Nguyên nhân gây rạn da và các cách điều trị hiệu quả nhất hiện nay

Rạn da là vấn đề da liễu phổ biến, tuy không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhưng lại gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến sự tự tin. Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị được giới thiệu rộng rãi nhưng không phải cách nào cũng mang lại hiệu quả rõ rệt. Vậy nguyên nhân gây rạn da là gì? Đâu là lựa chọn phù hợp và đáng tin cậy? Cùng MedFit tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.

Rạn da là gì?

Rạn da là một dạng sẹo xuất hiện trên bề mặt da, hình thành khi da bị giãn nhanh, làm đứt gãy các cấu trúc nâng đỡ của da là collagen và elastin. Rạn da thường gặp ở bụng, đùi, mông, ngực, cánh tay và một số vị trí khác trên cơ thể.

Tình trạng rạn da có hai loại:

• Rạn da đỏ: vết rạn khi mới hình thành thường có màu đỏ, tím, hồng, nâu đỏ hoặc nâu sẫm nên còn được gọi là rạn da đỏ, khi sờ có thể cảm thấy hơi gồ và đôi khi gây ngứa nhẹ.

• Rạn da trắng: theo thời gian, vết rạn sẽ nhạt màu dần và hơi lõm xuống, hay còn gọi là rạn da trắng.

Rạn da và nứt da dạng đường có biểu hiện lâm sàng khá giống nhau nên có thể dẫn đến chẩn đoán nhầm. Nứt da dạng đường là một bệnh lý khá hiếm gặp, lành tính, liên quan đến sự lắng đọng bất thường hoặc gia tăng số lượng sợi elastin trong lớp bì.

Biểu hiện lâm sàng là các đường hoặc dải đối xứng, hơi ngả vàng, nổi gồ lên, xếp theo chiều ngang, thường phân bố ở phần giữa và dưới lưng, hiếm khi xuất hiện ở mặt, cổ, đùi hoặc chân. Các vết nứt khi mới xuất hiện cũng thường hơi đỏ, sau đó sẽ nhạt dần. Ngược lại, vết rạn thường có xu hướng teo lại, lõm xuống, phân bố chủ yếu ở bụng, đùi, cánh tay và ngực.

Nguyên nhân gây rạn da

Rạn da hình thành khi các sợi collagen và elastin trong lớp trung bì bị kéo giãn quá mức, dẫn đến tổn thương cấu trúc da. Quá trình này thường xảy ra đột ngột và vượt quá khả năng đàn hồi tự nhiên của da. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:

• Mang thai: tình trạng rạn da xảy ra ở khoảng 43-88% phụ nữ mang thai, đặc biệt trong 3 tháng cuối. Khi thai phát triển nhanh, da vùng bụng và ngực phải giãn mạnh để thích nghi, khiến các sợi đàn hồi dưới da bị đứt gãy. Bên cạnh đó, sự thay đổi nội tiết trong thai kỳ cũng góp phần làm suy yếu cấu trúc da.
• Tăng trưởng nhanh ở tuổi dậy thì: khoảng 6-86% trẻ ở độ tuổi dậy thì gặp rạn da do tăng nhanh về chiều cao hoặc cân nặng trong thời gian ngắn. Các vết rạn thường xuất hiện ở đùi, mông hoặc ngực – nơi mô mềm phát triển nhanh.
• Tăng cân quá mức hoặc béo phì: người bị béo phì có nguy cơ rạn da cao (khoảng 43%) do mô mỡ tích tụ khiến da căng giãn liên tục. Rạn da có thể xuất hiện ở vùng bụng, đùi, hông hoặc cánh tay.
• Tăng cơ đột ngột khi tập luyện cường độ cao: tập thể hình quá mức khiến khối lượng cơ phát triển nhanh chóng, đặc biệt ở vùng vai và ngực, có thể dẫn đến tình trạng da bị căng giãn vượt khả năng thích nghi và hình thành rạn.
• Lạm dụng corticoid: việc sử dụng corticoid kéo dài (dạng uống hoặc bôi) làm giảm sản xuất collagen tự nhiên, khiến da mỏng đi, dễ bầm tím và hình thành rạn. Các vị trí thường gặp gồm bụng, thắt lưng, ngực và đùi.
• Bệnh lý nội tiết và di truyền: rạn da cũng có thể là biểu hiện của các hội chứng như Cushing, Marfan hoặc Ehlers-Danlos, những bệnh lý ảnh hưởng đến mô liên kết hoặc nội tiết, làm suy yếu khả năng đàn hồi của da.

