Tìm hiểu về Ozempic – công dụng và những lưu ý khi sử dụng

Ozempic – một loại thuốc tiêm chứa semaglutide, không chỉ được ứng dụng trong việc kiểm soát đường huyết ở người mắc đái tháo đường típ 2 mà còn mang lại hiệu quả đáng kể trong hỗ trợ giảm cân. Với khả năng giảm nguy cơ biến cố tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim và đột quỵ, Ozempic đã trở thành một giải pháp đột phá, mang lại lợi ích toàn diện trong việc nâng cao sức khỏe tổng thể. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cơ chế hoạt động, lợi ích và lưu ý khi sử dụng Ozempic, giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về loại thuốc này.

Giới thiệu về Ozempic

Ozempic là thuốc tiêm dưới da chứa thành phần chính là semaglutide, một chất đồng vận thụ thể GLP-1 (GLP-1RA). Thuốc này được Novo Nordisk sản xuất và đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) Hoa Kỳ phê duyệt vào năm 2017 để điều trị đái tháo đường típ 2, giúp kiểm soát đường huyết ở những bệnh nhân không đáp ứng tốt với chế độ ăn uống, luyện tập hoặc các thuốc điều trị khác.

Ngoài tác dụng chính là kiểm soát đường huyết, Ozempic còn hỗ trợ giảm cân nhờ cơ chế giảm cảm giác thèm ăn và kéo dài cảm giác no. Tuy nhiên, việc sử dụng Ozempic để giảm cân không phải là chỉ định chính thức của thuốc. Vì vậy, nếu sử dụng cho mục đích này, cần có sự hướng dẫn và giám sát chặt chẽ từ Bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Đặc biệt, đối với người không mắc đái tháo đường, việc sử dụng Ozempic để giảm cân đòi hỏi phải cân nhắc kỹ lưỡng. Quá trình này cần được Bác sĩ theo dõi thường xuyên để hạn chế các tác dụng phụ không mong muốn và đảm bảo thuốc được sử dụng đúng cách.

Ozempic hoạt động như thế nào?

Ozempic hoạt động dựa trên cơ chế của GLP-1, một hormone nội sinh quan trọng trong điều hòa lượng đường huyết và cảm giác thèm ăn:

• Kích thích tiết insulin: Ozempic thúc đẩy tuyến tụy sản sinh insulin khi đường huyết tăng cao, giúp glucose được hấp thụ vào tế bào để tạo năng lượng.
• Ức chế tiết glucagon: thuốc làm giảm tiết glucagon – một hormone có vai trò kích thích gan sản xuất glucose, từ đó hạn chế lượng glucose được giải phóng vào máu.
• Làm chậm quá trình tiêu hóa: Ozempic kéo dài thời gian thức ăn rời khỏi dạ dày, giúp tạo cảm giác no lâu hơn và giảm cảm giác thèm ăn.
• Giảm cảm giác đói: thuốc tác động lên vùng não điều khiển cảm giác thèm ăn, giúp giảm nhu cầu tiêu thụ thực phẩm, hỗ trợ hiệu quả trong việc giảm cân.

Với những cơ chế trên, Ozempic không chỉ giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả mà còn hỗ trợ giảm cân an toàn và bền vững, đặc biệt ở những bệnh nhân mắc đái tháo đường típ 2 kèm thừa cân, béo phì.

Lợi ích đối với sức khỏe khi sử dụng Ozempic

Kiểm soát đường huyết hiệu quả

• Giảm chỉ số HbA1c: các nghiên cứu lâm sàng cho thấy việc sử dụng Ozempic có thể giảm mức HbA1c từ 1,1-1,6% sau 30 tuần điều trị, giúp nhiều bệnh nhân đạt được mục tiêu kiểm soát đường huyết.
• Ổn định đường huyết lâu dài: giảm HbA1c và kiểm soát đường huyết ổn định giúp giảm nguy cơ biến chứng liên quan đến đái tháo đường, bao gồm các biến chứng tim mạch và tổn thương mạch máu.

Giảm nguy cơ biến chứng tim mạch

• Bảo vệ tim mạch: các nghiên cứu lâm sàng đã chứng minh Ozempic giúp giảm đáng kể nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch nghiêm trọng, như nhồi máu cơ tim và đột quỵ, ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2 có bệnh tim mạch kèm theo.
• Cải thiện chất lượng cuộc sống: bằng cách kiểm soát tốt đường huyết và giảm nguy cơ biến chứng tim mạch, Ozempic giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân.

