Béo phì gây vô sinh: Làm gì để phục hồi khả năng sinh sản?

Không ít cặp đôi mãi loay hoay tìm nguyên nhân chậm có con mà bỏ qua một yếu tố tưởng chừng đơn giản, đó là cân nặng. Ít ai ngờ rằng, béo phì không chỉ gây ra các bệnh chuyển hóa như đái tháo đường hay tim mạch, mà còn khiến mọi nỗ lực thụ thai trở nên vô vọng. Tin vui là cân nặng là yếu tố có thể cải thiện hoàn toàn nếu được can thiệp đúng cách và kịp thời, giúp tăng cường khả năng thụ thai và cải thiện sức khỏe tổng thể. Bài viết này sẽ giải đáp các nguyên nhân béo phì gây vô sinh, đồng thời đề ra các giải pháp để cải thiện khả năng sinh sản khi bị béo phì.

MỤC LỤC NỘI DUNG
    Add a header to begin generating the table of contents

    Béo phì gây vô sinh – Điều này có đúng không?

    Đúng, béo phì là một yếu tố nguy cơ rõ rệt gây vô sinh ở cả nam và nữ. Tổng hợp từ 68 nghiên cứu quốc tế cho thấy, tình trạng thừa cân làm suy giảm khả năng sinh sản ở hai giới và làm tăng tỷ lệ vô sinh một cách đáng kể.

    Mối liên hệ giữa béo phì và khả năng sinh sản

    Béo phì ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, không chỉ vì cân nặng dư thừa mà chủ yếu do những rối loạn nội tiết và chuyển hóa phức tạp bên trong cơ thể:

    • Ở nữ giới, tình trạng này gây rối loạn phóng noãn và ảnh hưởng đến chất lượng nội mạc tử cung.
    • Ở nam giới, béo phì có thể làm tổn thương tinh trùng, rối loạn trục nội tiết sinh dục và suy giảm chức năng sinh lý.
    hình minh hoạ béo phì gây vô sinh ở nam
    Béo phì ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, chủ yếu do những rối loạn nội tiết và chuyển hóa phức tạp trong cơ thể

    Một trong những cơ chế cốt lõi là sự gia tăng bất thường của hai hormone insulin và leptin ở người béo phì:

    • Insulin cao gây kháng insulin, từ đó ảnh hưởng đến sự rụng trứng.
    • Leptin tăng có thể ức chế vùng hạ đồi và tuyến yên – trung tâm điều khiển hormone sinh sản, dẫn đến suy giảm hoạt động rụng trứng và sinh tinh.

    Bên cạnh đó, tình trạng viêm mạn tính từ mô mỡ làm tăng stress oxy hóa – yếu tố gây tổn thương ADN tế bào sinh sản, ảnh hưởng đến sự phát triển phôi và làm tăng nguy cơ sảy thai.

    Những tác động này lý giải vì sao phụ nữ béo phì khi làm thụ tinh nhân tạo thường cần liều thuốc kích trứng cao hơn và mất nhiều thời gian hơn để thụ thai, trong khi nam giới thường giảm cả số lượng lẫn chất lượng tinh trùng.

    hình minh hoạ béo phì gây vô sinh ở nữ
    Viêm mạn tính từ mô mỡ làm tăng stress oxy hóa, gây tổn thương ADN tế bào sinh sản, ảnh hưởng đến sự phát triển phôi và làm tăng nguy cơ sảy thai
    Nhận ngay voucher Miễn phí 100% áp dụng cho Module dinh dưỡng vận động
    Voucher miễn phí module dinh dưỡng vận động

      * Voucher chỉ áp dụng cho khách hàng thăm khám lần đầu tiên tại phòng khám MedFit

      Ảnh hưởng của béo phì đến khả năng sinh sản ở nữ giới

      Béo phì có tác động trực tiếp đến khả năng sinh sản ở nữ giới, làm rối loạn hoạt động của hệ nội tiết và chuyển hóa, dẫn đến các vấn đề như rối loạn rụng trứng và kinh nguyệt, giảm khả năng thụ thai tự nhiên, gia tăng biến chứng thai kỳ và làm giảm hiệu quả các phương pháp hỗ trợ sinh sản. Đặc biệt, béo phì còn làm giảm tỷ lệ sinh con sống (live birth rate) – là chỉ số quan trọng đánh giá hiệu quả của các phương pháp hỗ trợ sinh sản.

