CGM là gì? Người béo phì có nên dùng CGM không?

Trong kỷ nguyên công nghệ hiện đại, máy đo glucose liên tục (CGM) nổi bật với khả năng theo dõi đường huyết một cách liên tục và chính xác. Mặc dù CGM thường được sử dụng cho bệnh nhân đái tháo đường, thiết bị này cũng có thể mang lại lợi ích cho người béo phì trong việc cải thiện sức khỏe và quản lý cân nặng. Béo phì có mối liên hệ chặt chẽ với kháng insulin và nguy cơ phát triển đái tháo đường típ 2, vì vậy việc sử dụng CGM có thể giúp người béo phì hiểu rõ hơn về cơ chế đường huyết của cơ thể họ. Bài viết này sẽ khám phá vai trò của CGM đối với người béo phì và những lợi ích tiềm năng mà thiết bị này mang lại trong việc quản lý cân nặng và ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến đường huyết.

Giới thiệu về CGM

Cơ chế hoạt động của CGM

Máy đo glucose liên tục (continuous glucose monitoring – CGM) là một thiết bị tiên tiến giúp theo dõi mức đường huyết của người dùng một cách liên tục và chính xác. Khác với các phương pháp đo đường huyết truyền thống, CGM cung cấp thông tin về mức glucose trong máu liên tục và thường xuyên, từ đó giúp người sử dụng theo dõi tình trạng đường huyết một cách chi tiết và hiệu quả hơn.

CGM hoạt động bằng cách sử dụng một cảm biến nhỏ gắn dưới da để đo lượng glucose trong dịch mô kẽ, là chất lỏng nằm giữa các tế bào trong cơ thể. Cảm biến này thường được thay thế sau một khoảng thời gian nhất định (thường từ 7-14 ngày). Sau khi cảm biến đo được mức glucose, dữ liệu này sẽ được gửi đến một thiết bị nhận dữ liệu như điện thoại thông minh hoặc máy thu cầm tay thông qua một máy phát (transmitter). Thiết bị nhận sẽ hiển thị mức đường huyết theo thời gian thực, cung cấp biểu đồ và thông tin chi tiết về sự thay đổi của mức glucose trong suốt cả ngày.

Một số hệ thống CGM hiện đại còn tích hợp khả năng cảnh báo sớm khi mức đường huyết quá cao hoặc quá thấp, giúp người dùng có thể hành động kịp thời để điều chỉnh chế độ ăn uống, sử dụng thuốc hoặc can thiệp lối sống nhằm duy trì mức đường huyết ổn định. Ngoài ra, CGM cũng có thể kết nối với các thiết bị khác như bơm insulin để cung cấp một hệ thống điều trị insulin tự động, từ đó giảm thiểu sự dao động của mức đường huyết và giúp cải thiện sức khỏe tổng thể.

Cấu tạo của máy CGM

Các hệ thống CGM hiện nay bao gồm ba phần chính là cảm biến, máy phát và thiết bị nhận:

• Cảm biến (sensor): đây là phần gắn vào dưới da và đo lượng glucose trong dịch mô kẽ. Một số cảm biến có thể được gắn trong vài tuần hoặc thậm chí vài tháng, cảm biến của hệ thống Freestyle Libre có thể hoạt động trong 14 ngày.
• Máy phát (transmitter): máy phát gửi dữ liệu từ cảm biến đến thiết bị nhận. Một số máy phát có thể tái sử dụng, trong khi các loại khác là một phần của cảm biến nên chỉ có thể dùng một lần. Hệ thống Dexcom G6 sử dụng một máy phát gắn kết với cảm biến, gửi dữ liệu liên tục và có thể được tái sử dụng.
• Thiết bị nhận (receiver): đây là thiết bị nhận và hiển thị dữ liệu từ máy phát. Thiết bị nhận có thể là một ứng dụng trên điện thoại thông minh hoặc máy thu cầm tay. Các thiết bị nhận hiện nay thường tích hợp nhiều tính năng như phân tích dữ liệu, thiết lập cảnh báo và chia sẻ thông tin với các thiết bị khác hoặc người chăm sóc.

Các loại máy CGM hiện có

Một số loại máy CGM thường dùng bao gồm Abbott Freestyle Libre, Dexcom G6, Medtronic Guardian TM và Eversense CGM. Mỗi loại đều có những tính năng riêng như thời gian hoạt động của cảm biến, độ chính xác, khả năng cảnh báo và khả năng kết nối với các thiết bị khác.