Các phương pháp điều trị rạn da

Điều trị rạn da đang là một thách thức đáng kể đối với các chuyên gia y tế. Hiện có nhiều phương pháp điều trị tình trạng này, tuy nhiên không có liệu pháp đơn lẻ nào có thể loại bỏ hoàn toàn những tổn thương này. Các phương pháp điều trị tình trạng rạn da bao gồm:

Sản phẩm thoa trên da

Đây là phương pháp phổ biến nhất để điều trị rạn da. Hiện nay, số lượng các hoạt chất đã được nghiên cứu và được đánh giá là có giá trị trong điều trị rạn da vẫn còn hạn chế. Các sản phẩm được dùng để cải thiện rạn da bao gồm tretinoin, trofolastin, acid hyaluronic, bơ ca cao, dầu olive, gel silicone và asiaticoside.

Hiện nay có rất nhiều sản phẩm thoa ngoài da đang được bán trên thị trường để điều trị và phòng ngừa rạn da, tuy nhiên, những bằng chứng và nghiên cứu đánh giá hiệu quả của các sản phẩm này còn hạn chế.

• Tretinoin: là một dẫn xuất của vitamin A, có tác dụng tăng sinh collagen thông qua kích thích nguyên bào sợi. Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện và phần lớn cho thấy rằng tretinoin ở nồng độ 0,05-0,1% giúp cải thiện đáng kể đối với các vết rạn mới hình thành, trong khi đó nồng độ 0,025% không có hiệu quả.

• Acid hyaluronic: cũng được cho là làm tăng sản xuất collagen thông qua kích thích nguyên bào sợi. Một số nghiên cứu ghi nhận thoa sản phẩm có chứa acid hyaluronic lên vết rạn có thể khiến chúng mờ hơn.

• Asiaticoside: là hoạt chất chính được chiết xuất từ cây rau má (Centella asiatica). Asiaticoside kích thích nguyên bào sợi và làm tăng sinh collagen. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hoạt chất này giúp giảm sự phát triển và làm mờ vết rạn da, đồng thời chưa ghi nhận tác dụng phụ nào khi sử dụng hoạt chất này để cải thiện rạn da.

Lột da bằng hóa chất

Đây là một quy trình tái tạo bề mặt da sử dụng các chất bào mòn như acid glycolic, acid salicylic hoặc acid trichloroacetic thoa lên da, kích hoạt phản ứng viêm từ đó giúp tăng sinh collagen.

Một thử nghiệm lâm sàng đã ghi nhận có sự cải thiện tình trạng rạn sau khi lột da bằng hóa chất, nhưng phương pháp này mang lại hiệu quả cao hơn khi được kết hợp với các phương pháp khác.

Tần suất thực hiện phụ thuộc vào tình trạng của vết rạn và đáp ứng lâm sàng của bệnh nhân, có thể lặp lại mỗi tháng cho đến khi vết rạn mờ đi.

Lăn kim vi điểm

Lăn kim vi điểm là phương pháp dùng những đầu kim nhỏ tạo ra những vết thương nhỏ trên da, kích hoạt quá trình chữa lành vết thương từ đó giúp kích thích tăng sinh collagen và elastin.

Thông thường phải mất 3-6 lần điều trị trong vài tháng để có sự cải thiện rõ rệt. Một số tác dụng phụ có thể gặp là kích ứng, sưng tấy và bong tróc da.

Mài da vi điểm

Mài da vi điểm là phương pháp mài mòn da bằng nhôm oxide tạo những tổn thương cơ học, từ đó kích thích sản xuất collagen. Theo một đánh giá vào năm 2017, phương pháp này được cho là có hiệu quả trong việc cải thiện các vết rạn da mới hình thành. Một nghiên cứu khác cho thấy rằng mài da vi điểm sẽ hiệu quả hơn khi kết hợp với tiêm huyết tương giàu tiểu cầu.

RF vi điểm

RF vi điểm là phương pháp sử dụng các đầu kim đưa năng lượng sóng RF đi sâu vào lớp hạ bì dưới da. Nhờ đó, các sợi collagen chùng nhão hoặc bị đứt gãy sẽ lập tức co rút lại, đồng thời kích thích tăng sinh các sợi collagen mới.

Một số nghiên cứu gần đây cho thấy sử dụng RF vi điểm kết hợp các yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc từ tiểu cầu hoặc laser CO₂ fractional giúp cải thiện đáng kể các vết rạn trắng. Tác dụng phụ có thể gặp bao gồm ban đỏ và phù nề nhẹ.

Liệu pháp laser

Liệu pháp laser là một bước đột phá trong việc tiếp cận và điều trị các vết rạn da, đặc biệt là vết rạn đỏ. Nguyên lý cơ bản của các liệu pháp này là sử dụng công nghệ ánh sáng tạo ra các tổn thương nhiệt ở lớp hạ bì nhằm kích thích tăng sinh collagen và elastin. Ngoài việc hình thành collagen mới, liệu pháp này cũng giúp làm mờ các vết rạn mới thành hình và cải thiện sắc tố ở các vết rạn cũ.

