Béo phì ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe tình dục?

Béo phì không chỉ gây ra các vấn đề về thể chất như đái tháo đường và bệnh tim mạch mà còn ảnh hưởng đến hormone và sự trao đổi chất, dẫn đến rối loạn sức khỏe tình dục. Điều này làm giảm sự tự tin của người bệnh trong việc duy trì mối quan hệ cá nhân và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần. Bài viết này sẽ phân tích những tác động của béo phì đối với sức khỏe tình dục ở cả nam và nữ, đồng thời đề xuất các giải pháp để cải thiện tình trạng này.

Béo phì là gì?

Béo phì là một bệnh lý phức tạp, mạn tính do sự tích lũy mỡ quá mức trong cơ thể, có thể làm suy giảm sức khỏe.

Béo phì thường được đánh giá thông qua chỉ số BMI. BMI được tính bằng cách lấy cân nặng (kg) chia cho bình phương chiều cao (m²). Theo phân loại của Hiệp hội Đái đường các nước Châu Á (IDI & WPRO), chỉ số BMI của người châu Á từ 18,5-22,9 là cân nặng bình thường, dưới 18,5 là nhẹ cân, từ 23-24,9 là thừa cân và từ 25 trở lên là béo phì.

Rối loạn chức năng tình dục là gì?

Ủy ban Tư vấn Quốc tế (International Consultation Committee), gồm 200 chuyên gia về tiết niệu và y học tình dục đến từ 60 quốc gia, đã định nghĩa rối loạn chức năng tình dục thông qua các khó khăn mà cả nam và nữ có thể gặp phải như sau:

• Giảm ham muốn tình dục: người bệnh không còn hứng thú hay mong muốn tình dục.
• Rối loạn kích thích tình dục kéo dài: cơ quan sinh dục có cảm giác kích thích nhưng không đi kèm với ham muốn, điều này xảy ra tự phát và gây khó chịu cho người bệnh.
• Rối loạn cực khoái: không thể đạt được cực khoái, cực khoái đến rất muộn hoặc cường độ cực khoái bị giảm đáng kể.
• Ác cảm tình dục: lo lắng, sợ hãi hoặc thậm chí ghê tởm khi nghĩ đến hoặc chuẩn bị tham gia vào hoạt động tình dục.

Ở phụ nữ, rối loạn chức năng tình dục có thể thêm các triệu chứng như:

• Rối loạn kích thích tình dục: khó đạt được hoặc cảm nhận khoái cảm ở cơ quan sinh dục hoặc không có cảm giác hưng phấn.
• Đau khi quan hệ: đau đớn kéo dài hoặc lặp lại khi cố gắng thực hiện thâm nhập âm đạo.
• Co thắt âm đạo: cơ âm đạo co thắt mạnh, gây khó khăn trong việc thâm nhập dù người bệnh mong muốn.

Ở nam giới, rối loạn chức năng tình dục có thể là:

• Rối loạn cương dương: không thể đạt hoặc duy trì sự cương cứng đủ để quan hệ.
• Xuất tinh sớm: xuất tinh sớm hơn mong muốn, thường là ngay sau hoặc trước khi bắt đầu quan hệ.
• Xuất tinh muộn: khó đạt cực khoái trong quá trình quan hệ.
• Không xuất tinh: không có hiện tượng xuất tinh dù đã đạt cực khoái.

Cách tiếp cận này không chỉ góp phần làm rõ khái niệm mà còn giúp hỗ trợ quá trình chẩn đoán và điều trị hiệu quả hơn trên lâm sàng.

Mối liên quan giữa rối loạn chức năng tình dục và cân nặng qua các nghiên cứu

Nghiên cứu của Kolotkin và cộng sự (2006) đã khảo sát mối liên hệ giữa chất lượng cuộc sống tình dục và béo phì trên 1.158 người tham gia, bao gồm các bệnh nhân chuẩn bị phẫu thuật cắt dạ dày (BMI trung bình 47,1), người tham gia chương trình giảm cân tích cực (BMI trung bình 41,3) và nhóm đối chứng (BMI trung bình 43,6). Kết quả cho thấy, chỉ số BMI cao hơn có liên quan đến mức độ suy giảm chất lượng cuộc sống tình dục nhiều hơn, trong đó phụ nữ béo phì bị ảnh hưởng nhiều hơn so với nam giới. Những người chuẩn bị phẫu thuật cắt dạ dày được báo cáo có mức độ suy giảm tình dục cao nhất, trong khi những người tham gia chương trình giảm cân có chất lượng cuộc sống tình dục cao hơn hoặc bằng nhóm đối chứng. Điều này cho thấy mối liên hệ giữa cân nặng và chất lượng cuộc sống tình dục ở những người béo phì.