Giảm cân nặng hiệu quả và kiểm soát cơn thèm ăn

Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy việc sử dụng Ozempic có thể giúp bệnh nhân đái tháo đường típ 2 giảm trung bình 4,6-6,4kg sau 40 tuần điều trị, tùy thuộc vào liều lượng sử dụng. Cơ chế giảm cân của Ozempic liên quan đến việc làm chậm quá trình tiêu hóa và tạo cảm giác no lâu hơn, từ đó giảm lượng calo tiêu thụ và kiểm soát cơn thèm ăn.

Ozempic được chỉ định cho bệnh nhân đái tháo đường típ 2 để kiểm soát đường huyết và hỗ trợ giảm cân, đặc biệt ở những người có chỉ số BMI cao. Việc giảm cân trong những trường hợp này không chỉ cải thiện kiểm soát glucose mà còn giảm nguy cơ biến chứng tim mạch và rối loạn chuyển hóa liên quan.

Hiện tại, Ozempic chỉ được FDA Hoa Kỳ phê duyệt cho điều trị đái tháo đường típ 2. Việc sử dụng Ozempic để hỗ trợ giảm cân trong các trường hợp khác được coi là sử dụng ngoài chỉ định (off-label) và cần được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của Bác sĩ. Do đó, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi bắt đầu bất kỳ liệu trình điều trị nào với Ozempic để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Ai nên sử dụng Ozempic?

• Bệnh nhân đái tháo đường típ 2

Thuốc được sử dụng cho những bệnh nhân không kiểm soát tốt đường huyết bằng chế độ ăn kiêng, luyện tập hoặc các loại thuốc điều trị đái tháo đường khác và đặc biệt hiệu quả với bệnh nhân có chỉ số HbA1c cao hoặc cần kiểm soát đường huyết chặt chẽ hơn để giảm nguy cơ biến chứng lâu dài như tổn thương mạch máu, tim mạch hoặc thận.

Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (2024), các thuốc nhóm đồng vận thụ thể GLP-1, bao gồm Ozempic, được ưu tiên sử dụng cho bệnh nhân đái tháo đường típ 2 có nguy cơ tim mạch cao (chẳng hạn như tiền sử bệnh tim mạch, đột quỵ hoặc bệnh mạch vành) và bệnh thận mạn tính.

Đồng thời, nhóm thuốc này cũng được khuyến cáo sử dụng cho những bệnh nhân có chỉ số BMI cao hoặc những người có nhu cầu giảm cân để cải thiện khả năng kiểm soát đường huyết.

• Người thừa cân hoặc béo phì cần hỗ trợ giảm cân

Mặc dù chưa được FDA Hoa Kỳ phê duyệt chính thức để giảm cân, nhiều Bác sĩ vẫn kê đơn thuốc Ozempic cho những người thừa cân (BMI ≥ 27kg/m²) hoặc béo phì (BMI ≥ 30kg/m²) kèm theo các bệnh lý như tăng huyết áp, rối loạn lipid máu hay nguy cơ tim mạch. Thuốc giúp giảm cân an toàn và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Tuy nhiên, Ozempic chỉ được phê duyệt chính thức để điều trị đái tháo đường típ 2. Vì vậy, sử dụng thuốc này cho mục đích giảm cân được gọi là “sử dụng ngoài chỉ định”, tức là chưa được cơ quan y tế phê duyệt chính thức cho mục đích này. Để điều trị béo phì, Wegovy, một sản phẩm khác chứa cùng hoạt chất semaglutide, đã được FDA Hoa Kỳ phê duyệt chính thức.

Ai cần thận trọng khi sử dụng Ozempic?

Mặc dù Ozempic là một phương pháp điều trị hiệu quả và an toàn trong việc hỗ trợ giảm cân và kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2, một số đối tượng không phù hợp để sử dụng thuốc này bao gồm:

