tăng tiết insulin phụ thuộc glucose và ức chế glucagon. Ngoài ra, GLP-1 còn làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày và điều hòa cảm giác đói, qua đó góp phần giảm lượng thực phẩm nạp vào. Song song đó, GIP hỗ trợ cải thiện độ nhạy insulin tại các mô đích và thúc đẩy quá trình chuyển hóa năng lượng.

Tirzepatide không chỉ tận dụng hiệu ứng cộng hưởng giữa hai hormone mà còn làm giảm tích trữ mỡ và cải thiện chức năng trao đổi chất một cách toàn diện hơn. Chính sự kết hợp này giúp tirzepatide vượt trội về hiệu quả kiểm soát đường huyết và hỗ trợ giảm cân so với các chất chủ vận GLP-1 đơn thuần hiện nay.

Sự khác biệt giữa Zepbound và Mounjaro

Chỉ định sử dụng

Zepbound được FDA Hoa Kỳ phê duyệt với chỉ định chuyên biệt cho kiểm soát cân nặng ở người trưởng thành bị thừa cân hoặc béo phì. Trong khi đó, Mounjaro ban đầu được phát triển và phê duyệt nhằm điều trị đái tháo đường típ 2, nhưng đồng thời cũng cho thấy hiệu quả giảm cân rõ rệt ở nhóm bệnh nhân này. Sự khác biệt về chỉ định phản ánh mục tiêu điều trị chính của từng loại thuốc, dù cả hai đều sử dụng chung hoạt chất tirzepatide.

Liều lượng và cách dùng

Cả Zepbound và Mounjaro đều được tiêm dưới da 1 lần/tuần, với liều khởi đầu và lộ trình tăng liều khác nhau tùy theo mục tiêu điều trị.

Liều khởi đầu: 2,5mg/tuần trong 4 tuần đầu tiên.

Lộ trình tăng liều: sau 4 tuần, liều có thể tăng lên 5mg/tuần. Nếu cần thiết, có thể tiếp tục tăng theo mức 2,5mg mỗi 4 tuần, tùy theo đáp ứng và khả năng dung nạp của bệnh nhân.

Liều tối đa:

• Mounjaro: 15mg/tuần, tối ưu hóa cho việc kiểm soát đường huyết.
• Zepbound: 15mg/tuần nhưng tập trung vào giảm cân, hỗ trợ kiểm soát cảm giác thèm ăn và cải thiện chuyển hóa.

Việc tăng liều cần được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của Bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị và giảm thiểu nguy cơ gặp tác dụng phụ.

Tác dụng phụ và lưu ý khi sử dụng Zepbound và Mounjaro

Zepbound và Mounjaro đều chứa tirzepatide – một chất chủ vận kép tác động lên thụ thể GIP và GLP-1 – nên có chung hồ sơ tác dụng phụ, chủ yếu ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Các triệu chứng thường gặp bao gồm buồn nôn, nôn, tiêu chảy, táo bón, đầy hơi và đau bụng. Những tác dụng không mong muốn này thường xuất hiện trong giai đoạn đầu điều trị và có xu hướng giảm dần theo thời gian khi cơ thể đã thích nghi với thuốc.

Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng có thể khác nhau tùy cơ địa từng người. Một số trường hợp có thể gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như viêm tụy cấp, viêm túi mật, rối loạn tiêu hóa kéo dài hoặc phản ứng dị ứng nặng. Người có tiền sử viêm tụy, rối loạn tiêu hóa mạn tính, bệnh gan nặng hoặc suy thận cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng các thuốc này.

Với Mounjaro, do được chỉ định cho bệnh nhân đái tháo đường típ 2, cần theo dõi đường huyết thường xuyên để tránh nguy cơ hạ đường huyết, nhất là khi dùng đồng thời với insulin hoặc thuốc kích thích tiết insulin (như sulfonylurea).