Các loại laser thường được sử dụng là laser CO₂ fractional, laser PDL 585nm, laser Er:YAG, laser Er:glass, laser Nd:YAG 1064nm… Một số nghiên cứu cho thấy laser Er:glass và laser CO₂ fractional có tác dụng tốt trong điều trị rạn da trắng, laser Nd:YAG 1064nm tác dụng tốt trên cả hai loại rạn da. Ngoài ra, laser IPL 585nm cũng có tác dụng tốt trên cả hai loại rạn da, đặc biệt là vết rạn đỏ.

Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP)

Đây là dung dịch huyết tương đậm đặc chứa nhiều yếu tố tăng trưởng và nhiều protein khác nhau, được tiêm vào trong da và hoạt động bằng cách kích thích tổng hợp collagen mới làm tăng độ đàn hồi của da.

PRP có thể được sử dụng đơn trị hoặc kết hợp với các phương pháp khác để tạo ra tác dụng hiệp đồng. Tần suất sử dụng phụ thuộc vào tình trạng của vết rạn và đáp ứng của mỗi người, thông thường cần lặp lại tối thiểu 3 lần, mỗi lần cách nhau 4-6 tuần để đạt được kết quả tối ưu.

Chi phí trị rạn da giá bao nhiêu?

Khi quyết định điều trị rạn da, nhiều người quan tâm đến chi phí liên quan. Tuy nhiên, chi phí điều trị rạn da có thể thay đổi tùy thuộc vào phương pháp và tình trạng rạn da của từng người. Các phương pháp điều trị rạn da hiện nay đều có các mức giá khác nhau, dưới đây là chi phí điều trị rạn da tại RejuvLab:

Bảng giá các phương pháp trị rạn da tại RejuvLab

Liệu trình	Đơn vị	Giá	Giá trải nghiệm lần đầu
Morpheus8 vùng bụng *	lần	12.000.000đ	10.000.000đ
Tiêm meso PDLLA trị rạn da	lần	9.000.000đ	7.000.000đ
Tiêm meso exosome Bombit 5mL	lần	2.500.000đ	1.900.000đ
* Đầu tip cho liệu trình Morpheus8	tip	3.000.000đ	3.000.000đ

Rạn da là vấn đề da liễu phổ biến, tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng lại gây mất thẩm mỹ và tác động đến chất lượng cuộc sống. Mặc dù không thể điều trị hoàn toàn, việc điều trị tích cực giúp làm mờ vết rạn dần dần và giảm kích thước của chúng, khiến chúng ít bị chú ý hơn, qua đó mang lại sự tự tin và cảm giác hài lòng cho người bệnh.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp điều trị rạn da hiệu quả, an toàn và phù hợp với nhu cầu cá nhân, RejuvLab chính là địa chỉ đáng tin cậy mà bạn không thể bỏ qua. Tại đây, bạn sẽ được tư vấn và điều trị bởi các Bác sĩ Da liễu có nhiều kinh nghiệm và tận tâm, cùng với các công nghệ làm đẹp tiên tiến, giúp mang lại hiệu quả rõ rệt và giúp bạn tự tin hơn với làn da của mình.

Tài liệu tham khảo

1. Oakley AM, Patel BC. “Stretch Marks“. 2023 Aug 7. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan–. PMID: 28613776
2. Wollina U, Goldman A. “Management of stretch marks (with a focus on striae rubrae)“. J Cutan Aesthet Surg. 2017 Jul-Sep;10(3):124-129. doi: 10.4103/JCAS.JCAS_118_17. PMID: 29403182; PMCID: PMC5782435
3. Ud-Din S, McGeorge D, Bayat A. “Topical management of striae distensae (stretch marks): prevention and therapy of striae rubrae and albae“. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2016 Feb;30(2):211-22. doi: 10.1111/jdv.13223. Epub 2015 Oct 20. PMID: 26486318; PMCID: PMC5057295
4. Lokhande AJ, Mysore V. “Striae Distensae Treatment Review and Update“. Indian Dermatol Online J. 2019 Jul-Aug;10(4):380-395. doi: 10.4103/idoj.IDOJ_336_18. PMID: 31334056; PMCID: PMC6615396
5. Kang S, Kim KJ, et al. “Topical tretinoin (retinoic acid) improves early stretch marks“. Arch Dermatol. 1996 May;132(5):519-26. PMID: 8624148
6. Palaniappan V, Selvaarasan J, et al. “Linear focal elastosis“. Clinical and Experimental Dermatology, 48(3), 175-180