Uống thuốc bắc có giảm cân không? Thực hư và sự thật cần biết

Với nhu cầu giảm cân ngày càng tăng, nhiều người tìm đến các phương pháp tự nhiên, trong đó có thuốc bắc. Vậy uống thuốc bắc có giảm cân không? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thuốc bắc, hiệu quả thực tế và ưu nhược điểm, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp với thể trạng và mục tiêu sức khỏe của bản thân.

Thuốc bắc là gì?

Thuốc bắc là các bài thuốc cổ truyền, được bào chế từ các thảo dược tự nhiên, nhằm cân bằng âm dương và điều hòa các cơ quan trong cơ thể như lách, thận, gan. Các thành phần phổ biến trong thuốc bắc bao gồm cam thảo, táo tàu, lá sen, trần bì, được phối hợp theo công thức riêng để hỗ trợ sức khỏe, trong đó có giảm cân.

Theo Bác sĩ Ngô Quang Hải (nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật cao châm cứu Việt tại Bệnh viện Châm cứu TW), thuốc bắc giúp điều chỉnh những nguyên nhân gốc rễ gây béo phì, như đàm thấp, huyết ứ và nhiệt ứ. Ví dụ, nếu thừa cân kèm theo táo bón, thầy thuốc sẽ tập trung điều trị táo bón để cơ thể có thể đào thải mỡ hiệu quả.

Mỗi nguyên nhân gây béo phì sẽ có cách điều trị khác nhau, giúp giảm cân an toàn và hiệu quả hơn. Thuốc bắc giảm cân cần phải được kê đơn bởi Bác sĩ Y học cổ truyền có chuyên môn, sử dụng những công thức đã được kiểm nghiệm và đảm bảo an toàn.

Hiện nay, thị trường thuốc bắc có nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc, khiến người tiêu dùng gặp khó khăn trong việc phân biệt sản phẩm an toàn và hiệu quả. Vì vậy, trước khi sử dụng thuốc bắc, người dùng cần lựa chọn sản phẩm uy tín, được kê đơn và có nguồn gốc rõ ràng.

Uống thuốc bắc có giảm cân không?

Thuốc bắc có thể hỗ trợ giảm cân nhờ vào cơ chế tăng cường chuyển hóa mỡ, đào thải độc tố và cải thiện chức năng tiêu hóa. Các thành phần thảo mộc như lá sen, trần bì, cam thảo giúp cơ thể đốt cháy mỡ thừa, trong khi piperonal (từ tiêu) và gừng điều hòa các hormone, giúp giảm cảm giác thèm ăn. Đồng thời, thuốc bắc còn cải thiện sự cân bằng vi khuẩn đường ruột, thúc đẩy quá trình trao đổi chất và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.

Một nghiên cứu gần đây của Meifang Chen và cộng sự (2024) cho thấy, thuốc bắc có hiệu quả giảm cân rõ rệt trong vòng 6 tháng. Nhóm sử dụng thuốc bắc giảm được khoảng 3,08kg so với nhóm không dùng thuốc hoặc chỉ dùng giả dược. Nghiên cứu này chứng minh rằng thuốc bắc có tác dụng giúp giảm cân và giảm chỉ số BMI hiệu quả.

Ngoài ra, một nghiên cứu khác so sánh Ma-Xing-Gan-Shi-Tang (MXGST), một bài thuốc bắc, với liraglutide, là một loại thuốc giảm cân được FDA Hoa Kỳ công nhận, cho thấy MXGST giúp giảm cân nhiều hơn (-4,5kg so với -2,15kg) và có ít tác dụng phụ hơn. Dù vậy, nghiên cứu này vẫn cần thêm các thử nghiệm lâm sàng để xác nhận lâu dài hiệu quả giảm cân của thuốc bắc.

Mặc dù thuốc bắc có tiềm năng hỗ trợ giảm cân, cho đến nay, chưa có bài thuốc Đông y hay thuốc bắc nào được FDA Hoa Kỳ công nhận là phương pháp giảm cân chính thức. Điều này không đồng nghĩa với việc thuốc bắc hoàn toàn vô dụng, nó cho thấy thuốc bắc chưa có đủ bằng chứng khoa học lâm sàng rõ ràng để đạt chuẩn quốc tế. Vì vậy, người dùng cần tỉnh táo và cân nhắc kỹ lưỡng khi lựa chọn sử dụng các bài thuốc chưa được kiểm định rõ ràng về hiệu quả và độ an toàn.