Lợi ích của việc sử dụng CGM

Quản lý đường huyết hiệu quả

Máy CGM cung cấp nhiều lợi ích quan trọng trong việc quản lý bệnh đái tháo đường, bao gồm:

• Theo dõi liên tục: CGM cho phép theo dõi mức đường huyết liên tục 24/7, cung cấp dữ liệu chi tiết về sự thay đổi của mức đường huyết trong suốt cả ngày. Điều này giúp nhận diện các xu hướng và dao động trong mức đường huyết mà các phương pháp đo truyền thống khó có thể phát hiện.
• Cảnh báo sớm: CGM có khả năng cung cấp cảnh báo sớm khi mức đường huyết vượt ra ngoài khoảng mục tiêu, cho phép xử lý kịp thời để tránh tình trạng hạ đường huyết quá mức hoặc tăng đường huyết quá cao.
• Dữ liệu chi tiết: với khả năng cung cấp thông tin chi tiết về mức đường huyết trong suốt cả ngày, CGM giúp người dùng điều chỉnh chế độ ăn uống, sử dụng thuốc và can thiệp lối sống một cách chính xác hơn.

Hỗ trợ điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống

Máy CGM không chỉ giúp theo dõi mức đường huyết mà còn hỗ trợ điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống. Những lợi ích cụ thể bao gồm:

• Đánh giá ảnh hưởng của thực phẩm: bằng cách theo dõi các mức đường huyết phản ứng với các loại thực phẩm khác nhau, người dùng có thể xác định những thực phẩm nào gây ra sự tăng hoặc giảm đường huyết đáng kể và điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp.
• Hiệu quả của hoạt động thể chất: CGM giúp theo dõi sự thay đổi mức đường huyết khi tập luyện thể dục, từ đó giúp người dùng điều chỉnh lịch tập luyện để đạt được hiệu quả tối ưu.
• Xác định xu hướng đường huyết: CGM cung cấp thông tin về xu hướng đường huyết của người dùng, cho phép nhận diện những yếu tố gây ra sự thay đổi lớn về nồng độ đường trong máu và điều chỉnh các yếu tố này để duy trì mức đường huyết ổn định.

Người béo phì có nên sử dụng CGM?

Dựa trên cơ chế và bệnh sinh của béo phì, có thể thấy rằng việc sử dụng CGM sẽ mang lại những lợi ích sau cho người béo phì:

• Theo dõi mức đường huyết liên tục và hỗ trợ giảm cân: người béo phì thường gặp khó khăn trong việc duy trì mức đường huyết ổn định. Theo dõi mức đường huyết liên tục bằng CGM có thể cung cấp thông tin chi tiết về sự biến động của glucose trong cơ thể. Việc theo dõi này giúp người béo phì nhận diện những thực phẩm hoặc thói quen gây ra sự thay đổi đáng kể trong mức đường huyết. Từ đó có thể điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống phù hợp, góp phần vào việc kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Phát hiện tình trạng kháng insulin: kháng insulin là một tình trạng phổ biến ở người béo phì, có thể dẫn đến bệnh đái tháo đường típ 2. CGM giúp phát hiện sớm tình trạng kháng insulin thông qua việc theo dõi mức đường huyết liên tục. Khi phát hiện dấu hiệu kháng insulin, người béo phì có thể thực hiện các biện pháp điều chỉnh như thay đổi chế độ ăn uống, tập luyện thể dục và sử dụng thuốc để kiểm soát tình trạng này.

Những điểm cần cân nhắc khi sử dụng CGM trên bệnh nhân béo phì

Hiện nay, CGM được khuyến cáo nên được sử dụng cho bệnh nhân đái tháo đường típ 1 và típ 2, đặc biệt là những người sử dụng insulin, để cải thiện quản lý đường huyết và giảm thiểu các biến chứng liên quan.