Trong khi đó, Zepbound – mặc dù không được dùng cho người đái tháo đường – lại có tác động mạnh lên cảm giác thèm ăn và điều hòa chuyển hóa năng lượng, nên cần theo dõi sát sao các chỉ số liên quan đến cân nặng và tình trạng dinh dưỡng tổng thể. Nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như đau bụng dữ dội, mất nước nặng, vàng da, nổi mẩn hoặc khó thở, bệnh nhân cần ngưng thuốc ngay và đến cơ sở y tế để được đánh giá và xử lý kịp thời.

Mặc dù Zepbound và Mounjaro cho thấy hiệu quả rõ rệt trong hỗ trợ giảm cân và kiểm soát đường huyết, đây không phải là phương pháp thay thế cho chế độ sống lành mạnh. Hiệu quả giảm cân chỉ có thể duy trì lâu dài khi người bệnh tiếp tục thực hiện chế độ ăn uống cân bằng, vận động thể lực đều đặn và thay đổi hành vi ăn uống một cách bền vững.

Nhiều nghiên cứu cho thấy cân nặng có xu hướng tăng trở lại sau khi ngừng thuốc nếu người bệnh không có kế hoạch duy trì chế độ sinh hoạt hợp lý. Trong nghiên cứu mở rộng SURMOUNT-1 (xuất bản trên New England Journal of Medicine năm 2022), phần lớn người tham gia đã tăng cân trở lại sau khi ngưng sử dụng tirzepatide, dù trước đó đạt được kết quả giảm cân đáng kể. Điều này cho thấy thuốc chỉ nên được xem là một công cụ hỗ trợ trong chiến lược kiểm soát cân nặng và chuyển hóa tổng thể – không thể thay thế cho việc duy trì lối sống khoa học. Để đạt hiệu quả bền vững, việc điều trị cần được cá nhân hóa và theo dõi sát sao bởi Bác sĩ chuyên khoa.

Hiệu quả của Zepbound và Mounjaro qua các nghiên cứu lâm sàng

Các nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn đã ghi nhận hiệu quả rõ rệt của cả Zepbound và Mounjaro trong việc giảm cân và cải thiện kiểm soát đường huyết – đặc biệt ở người thừa cân, béo phì và bệnh nhân đái tháo đường típ 2:

• Trong nghiên cứu SURMOUNT-1, những người sử dụng Zepbound (tirzepatide) đạt mức giảm cân trung bình lên đến 22,5% trọng lượng cơ thể sau 72 tuần điều trị – vượt trội so với nhóm dùng giả dược. Đây là một trong những kết quả ấn tượng nhất từng được ghi nhận trong lĩnh vực điều trị béo phì bằng thuốc.

• Với Mounjaro, nghiên cứu SURPASS-2 (2021) so sánh hiệu quả của tirzepatide với semaglutide (Ozempic) ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2, cho thấy Mounjaro giúp giảm 7,8-13,1% cân nặng, tùy theo liều lượng sử dụng. Đồng thời, Mounjaro cũng cải thiện đáng kể mức HbA1c và độ nhạy insulin.

Cơ chế tác động kép của tirzepatide – kích hoạt đồng thời hai thụ thể GIP và GLP-1 – chính là yếu tố tạo nên sự khác biệt. Nhờ đó, thuốc không chỉ làm giảm cảm giác đói, tăng cảm giác no mà còn điều hòa chuyển hóa năng lượng và kiểm soát đường huyết hiệu quả. Nhờ những tác động toàn diện này, cả Zepbound và Mounjaro đều được đánh giá là bước tiến quan trọng trong điều trị béo phì và rối loạn chuyển hóa hiện nay.

Những lưu ý khi chọn Zepbound hoặc Mounjaro

Việc sử dụng Zepbound hoặc Mounjaro cần được thực hiện dưới sự theo dõi chặt chẽ của Bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và an toàn. Không nên tự ý kết hợp với các loại thuốc khác nếu chưa được tư vấn chuyên môn nhằm tránh nguy cơ tương tác không mong muốn. Đặc biệt, khi dùng cùng insulin hoặc các thuốc kích thích tiết insulin như nhóm sulfonylurea, cần theo dõi sát nguy cơ hạ đường huyết, nhất là với Mounjaro – vốn được chỉ định cho bệnh nhân đái tháo đường típ 2.