      • Rối loạn rụng trứng và kinh nguyệt: mỡ nội tạng dư thừa khiến insulin, androgen và estrogen tăng cao bất thường. Sự mất cân bằng này gây rối loạn trục hạ đồi – tuyến yên – buồng trứng, làm gián đoạn phóng noãn và khiến chu kỳ kinh nguyệt không đều. Đây cũng là nền tảng sinh lý dẫn đến hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), một trong những nguyên nhân phổ biến gây vô sinh nữ.
      hình minh họa hội chứng buồng trứng đa nang
      Mỡ nội tạng có thể dẫn đến hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), một trong những nguyên nhân phổ biến gây vô sinh nữ
      • Giảm khả năng thụ thai tự nhiên: phụ nữ béo phì thường có chất lượng trứng kém ổn định, trong khi lớp nội mạc tử cung lại khó đáp ứng hormone đúng cách. Điều này khiến quá trình làm tổ trở nên khó khăn và làm kéo dài thời gian cần để thụ thai, ngay cả khi không mắc bệnh lý nền.
      • Tăng nguy cơ sảy thai và biến chứng thai kỳ: nhiều nghiên cứu cho thấy phụ nữ có chỉ số BMI ≥ 30 dễ gặp các biến chứng như sảy thai, tiền sản giật, đái tháo đường thai kỳ và thai to. Nguyên nhân đến từ tình trạng viêm mạn và rối loạn chuyển hóa diễn ra âm thầm trong cơ thể, đặc biệt tại mô mỡ nội tạng.
      béo phì làm tăng nguy cơ sẩy thai và biến chứng thai kỳ
      Nhiều nghiên cứu cho thấy phụ nữ có chỉ số BMI ≥ 30 dễ gặp các biến chứng trong thai kỳ và sảy thai
      • Giảm hiệu quả điều trị hỗ trợ sinh sản: béo phì làm giảm đáp ứng với thuốc kích trứng, khiến thời gian điều trị kéo dài và cần liều cao hơn. Tỷ lệ thành công của IVF và IUI cũng thấp hơn rõ rệt, đồng thời nguy cơ biến chứng trong quá trình điều trị lại cao hơn so với phụ nữ có cân nặng bình thường. Điều này dẫn đến tỷ lệ sinh con sống thấp hơn, gây khó khăn trong việc đạt được kết quả mong muốn từ các phương pháp hỗ trợ sinh sản.

      Ảnh hưởng của béo phì đến khả năng sinh sản của nam giới

      Ở nam giới, béo phì làm rối loạn nội tiết sinh dục, ảnh hưởng đến hoạt động của tinh hoàn và làm suy giảm đáng kể chất lượng tinh trùng. Tình trạng này còn gây rối loạn chức năng sinh lý, từ đó làm giảm khả năng thụ thai tự nhiên và cả hiệu quả điều trị hiếm muộn.