Đối với bệnh nhân béo phì, vì CGM có thể mang lại các gợi ý có giá trị trong điều chỉnh chế độ ăn uống và tập luyện nên vẫn được nhiều chuyên gia khuyến nghị sử dụng. Tuy nhiên, nếu muốn sử dụng CGM cho bệnh nhân béo phì, cần cân nhắc kĩ các yếu tố sau:

Chi phí và tính phổ biến của máy CGM

Một trong những hạn chế của máy CGM là chi phí cao. Các thiết bị CGM thường đắt đỏ hơn so với máy đo đường huyết truyền thống, điều này có thể khiến nhiều người gặp khó khăn trong việc chi trả. Thêm vào đó, không phải khu vực nào cũng có sẵn thiết bị CGM và không phải mọi gói bảo hiểm y tế đều hỗ trợ chi phí cho loại thiết bị này.

Trong điều kiện kinh tế hạn hẹp, người béo phì có thể lựa chọn sử dụng máy CGM trong thời gian ngắn để theo dõi mức đường huyết. Thiết bị này có thể giúp họ hiểu rõ hơn về tác động của chế độ ăn uống và luyện tập đến mức đường huyết của mình, từ đó điều chỉnh lối sống một cách phù hợp ngay từ đầu. Sau khi đã có dữ liệu cần thiết và hiểu rõ xu hướng đường huyết, họ có thể duy trì việc quản lý đường huyết bằng các phương pháp truyền thống và kinh tế hơn.

Độ chính xác và các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả đo

CGM có thể không chính xác bằng các phương pháp đo đường huyết truyền thống. Sai số trung bình của CGM thường dao động từ 5-15% so với máy đo đường huyết đầu ngón tay. Một số yếu tố như thuốc, thực phẩm bổ sung và tình trạng sức khỏe có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của máy CGM. Do đó, người sử dụng cần thường xuyên kiểm tra và hiệu chỉnh thiết bị để đảm bảo kết quả đo chính xác.

Kết quả nghiên cứu và khuyến cáo việc dùng CGM trên bệnh nhân béo phì

Các nghiên cứu hiện tại cho thấy CGM có thể mang lại lợi ích đáng kể cho người béo phì, đặc biệt trong việc theo dõi và điều chỉnh mức đường huyết. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng việc sử dụng CGM giúp cải thiện kiểm soát đường huyết và có thể giảm nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường típ 2, với việc giảm đáng kể mức HbA1c – một chỉ số quan trọng phản ánh tình trạng kiểm soát đường huyết dài hạn. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác định các lợi ích này.

Khuyến nghị từ các chuyên gia và các hiệp hội uy tín như Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ cho thấy việc sử dụng CGM có thể là một công cụ hữu ích trong quản lý cân nặng và sức khỏe cho người béo phì, đặc biệt là những người có nguy cơ cao mắc đái tháo đường típ 2. Tuy nhiên, người dùng nên tham khảo ý kiến của Bác sĩ trước khi bắt đầu sử dụng CGM để đảm bảo rằng thiết bị này phù hợp với nhu cầu và điều kiện sức khỏe cá nhân.

CGM có thể là công cụ hữu ích giúp người béo phì hiểu rõ hơn về mức đường huyết của mình, từ đó điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống một cách hiệu quả. Mặc dù CGM chủ yếu được khuyến nghị cho bệnh nhân đái tháo đường, người béo phì cũng có thể hưởng lợi khi sử dụng thiết bị này để theo dõi mức đường huyết, nhằm phát hiện sớm tiền đái tháo đường và kiểm soát cân nặng, đồng thời giảm nguy cơ gặp phải các biến chứng liên quan đến kháng insulin.

Để có được sự hỗ trợ và hướng dẫn khoa học về chế độ ăn uống và giảm cân hiệu quả, hãy đến với MedFit – nơi bạn sẽ được tư vấn các giải pháp dinh dưỡng và luyện tập phù hợp. Hãy đặt lịch hẹn tại MedFit để bắt đầu hành trình chăm sóc sức khỏe của bạn ngay hôm nay.

Tài liệu tham khảo

1. Hegedus E, Salvy SJ, et al. “Use of continuous glucose monitoring in obesity research: A scoping review“. Obes Res Clin Pract. 2021 Sep-Oct;15(5):431-438. doi: 10.1016/j.orcp.2021.08.006. Epub 2021 Sep 2. PMID: 34481746; PMCID: PMC8502209
2. Alyson Powell Key. “How Does a Continuous Glucose Monitor Work?“. WebMD
3. “CGM & Time in Range“. American Diabetes Association
4. “Continuous Glucose Monitoring (CGM)“. Cleveland Clinic