Bên cạnh đó, không nên sử dụng đồng thời với các thuốc ức chế DPP-4 (như sitagliptin, vildagliptin) vì không mang lại lợi ích cộng hưởng. Cả hai nhóm thuốc này đều tác động đến trục GLP-1 và khi kết hợp có thể làm tăng nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ về tiêu hóa mà không cải thiện thêm hiệu quả điều trị.

Dù Zepbound và Mounjaro đã chứng minh hiệu quả trong hỗ trợ giảm cân và cải thiện chuyển hóa, nhưng kết quả chỉ thật sự bền vững khi người bệnh kết hợp cùng với chế độ ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất đều đặn. Một chế độ dinh dưỡng cân bằng, kiểm soát calo và giàu chất xơ, cùng với thói quen vận động thường xuyên, sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả của thuốc và hạn chế tình trạng tăng cân trở lại.

Thực tế, sau khi ngừng thuốc, cân nặng có thể quay trở lại nếu người dùng không duy trì lối sống lành mạnh – điều này đã được ghi nhận trong nhiều nghiên cứu lâm sàng. Vì vậy, bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị, việc xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học và bền vững mới là chìa khóa giữ vững kết quả lâu dài.

Zepbound và Mounjaro tuy cùng chứa hoạt chất tirzepatide nhưng phục vụ cho hai mục tiêu điều trị khác nhau, Mounjaro tập trung vào kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2, trong khi Zepbound được chỉ định chuyên biệt cho kiểm soát cân nặng ở người thừa cân và béo phì. Cả hai đều thể hiện hiệu quả vượt trội trong các nghiên cứu lâm sàng, không chỉ về mặt giảm cân mà còn cải thiện các chỉ số chuyển hóa quan trọng. Tuy nhiên, hiệu quả này chỉ thật sự bền vững khi được kết hợp với một lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống khoa học và vận động hợp lý.

Việc lựa chọn giữa Zepbound hay Mounjaro không chỉ dựa vào mục tiêu giảm cân hay kiểm soát đường huyết, mà cần được cá nhân hóa theo tình trạng sức khỏe và bệnh lý nền của mỗi người. Đồng thời, quá trình điều trị cần có sự đồng hành chặt chẽ của đội ngũ chuyên môn để đảm bảo hiệu quả tối ưu và phòng ngừa rủi ro.

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp giảm cân hoặc kiểm soát chuyển hóa an toàn, hiệu quả và được cá nhân hóa theo hồ sơ sức khỏe, MedFit là nơi đồng hành lý tưởng. Đội ngũ Bác sĩ chuyên khoa tại MedFit sẽ tư vấn chi tiết và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp nhất, giúp bạn không chỉ giảm cân an toàn mà còn duy trì kết quả bền vững lâu dài.

Tài liệu tham khảo

1. Wharton S, Blevins T, et al. Daily Oral GLP-1 Receptor Agonist Orforglipron for Adults with Obesity. N Engl J Med. 2023;389(10):877-888. doi:10.1056/NEJMoa2302392
2. Aronne LJ, Sattar N, et al. Continued Treatment With Tirzepatide for Maintenance of Weight Reduction in Adults With Obesity: The SURMOUNT-4 Randomized Clinical Trial. JAMA. 2024;331(1):38-48. doi:10.1001/jama.2023.24945
3. Abbasi J. FDA Green-Lights Tirzepatide, Marketed as Zepbound, for Chronic Weight Management. JAMA. 2023;330(22):2143-2144. doi:10.1001/jama.2023.24539
4. Jastreboff AM, Aronne LJ, et al. Tirzepatide Once Weekly for the Treatment of Obesity. N Engl J Med. 2022;387(3):205-216. doi:10.1056/NEJMoa2206038
5. Frías JP, Davies MJ, et al. Tirzepatide versus Semaglutide Once Weekly in Patients with Type 2 Diabetes. N Engl J Med. 2021;385(6):503-515. doi:10.1056/NEJMoa2107519