      • Giảm chất lượng tinh trùng: béo phì làm rối loạn trục nội tiết hạ đồi – tuyến yên – tinh hoàn, khiến quá trình sinh tinh bị ảnh hưởng. Tinh trùng có xu hướng giảm về số lượng, di chuyển kém và tỷ lệ dị dạng cao hơn so với nam giới có cân nặng bình thường. Tình trạng viêm mạn tính và stress oxy hóa tại mô tinh hoàn cũng góp phần làm tổn thương cấu trúc tinh trùng.
      nguyên nhân vô sinh nam
      Béo phì làm rối loạn trục nội tiết hạ đồi – tuyến yên – tinh hoàn, khiến quá trình sinh tinh bị ảnh hưởng
      • Rối loạn hormone sinh dục: mỡ nội tạng chứa enzyme aromatase, có nhiệm vụ chuyển testosterone thành estrogen, khiến nội tiết sinh dục bị mất cân bằng. Đồng thời, leptin tăng cao và tình trạng kháng insulin thường gặp ở người béo phì cũng ức chế tuyến yên, làm giảm sản xuất gonadotropin, là hormone thiết yếu cho quá trình sinh tinh và duy trì testosterone.
      hình minh họa béo bụng trên mỡ nội tạng
      Mỡ nội tạng chứa enzyme aromatase, khiến nội tiết sinh dục bị mất cân bằng
      • Giảm ham muốn và rối loạn chức năng cương dương: béo phì làm giảm lưu lượng máu đến dương vật, kết hợp với nồng độ testosterone thấp, tăng kháng insulin và viêm mạn tính, khiến nguy cơ rối loạn cương dương tăng cao. Ngoài ra, nam giới béo phì cũng thường mắc các bệnh chuyển hóa như đái tháo đường típ 2, tăng huyết áp hoặc rối loạn lipid máu – những yếu tố đã được chứng minh có liên quan đến suy giảm chức năng tình dục.
      • Tăng nguy cơ vô sinh nam: sự kết hợp giữa tinh trùng yếu, mất cân bằng nội tiết và chức năng sinh lý suy giảm làm tăng đáng kể nguy cơ vô sinh. Nhiều nghiên cứu ghi nhận nam giới có chỉ số BMI ≥ 30 có tỷ lệ vô sinh cao hơn rõ rệt so với nhóm có cân nặng bình thường. Thậm chí khi đã can thiệp bằng các phương pháp hỗ trợ sinh sản như IVF hoặc ICSI, tỷ lệ thành công ở nhóm béo phì vẫn thấp hơn đáng kể.
      tình trạng béo phì có thể làm mất cân bằng nội tiết tố, ảnh hưởng đến tâm trạng và cảm xúc
      Nhiều nghiên cứu ghi nhận nam giới có chỉ số BMI ≥ 30 có tỷ lệ vô sinh cao hơn so với nhóm có cân nặng bình thường

      Giảm cân có cải thiện chức năng sinh sản không?

      Có. Giảm cân đúng cách đã được chứng minh giúp điều hòa hormone, cải thiện rụng trứng ở nữ giới và nâng cao chất lượng tinh trùng ở nam giới. Chỉ cần giảm từ 5-10% trọng lượng ban đầu cũng đủ mang lại thay đổi tích cực rõ rệt. Đây là bước đi an toàn, hiệu quả và nên được ưu tiên sớm nếu đang gặp khó khăn trong hành trình sinh con.

      ca lâm sàng giảm cân tại medfit
      Ca lâm sàng giảm cân thành công sau 12 tuần tại MedFit
      Nhận ngay voucher Miễn phí 100% áp dụng cho Module dinh dưỡng vận động
      Voucher miễn phí module dinh dưỡng vận động

        * Voucher chỉ áp dụng cho khách hàng thăm khám lần đầu tiên tại phòng khám MedFit

        Giải pháp để cải thiện khả năng sinh sản khi bị béo phì

        Việc kiểm soát cân nặng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện khả năng sinh sản. Đặc biệt, với người béo phì mức độ trung bình đến nặng, nhất là khi đã có rối loạn chuyển hóa như kháng insulin hoặc rối loạn lipid máu, các giải pháp điều trị giảm cân cần được áp dụng nghiêm túc và bài bản.

        Điều chỉnh lối sống là nền tảng điều trị đầu tiên

        Thay đổi lối sống là bước đầu tiên và cần thiết nhất. Một chế độ ăn uống lành mạnh kết hợp vận động đều đặn không chỉ giúp giảm cân bền vững mà còn hỗ trợ điều hòa hormone sinh sản.

        dinh dưỡng và vận động là nền tảng của mọi kế hoạch giảm cân tại medfit
        Điều chỉnh lối sống là nền tảng điều trị đầu tiên, giúp giảm cân bền vững và hỗ trợ điều hòa hormone sinh sản

        Cần ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, rau củ, ngũ cốc nguyên cám và protein ít béo. Hạn chế đồ ngọt, thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh và đồ uống nhiều đường. Những chế độ ăn kiêng khắc nghiệt thường không mang lại hiệu quả lâu dài.

        Về vận động, nên duy trì ít nhất 150 phút hoạt động thể lực mỗi tuần như đi bộ nhanh, bơi hoặc đạp xe. Việc đi cầu thang, di chuyển nhiều hơn trong sinh hoạt hằng ngày cũng góp phần tăng tiêu hao năng lượng.