Bên cạnh đó, Kolotkin và cộng sự (2009), cũng một nghiên cứu khác kéo dài 2 năm, theo dõi bệnh nhân sau phẫu thuật cắt dạ dày nhằm tìm mối liên quan “liệu giảm cân có giúp cải thiện chất lượng đời sống tình dục hay không?”. Kết quả cho thấy giảm trung bình 13,1% trọng lượng cơ thể trong 2 năm, cải thiện rõ rệt về mức độ hấp dẫn tình dục và chức năng tình dục ở cả nam và nữ.

Ngoài ra, các nghiên cứu khác cũng đã chứng minh giảm cân giúp cải thiện khả năng tình dục, như nghiên cứu của Esposito (2008), thực hiện trên 110 nam giới béo phì mắc chứng rối loạn cương dương, giảm cân giúp cải thiện chức năng tình dục ở ⅓ số bệnh nhân.

Ở phụ nữ, nghiên cứu của Kim và cộng sự (2006) cũng ghi nhận giảm cân cho thấy tác động tích cực, đặc biệt trong việc cải thiện cảm giác kích thích tình dục và đạt cực khoái. Điều này một lần nữa cho thấy, giảm cân không những giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn có lợi ích rất lớn đối với sức khỏe tình dục ở cả nam và nữ.

Béo phì ảnh hưởng đến sức khỏe tình dục như thế nào?

Béo phì ảnh hưởng đến sức khỏe tình dục ở nam giới như thế nào?

Béo phì tác động tiêu cực đến sức khỏe tình dục của nam giới trên nhiều phương diện, dưới đây là một số khía cạnh thường gặp:

• Rối loạn cương dương: thừa cân và béo phì làm tăng nguy cơ rối loạn cương dương từ 30-90% so với người có cân nặng bình thường. Người béo phì có nồng độ aromatase cao, là một loại enzyme được tìm thấy chủ yếu trong các tế bào mỡ, làm tăng chuyển hóa testosterone thành estrogen. Đồng thời, nồng độ leptin cao ở người béo phì ức chế chức năng của trục hạ đồi – tuyến yên – tinh hoàn, làm giảm sản xuất testosterone. Testosterone đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa chức năng tình dục, sự suy giảm testosterone làm giảm ham muốn tình dục, giảm khả năng cương cứng và duy trì sự cương cứng trong quá trình quan hệ.
• Lún dương vật (buried penis): đây là tình trạng khi dương vật bị ẩn đi dưới lớp da hoặc mỡ ở vùng bụng. Ở nam giới trưởng thành, tình trạng này phổ biến nhất ở những người mắc bệnh béo phì. Lượng mỡ tích tụ ở vùng bụng dưới và xương mu tăng lên gây ra tình trạng che khuất một phần hoặc toàn bộ dương vật, không chỉ gây ảnh hưởng đến yếu tố thẩm mỹ mà còn tác động tiêu cực đến chức năng tình dục. Dương vật bị chôn vùi có thể làm giảm khả năng cương cứng, gây khó khăn khi quan hệ tình dục và làm giảm cảm giác. Hơn nữa, sự tích tụ mỡ cũng có thể cản trở lưu lượng máu đến dương vật, làm tăng nguy cơ rối loạn cương dương.
• Giảm khả năng sinh sản: suy giảm testosterone làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Một nghiên cứu tổng hợp từ 14 nghiên cứu cho thấy đàn ông béo phì có nguy cơ số lượng tinh trùng thấp cao hơn 42% và nguy cơ không sản xuất được tinh trùng cao hơn 81% so với người có cân nặng bình thường.
• Ảnh hưởng bởi bệnh lý nền: béo phì tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như đái tháo đường và bệnh tim mạch, gây tổn thương hệ thống mạch máu, làm giảm khả năng lưu thông máu đến dương vật và gây ra rối loạn cương dương. Điều này có thể ảnh hưởng đến khoái cảm và cảm nhận tình dục của người bệnh.
• Ảnh hưởng tâm lý: nam giới béo phì có thể gặp tự ti về ngoại hình và kích thước “cậu nhỏ” có thể xảy ra do tình trạng lún dương vật. Điều này gây ra lo lắng khi tham gia vào hoạt động tình dục, hậu quả có thể làm giảm ham muốn, rối loạn cương dương và xuất tinh sớm. Từ đó tạo nên vòng luẩn quẩn giữa lo âu và rối loạn chức năng tình dục. Tác động của béo phì đối với sức khỏe tình dục nam giới không chỉ gây khó khăn trong đời sống tình dục mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và tâm lý của người bệnh.