• Những người mẫn cảm với thành phần của thuốc: dị ứng với bất kỳ thành phần nào của Ozempic là lý do chống chỉ định tuyệt đối.
• Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú: hiện chưa có đủ dữ liệu nghiên cứu về mức độ an toàn của Ozempic đối với thai nhi và trẻ bú mẹ. Do đó, không khuyến nghị sử dụng thuốc trong thời kỳ mang thai và cho con bú.
• Viêm tụy: Ozempic có thể làm tăng nguy cơ viêm tụy, đặc biệt ở những bệnh nhân có tiền sử viêm tụy. Nếu có dấu hiệu của viêm tụy (đau bụng dữ dội, nôn mửa), bệnh nhân nên ngừng sử dụng thuốc và tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.
• Bệnh lý nhãn khoa: Ozempic có thể làm tăng nguy cơ các vấn đề về mắt ở bệnh nhân đái tháo đường, đặc biệt là những người đã mắc bệnh võng mạc do đái tháo đường. Do đó, bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ về tình trạng mắt trong quá trình điều trị với Ozempic.
• Người có tiền sử u tuyến giáp hoặc hội chứng MEN2 (đa u nội tiết típ 2): theo nghiên cứu trên động vật, semaglutide (thành phần chính trong Ozempic) có liên quan đến nguy cơ phát triển u tuyến giáp thể tủy. Vì vậy, bệnh nhân có tiền sử cá nhân hoặc gia đình bị u tuyến giáp thể tủy hoặc hội chứng MEN2 cần tránh sử dụng thuốc.

Hướng dẫn sử dụng Ozempic đúng cách

Sử dụng bút tiêm Ozempic 

Ozempic dạng tiêm là bút tiêm chứa dung dịch semaglutide, sử dụng dưới da với liều lượng thay đổi theo từng giai đoạn:

• Liều khởi đầu: 0,25mg/tuần trong vòng 4 tuần đầu. Đây là giai đoạn làm quen để giảm nguy cơ tác dụng phụ như buồn nôn hoặc tiêu chảy.
• Liều tăng dần: sau 4 tuần, liều sẽ tăng lên 0,5mg/tuần. Nếu cần thiết, Bác sĩ có thể tăng liều lên 1mg hoặc tối đa 2mg/tuần tùy vào đáp ứng của bệnh nhân.

Cách tiêm:

• Tiêm dưới da ở các vị trí như bụng, đùi hoặc bắp tay trên.
• Có thể thay đổi vị trí tiêm nhưng nên duy trì tiêm vào cùng một thời điểm mỗi tuần.

Sử dụng semaglutide dạng uống

Dạng uống của semaglutide đã được FDA Hoa Kỳ phê duyệt dưới tên thương mại là Rybelsus, cũng là một lựa chọn quan trọng, đặc biệt với những bệnh nhân ngại sử dụng dạng tiêm. Liều sử dụng Rybelsus như sau:

• Liều khởi đầu: 3mg/ngày trong 4 tuần đầu.
• Liều tăng dần: sau giai đoạn đầu, liều có thể tăng lên 7mg/ngày, tối đa là 14mg/ngày tùy theo đáp ứng của bệnh nhân.

Cách sử dụng:

• Uống vào buổi sáng, trước khi ăn ít nhất 30 phút.
• Uống với một lượng nước nhỏ (khoảng 120mL) và không nhai, nghiền nát viên thuốc.

Tác dụng phụ của Ozempic

Tác dụng phụ thường gặp

Sử dụng Ozempic có thể gây ra một số tác dụng phụ phổ biến, thường xảy ra trong giai đoạn đầu điều trị khi cơ thể đang thích nghi với thuốc. Các tác dụng phụ này bao gồm:

• Buồn nôn: đây là tác dụng phụ phổ biến nhất, thường giảm dần sau vài tuần sử dụng.
• Rối loạn tiêu hóa: tiêu chảy, đầy hơi, đau bụng và khó tiêu có thể xảy ra, đặc biệt khi bệnh nhân không tuân thủ chế độ ăn uống phù hợp.
• Chóng mặt và mệt mỏi: một số người có thể cảm thấy hơi chóng mặt hoặc mệt mỏi trong giai đoạn đầu dùng thuốc.

Tác dụng phụ nghiêm trọng

Mặc dù hiếm gặp, một số tác dụng phụ nghiêm trọng có thể xảy ra và cần được theo dõi chặt chẽ:

• Viêm tụy cấp: bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng như đau bụng dữ dội lan ra sau lưng, buồn nôn và nôn. Đây là một tình trạng khẩn cấp cần được xử lý ngay lập tức.
• Suy thận: Ozempic có thể làm tăng nguy cơ mất nước, đặc biệt khi xảy ra tiêu chảy hoặc nôn mửa kéo dài, dẫn đến tổn thương thận cấp tính.
• Nguy cơ ung thư tuyến giáp: nghiên cứu trên động vật cho thấy semaglutide có liên quan đến sự hình thành u tuyến giáp thể tủy. Mặc dù dữ liệu này chưa được xác nhận ở người, bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến giáp cần đặc biệt thận trọng.