Nhận ngay voucher Miễn phí 100% áp dụng cho Module dinh dưỡng vận động

* Voucher chỉ áp dụng cho khách hàng thăm khám lần đầu tiên tại Phòng khám MedFit

Các lợi điểm của thuốc bắc trong giảm cân

Thuốc bắc có thể hỗ trợ giảm cân hiệu quả nhờ vào việc tác động đến các nguyên nhân gốc rễ của việc thừa cân. Dưới đây là một số lợi điểm của thuốc bắc trong giảm cân:

• Nguồn gốc tự nhiên và chi phí thấp: thuốc bắc được làm từ các thảo dược tự nhiên, dễ dàng tiếp cận và có chi phí thấp hơn so với các phương pháp giảm cân Tây y.
• Hỗ trợ sức khỏe toàn diện: thuốc bắc không chỉ giúp giảm cân mà còn điều hòa các cơ quan nội tạng như thận, gan và lách, giúp cơ thể khỏe mạnh từ bên trong. Ngoài ra, một số thảo dược còn hỗ trợ giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ và tăng cường tuần hoàn máu, tất cả đều là những yếu tố quan trọng trong quá trình kiểm soát cân nặng.
• Ít tác dụng phụ: thuốc bắc như MXGST được ghi nhận là có ít tác dụng phụ hơn so với các thuốc Tây y giảm cân, đặc biệt khi sử dụng đúng liều lượng và dưới sự hướng dẫn của Bác sĩ. Tỷ lệ tác dụng phụ nghiêm trọng như tăng huyết áp chỉ 0,1% so với 2,7% ở nhóm thuốc Tây.
• Tiềm năng trong tương lai: các nghiên cứu gần đây cho thấy MXGST (một công thức thuốc bắc) đang cho thấy tiềm năng lớn trong hỗ trợ giảm cân. Công thức này giúp điều chỉnh khí phế, làm sạch nhiệt bệnh lý và giảm đờm, cải thiện thể chất đờm – ẩm, từ đó hỗ trợ giảm cân hiệu quả. Các nghiên cứu và phát triển hiện nay mở ra triển vọng để thuốc bắc trở thành một giải pháp giảm cân an toàn và hiệu quả trong tương lai.

Nhược điểm và rủi ro khi dùng thuốc bắc để giảm cân

Mặc dù thuốc bắc có thể hỗ trợ giảm cân, việc sử dụng không đúng cách hoặc sản phẩm không rõ nguồn gốc có thể mang lại những rủi ro nghiêm trọng:

• Nguy cơ không an toàn từ thuốc không rõ nguồn gốc: hiện nay, thị trường thuốc bắc tràn ngập các sản phẩm không rõ nguồn gốc, gây khó khăn cho người tiêu dùng trong việc phân biệt giữa thuốc chất lượng và thuốc pha tạp. Những sản phẩm này có thể chứa chất độc hại, không đảm bảo vệ sinh hoặc bị nhiễm khuẩn, gây nguy hiểm cho sức khỏe. Bác sĩ Trần Văn Năm, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Y Dược học Dân tộc TP. HCM, khuyến cáo người dân không nên tự ý sử dụng thuốc bắc không rõ nguồn gốc.
• Tác dụng phụ tiềm ẩn: nếu sử dụng sai cách hoặc lạm dụng, thuốc bắc có thể gây các tác dụng phụ như mệt mỏi, mất nước, rối loạn tiêu hóa. Đặc biệt, một số sản phẩm không được kiểm soát có thể chứa corticoid, dẫn đến hội chứng Cushing, gây rối loạn nội tiết và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
• Thiếu bằng chứng khoa học về hiệu quả lâu dài: mặc dù một số bài thuốc bắc như MXGST đã cho thấy hiệu quả, vẫn thiếu các nghiên cứu khoa học quy mô lớn để chứng minh hiệu quả và độ an toàn trong thời gian dài. Vì vậy, người dùng cần thận trọng và chỉ sử dụng thuốc bắc đã được kiểm chứng bởi các chuyên gia có uy tín.
• Tương tác với thuốc Tây: thuốc bắc có thể gây tương tác nguy hiểm nếu sử dụng đồng thời với các loại thuốc Tây, đặc biệt là các thuốc điều trị bệnh mạn tính. Ví dụ, cam thảo trong thuốc bắc có thể làm tăng huyết áp, gây ảnh hưởng ngược lại với thuốc điều trị cao huyết áp. Ngoài ra, các vị thuốc lợi tiểu có thể làm thay đổi điện giải trong cơ thể, ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc tim mạch và thuốc chống loạn nhịp, gây ra nhiều rủi ro cho sức khỏe.

So sánh với các phương pháp giảm cân khác

Bảng dưới đây so sánh ưu nhược điểm của thuốc bắc trong giảm cân so với các phương thức giảm cân khác nhau:

Nhận ngay voucher Miễn phí 100% áp dụng cho Module dinh dưỡng vận động

* Voucher chỉ áp dụng cho khách hàng thăm khám lần đầu tiên tại Phòng khám MedFit

Lời khuyên khi sử dụng thuốc bắc để giảm cân

Trước khi quyết định sử dụng thuốc bắc để giảm cân, cần lưu ý các nguyên tắc sau:

Kết hợp lối sống lành mạnh

Lối sống lành mạnh là yếu tố quan trọng nhất trong việc giảm cân bền vững. Dù có sử dụng thuốc bắc hay bất kỳ phương pháp nào, chế độ ăn uống khoa học và thói quen vận động thường xuyên sẽ luôn là nền tảng.