Béo phì ảnh hưởng đến sức khỏe tình dục ở nữ giới như thế nào?

Cũng giống như nam giới, nữ giới béo phì cũng phải đối mặt với nhiều tác động tiêu cực từ tình trạng thừa cân, béo phì. Dưới đây là một số cách mà béo phì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tình dục của phụ nữ:

• Giảm ham muốn tình dục: béo phì ở nữ giới thường đi kèm với sự suy giảm hormone estrogen, làm giảm ham muốn tình dục. Estrogen không chỉ quan trọng trong việc duy trì ham muốn tình dục mà còn hỗ trợ quá trình bôi trơn âm đạo. Khi nồng độ estrogen giảm, nữ giới dễ gặp phải tình trạng khô âm đạo, gây khó khăn trong quan hệ tình dục. Ngoài ra, hình ảnh cơ thể xấu cũng có thể ảnh hưởng tới cảm giác giữa bệnh nhân và đối tác.
• Khó khăn trong quan hệ tình dục: sự tích lũy mỡ thừa làm thay đổi hình dáng và kết cấu cơ thể, khiến nhiều phụ nữ cảm thấy không thoải mái, trở nên thụ động, ngại xoay chuyển và gặp khó khăn trong quá trình quan hệ tình dục. Điều này có thể gây ra cảm giác đau đớn hoặc khó đạt cực khoái, lâu ngày có thể dẫn tới lãnh cảm, ngại tiếp xúc và không cảm thấy hứng thú trong việc sinh hoạt.
• Mặc cảm về hình thể: giống như nam giới, nữ giới béo phì thường gặp phải cảm giác tự ti về cơ thể, nặng hơn một số bệnh nhân có thể có biểu hiện trầm cảm, rối loạn lo âu và ám ảnh về ngoại hình. Điều này ảnh hưởng đến sự tự tin khi tham gia vào hoạt động tình dục. Sự lo lắng về hình ảnh bản thân có thể làm giảm khả năng tương tác tình cảm với bạn tình, dẫn đến suy giảm ham muốn tình dục.
• Giảm khả năng sinh sản: béo phì làm tăng nguy cơ hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), là một dạng rối loạn nội tiết tố thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. PCOS liên quan đến tình trạng đề kháng insulin và tăng tiết androgen – một loại nội tiết tố nam, gây nhiều tác động lên buồng trứng khiến chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn, hình thành nhiều nang nhỏ bên trong buồng trứng, từ đó rối loạn quá trình rụng trứng, làm giảm cơ hội mang thai. Tần suất PCOS ở bệnh nhân thừa cân, béo phì là khoảng 38-88% tùy nghiên cứu.

Béo phì không chỉ ảnh hưởng đến hình ảnh cơ thể mà còn tác động sâu sắc đến khả năng cảm nhận và trải nghiệm tình dục. Béo phì có thể làm giảm ham muốn, gây khó khăn trong quan hệ tình dục và dẫn đến các rối loạn nội tiết tố, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Do đó, việc nhận thức và tìm kiếm các giải pháp thích hợp để cải thiện tình trạng này là hết sức quan trọng.

Lời khuyên để cải thiện sức khỏe tình dục ở cả hai giới mắc béo phì

Dưới đây là một số gợi ý cho cả nam và nữ giới béo phì để cải thiện sức khỏe tình dục:

Giảm cân

Một trong những cách hiệu quả nhất để cải thiện sức khỏe tình dục là giảm cân. Nghiên cứu chỉ ra rằng giảm cân có thể giúp cải thiện tình trạng rối loạn cương dương ở nam giới và tăng cường ham muốn tình dục ở nữ giới. Giảm cân không chỉ giúp điều hòa hormone mà còn cải thiện tuần hoàn máu, hỗ trợ chức năng tình dục tốt hơn.

Với những người gặp khó khăn trong việc giảm cân hoặc có bệnh lý nền như tim mạch hay đái tháo đường, giảm cân cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của Bác sĩ để đảm bảo an toàn, tối ưu và hiệu quả nhất. Bác sĩ có thể đưa ra các khuyến nghị về dinh dưỡng và thiết lập kế hoạch giảm cân phù hợp, giúp kiểm soát cân nặng bền vững.

Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh

Bổ sung thực phẩm giàu omega-3, chất xơ, vitamin và khoáng chất vào khẩu phần ăn hàng ngày giúp hỗ trợ điều hòa hormone, cải thiện tuần hoàn máu và từ đó nâng cao chức năng tình dục. Tránh thực phẩm giàu chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và đường vì có thể gây ra vấn đề về cân nặng và làm giảm ham muốn tình dục.

Tăng cường hoạt động thể chất

Thực hiện các bài tập như chạy bộ, bơi lội, tập yoga hoặc các hoạt động thể dục khác giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, hỗ trợ tuần hoàn máu tốt hơn và tăng cường sự linh hoạt, từ đó nâng cao trải nghiệm tình dục.

Bên cạnh đó, một số bài tập có thể giúp cải thiện chức năng tình dục ở cả nam và nữ. Bài tập Kegel, hay còn gọi bài tập cơ sàn chậu, là nhóm cơ được sử dụng khi nín tiểu, kiểm soát đường tiểu và cơn xì hơi:

• Đối với nữ giới, tập Kegel giúp tăng lưu lượng máu đi đến cơ sàn chậu và âm đạo, nhờ vậy mà giúp ích cho hoạt động tình dục của phụ nữ, giúp phụ nữ kiểm soát và cảm nhận được cực khoái tốt hơn.
• Đối với nam giới, Kegel phục hồi chức năng cương dương, giúp duy trì sự cương cứng lâu hơn bằng cách tăng cường lưu thông máu đến dương vật. Ngoài ra, Kegel còn giúp kiểm soát sự xuất tinh, giảm nguy cơ xuất tinh sớm, qua đó cải thiện chức năng tình dục.

Quản lý căng thẳng

Căng thẳng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến ham muốn tình dục. Áp dụng các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, thở sâu hoặc tham gia các hoạt động thư giãn giúp cải thiện tâm lý và tăng cường cảm giác thăng hoa trong đời sống tình dục.

Trong một số trường hợp, việc tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế có thể giúp người béo phì vượt qua những rào cản tâm lý, giúp cải thiện sự tự tin và cảm giác thoải mái khi quan hệ tình dục.

Sử dụng thuốc theo chỉ định

Trong một số trường hợp, có thể cần sử dụng các loại thuốc hỗ trợ như thuốc điều trị rối loạn cương dương hoặc thuốc điều hòa hormone cho nữ giới. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần tuân thủ đúng theo chỉ định của Bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Tránh tự ý sử dụng các loại thuốc tăng cường sinh lý không rõ nguồn gốc vì có thể gây tác dụng phụ nguy hiểm.

Béo phì không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe tình dục. Việc hiểu rõ mối liên quan giữa béo phì và rối loạn chức năng tình dục sẽ giúp người bệnh tìm được phương pháp điều trị phù hợp. Giảm cân, thay đổi lối sống và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế là những biện pháp cần thiết để cải thiện chất lượng cuộc sống và nâng cao sức khỏe tình dục.

Tại MedFit, chúng tôi cung cấp giải pháp giảm cân đa mô thức, kết hợp với sự hỗ trợ chuyên nghiệp từ đội ngũ Bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng dày dạn kinh nghiệm. Hãy đến với MedFit để từng bước khôi phục sức khỏe toàn diện và nâng cao chất lượng cuộc sống của bạn.

Tài liệu tham khảo

1. Ananya Mandal. “Obesity and Sexual Health“. News Medical Life Sciences
2. Esposito K, Giugliano F, et al. “Obesity and sexual dysfunction, male and female. Int J Impot Res. 2008;20(4):358-365. doi:10.1038/ijir.2008.9
3. Esfahani SB, Pal S. “Obesity, mental health, and sexual dysfunction: A critical review“. Health Psychol Open. 2018;5(2):2055102918786867. Published 2018 Jul 12. doi:10.1177/2055102918786867
4. Kim KK, Kang HC, et al. “Influence of weight reduction by sibutramine on female sexual function“. Int J Obes (Lond). 2006;30(5):758-763. doi:10.1038/sj.ijo.0803198
5. Kolotkin RL, Crosby RD, et al. “Two-year changes in health-related quality of life in gastric bypass patients compared with severely obese controls“. Surg Obes Relat Dis. 2009;5(2):250-256. doi:10.1016/j.soard.2009.01.009
6. Kolotkin RL, Binks M, et al. “Obesity and sexual quality of life“. Obesity (Silver Spring). 2006;14(3):472-479. doi:10.1038/oby.2006.62