        Bên cạnh đó, kiểm soát căng thẳng tinh thần là yếu tố thường bị bỏ quên. Stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến hoạt động của buồng trứng hoặc tinh hoàn. Thiền, hít thở sâu, ngủ đủ giấc và được hỗ trợ tâm lý khi cần thiết sẽ giúp cải thiện chức năng nội tiết và tăng cơ hội thụ thai.

        bài tập yoga giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm stress
        Kiểm soát căng thẳng sẽ giúp cải thiện chức năng nội tiết và tăng cơ hội thụ thai

        Sử dụng thuốc hỗ trợ giảm cân khi cần thiết

        Nếu sau 3 tháng thực hiện thay đổi lối sống mà không giảm được ít nhất 5% trọng lượng cơ thể, Bác sĩ có thể xem xét việc sử dụng thuốc giảm cân. Các loại thuốc hiện đại như orlistat, naltrexone-bupropion, phentermine-topiramate và nhóm đồng vận GLP-1 như liraglutide và semaglutide đã được kiểm chứng về độ an toàn và hiệu quả trong việc hỗ trợ giảm cân, cải thiện các yếu tố nguy cơ liên quan đến béo phì.

        Riêng với GLP-1, nhiều nghiên cứu ghi nhận khả năng cải thiện chỉ số nội tiết và hỗ trợ rụng trứng ở phụ nữ có rối loạn phóng noãn. Tuy nhiên, cần ngưng thuốc ít nhất 2 tháng trước khi có thai do dữ liệu an toàn trong thai kỳ còn hạn chế.

        Phẫu thuật giảm cân

        Phẫu thuật giảm cân có thể được chỉ định nếu BMI ≥ 35 hoặc khi các phương pháp khác thất bại:

        • Ở phụ nữ, phẫu thuật giúp cải thiện rụng trứng và giảm nguy cơ biến chứng thai kỳ.
        • Ở nam giới, biện pháp này giúp tăng testosterone và chất lượng tinh trùng.

        Theo khuyến cáo, nên trì hoãn mang thai ít nhất 12-18 tháng sau phẫu thuật để đảm bảo cơ thể hồi phục hoàn toàn và ổn định nội tiết.

        thăm khám với bs thục anh
        Thăm khám Bác sĩ để được tư vấn và điều trị

        Có thể nói, chỉ cần giảm từ 5-10% cân nặng đã đủ để cải thiện rõ rệt chức năng sinh sản và nâng cao hiệu quả điều trị hiếm muộn. Nếu đang lên kế hoạch có con, kiểm soát cân nặng là bước không nên bỏ qua. Tại MedFit, đội ngũ Bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng, vận động và tâm lý đã kiến tạo nên mô hình giảm cân đa mô thức chuẩn y khoa, giúp không chỉ giảm mỡ mà còn duy trì vóc dáng lý tưởng và nâng cao sức khỏe tổng thể.

        Lộ trình tại MedFit được cá nhân hóa cho từng khách hàng, dựa trên thăm khám kỹ lưỡng, đo InBody và đánh giá sinh hóa, từ đó xây dựng chế độ dinh dưỡng, vận động, tâm lý và công nghệ hỗ trợ phù hợp nhất.

        Với giấy phép hoạt động rõ ràng và cam kết minh bạch, MedFit là địa chỉ đáng tin cậy cho hành trình cải thiện sức khỏe sinh sản một cách an toàn và bền vững. Hiện tại MedFit đang hỗ trợ miễn phí đo InBody và tư vấn y khoa. Đừng ngần ngại gọi ngay hotline 0899.090.838 để hiện thực hóa mong muốn làm cha mẹ một cách an toàn và chủ động.

        Banner - Kiến thức giảm cân giảm mỡ y học chứng cứ MedFit
        Banner - Kiến thức giảm cân giảm mỡ y học chứng cứ MedFit m

        Content Protection by DMCA.com
        logo MedFit

        Nếu bạn đang muốn được thăm khám về thừa cân, béo phì, tăng cơ, giảm mỡ, hãy để lại thông tin để được đo InBody và thăm khám hoàn toàn miễn phí cùng đội ngũ Bác sĩ đa chuyên khoa tại Phòng khám MedFit.

          Thăm khám trực tiếp tại phòng khám MedFitThăm khám online (dành cho khách hàng không ở TP.HCM)