Ăn uống khoa học, cân đối giữa đạm, chất xơ, tinh bột tốt và hạn chế đường, dầu mỡ xấu, kết hợp với việc đi bộ, yoga hoặc tập gym sẽ giúp đốt cháy calo hiệu quả và duy trì sức khỏe.

Tham khảo ý kiến Bác sĩ hoặc lương y

Trước khi dùng thuốc bắc, hãy tham khảo Bác sĩ Đông y có chuyên môn hoặc lương y được cấp phép. Điều này giúp đảm bảo bài thuốc phù hợp với cơ địa và tình trạng sức khỏe của bạn.

Chọn nguồn thuốc uy tín

Mua thuốc bắc chỉ từ các cơ sở y học cổ truyền có uy tín và giấy phép hành nghề rõ ràng. Tránh các sản phẩm “thuốc giảm cân Đông y” bán trên mạng mà không có nguồn gốc, vì chúng có thể chứa chất cấm hoặc không đảm bảo chất lượng, gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Theo dõi phản ứng cơ thể khi sử dụng

Trong quá trình dùng thuốc bắc, nếu cơ thể có dấu hiệu bất thường như mệt mỏi kéo dài, tiêu chảy, mất ngủ, nổi mẩn hoặc tim đập nhanh, hãy ngừng sử dụng ngay và đến cơ sở y tế để kiểm tra. Lắng nghe cơ thể là cách tốt nhất để tránh các biến chứng không mong muốn.

Chọn giải pháp y học hiện đại khi thuốc bắc không rõ nguồn gốc

Cho đến nay, thuốc bắc và các phương pháp Đông y nói chung chưa được FDA Hoa Kỳ hay Bộ Y tế Việt Nam khuyến cáo trong các phác đồ giảm cân chính thức. Nếu không chắc chắn về chất lượng, nguồn gốc hoặc độ an toàn của thuốc bắc, lựa chọn phương pháp giảm cân bằng y học hiện đại tại MedFit là giải pháp sáng suốt và an toàn hơn.

Các Bác sĩ chuyên khoa Dinh dưỡng và Nội tiết tại MedFit sẽ thiết kế phác đồ giảm cân cá nhân hóa dựa trên kiểm tra sức khỏe cụ thể, đảm bảo bạn giảm cân đúng cách, hiệu quả và duy trì lâu dài mà không ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Thuốc bắc có thể hỗ trợ giảm cân nếu được sử dụng đúng cách nhưng cần cẩn trọng với chất lượng và tác dụng phụ. Giảm cân hiệu quả là quá trình dài hơi và đòi hỏi sự kiên trì, kỷ luật. Thay vì tìm kiếm “thuốc giảm cân thần kỳ”, hãy bắt đầu từ chế độ ăn uống khoa học, vận động đều đặn và lắng nghe cơ thể.

MedFit hiểu rằng một vóc dáng đẹp trước hết phải là một vóc dáng khoẻ mạnh. Khi bạn cần, chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn với các phương pháp dinh dưỡng, tập luyện khoa học và thuốc giảm cân đã được FDA Hoa Kỳ công nhận. Hãy đến MedFit để bắt đầu hành trình làm đẹp và khỏe mạnh ngay hôm nay!

Tài liệu tham khảo

1. Li C, Zhang H, Li X. The Mechanism of Traditional Chinese Medicine for the Treatment of Obesity. Diabetes Metab Syndr Obes. 2020;13:3371-3381. Published 2020 Sep 25. doi:10.2147/DMSO.S274534
2. Chen M, Liu J. Effects of traditional Chinese medicines on weight management among adults with overweight or obesity: A systematic review and network meta-analysis. Obes Sci Pract. 2024;10(3):e763. Published 2024 Jun 10. doi:10.1002/osp4.763
3. Liao YN, Chen HY, Yang CW, et al. Chinese herbal medicine is associated with higher body weight reduction than liraglutide among the obese population: A real-world comparative cohort study. Front Pharmacol. 2022;13:978814. Published 2022 Sep 9. doi:10.3389/fphar.2022.978814

Nếu bạn đang muốn được thăm khám về thừa cân, béo phì, tăng cơ, giảm mỡ, hãy để lại thông tin để được đo InBody và thăm khám hoàn toàn miễn phí cùng đội ngũ Bác sĩ đa chuyên khoa tại Phòng khám MedFit.

Thăm khám trực tiếp tại Phòng khám MedFitThăm khám online (dành cho khách hàng không ở TP.HCM)