Những lưu ý khi sử dụng Ozempic

Kết hợp với chế độ ăn uống và vận động

Để tối ưu hóa hiệu quả điều trị, việc sử dụng Ozempic cần được kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh và hoạt động thể chất thường xuyên để đạt được kết quả tối ưu trong kiểm soát đường huyết và giảm cân:

• Ưu tiên các thực phẩm giàu chất xơ (rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt), protein lành mạnh (thịt gà, cá, đậu) và hạn chế đồ ăn chứa nhiều đường hoặc chất béo bão hòa.
• Các hoạt động như đi bộ, yoga hoặc tập thể dục cường độ vừa phải không chỉ giúp hỗ trợ giảm cân mà còn cải thiện sức khỏe tim mạch và tăng độ nhạy insulin.

Theo dõi sức khỏe định kỳ

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: khám định kỳ là yếu tố quan trọng để đánh giá hiệu quả điều trị với Ozempic. Bệnh nhân cần theo dõi sát sao các chỉ số như HbA1c, đường huyết lúc đói, cân nặng và các chỉ số tim mạch khác.
• Phát hiện sớm các tác dụng phụ: việc khám sức khỏe định kỳ giúp Bác sĩ phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, chẳng hạn như dấu hiệu viêm tụy (đau bụng dữ dội) hoặc suy giảm chức năng thận, từ đó kịp thời điều chỉnh phác đồ điều trị.

Lựa chọn tư vấn tại các phòng khám uy tín

Việc sử dụng Ozempic chỉ nên được thực hiện dưới sự hướng dẫn và theo dõi của Bác sĩ chuyên khoa. Tại các phòng khám uy tín, bệnh nhân sẽ nhận được tư vấn kỹ lưỡng về việc điều trị và được cá nhân hóa phác đồ điều trị dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của mình. Các Bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng sức khỏe liên tục để đảm bảo hiệu quả và an toàn tối đa trong suốt quá trình điều trị.

Một số lưu ý quan trọng khác

• Không tự ý điều chỉnh liều: việc tự ý tăng hoặc giảm liều Ozempic có thể dẫn đến giảm hiệu quả điều trị hoặc làm tăng nguy cơ tác dụng phụ nghiêm trọng.
• Thông báo ngay khi có dấu hiệu bất thường: nếu xuất hiện các triệu chứng như buồn nôn kéo dài, đau bụng dữ dội, chóng mặt hoặc các phản ứng tại chỗ tiêm, bệnh nhân cần thông báo ngay với Bác sĩ để được xử lý kịp thời.
• Tránh sử dụng khi mang thai hoặc cho con bú: do chưa có đủ dữ liệu về an toàn của Ozempic ở phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, thuốc không được khuyến nghị sử dụng ở các đối tượng này.

Ozempic mang lại nhiều lợi ích trong kiểm soát đường huyết và hỗ trợ giảm cân ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2. Tuy nhiên, đối với những người tìm kiếm giải pháp giảm cân an toàn và hiệu quả mà không mắc đái tháo đường, việc lựa chọn phương pháp phù hợp và địa chỉ đáng tin cậy là vô cùng quan trọng.

MedFit là Phòng khám giảm cân đa mô thức với đội ngũ Bác sĩ đa chuyên khoa và chuyên gia dinh dưỡng, cung cấp các giải pháp toàn diện và cá nhân hóa, kết hợp công nghệ tiên tiến và phác đồ điều trị khoa học. Hãy liên hệ MedFit ngay hôm nay để được tư vấn và bắt đầu hành trình thay đổi vóc dáng một cách an toàn và bền vững.

Tài liệu tham khảo

1. Melisa Puckey. Ozempic. [online] Available at: Ozempic: Uses, Dose, Side Effects, Instructions – Drugs.com [Accessed 25 December 2024]
2. novoMEDLINK™. Ozempic® (semaglutide) injection—compelling weight loss across doses. [online] Available at: Weight Results | Ozempic® (semaglutide) injection 0.5 mg, 1 mg, or 2 mg [Accessed 25 December 2024]
3. Marso SP, Bain SC, et al. “Semaglutide and Cardiovascular Outcomes in Patients with Type 2 Diabetes“. N Engl J Med. 2016;375(19):1834-1844. doi:10.1056/NEJMoa1607141