Trà sơn mật hồng sâm có giảm cân không? Sự thật từ góc nhìn khoa học

Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng từng mong muốn tìm ra một phương pháp giảm cân vừa hiệu quả vừa an toàn, mà lại dễ dàng tích hợp vào cuộc sống bận rộn hàng ngày. Trà sơn mật hồng sâm chính là lựa chọn ngày càng được nhiều người tin dùng. Vậy trà sơn mật hồng sâm có giảm cân không? Cách sử dụng trà sao cho đạt hiệu quả tối ưu? Bài viết này sẽ giải đáp tất cả thắc mắc và bật mí những lợi ích mà trà sơn mật hồng sâm mang lại cho sức khỏe.

Tìm hiểu về trà sơn mật hồng sâm

Trà sơn mật hồng sâm là một loại trà thảo mộc truyền thống của Việt Nam, có nguồn gốc từ các vùng núi cao phía Bắc như Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái và Cao Bằng.

Dù tên gọi gợi liên tưởng đến nhân sâm, loại trà này không chứa sâm mà là sự kết hợp của nhiều thảo dược quý tự nhiên. Công thức phổ biến thường gồm bốn thành phần chính gồm trà dây, kim ngân hoa, hoa la hán và cỏ ngọt.

Trà dây

Trà dây còn gọi là “chè dây” hoặc “chè rừng” trong tiếng Việt, có tên khoa học là Ampelopsis cantoniensis (H&A) hoặc Nekemias cantoniensis, là một loại trà thảo mộc có lợi cho sức khỏe, chứa hàm lượng cao flavonoid, protein, kali, canxi và các vitamin C, E, B1 và B2.

Trà dây thường được sử dụng nhờ các đặc tính như giải độc, thanh nhiệt, hỗ trợ giảm viêm, chống thấp khớp và tăng cường gân cốt. Lá và thân cây chứa khoảng 60 hợp chất hóa học, bao gồm flavonoid, phenol và các thành phần khác.

Trong đó, dihydromyricetin (DHM) là flavonoid có hàm lượng cao nhất, với khả năng kháng viêm đáng kể, hỗ trợ điều trị loét dạ dày, tăng cường miễn dịch và tiềm năng phòng ngừa ung thư.

Gần đây, DHM đã được nghiên cứu về khả năng ảnh hưởng đến chuyển hóa năng lượng và kiểm soát cân nặng thông qua cơ chế “nâu hóa” mô mỡ trắng, giúp tăng tiêu hao năng lượng. Trong một nghiên cứu tiền lâm sàng trên chuột béo phì do ăn nhiều chất béo, bổ sung DHM 100mg/kg/ngày trong 4 tuần đã giúp giảm cân, giảm mỡ trắng, cải thiện rối loạn chuyển hóa và gan nhiễm mỡ.

Tuy nhiên, những dữ liệu này hiện mới chỉ có trên mô hình động vật. Chưa có nghiên cứu lâm sàng trên người xác nhận hiệu quả của DHM hay trà dây trong giảm cân.

Kim ngân hoa

Kim ngân hoa (Lonicera japonica) là hoa của cây kim ngân, một vị thuốc Đông y có nguồn gốc từ Đông Á, nổi tiếng với tác dụng kháng viêm và thanh nhiệt. Loại thảo dược này chứa nhiều hợp chất hoạt tính như acid hữu cơ, flavonoid, glycosid iridoid, saponin cùng các chất chống oxy hóa khác. Nhiều nghiên cứu đã ghi nhận kim ngân hoa có đặc tính chống viêm, chống oxy hóa, bảo vệ gan, hạ huyết áp, giảm đau và kháng virus.

Trong một nghiên cứu năm 2014 của Wang JH và cộng sự, sử dụng chiết xuất kim ngân hoa (Flos Lonicera) đã giúp cải thiện tình trạng béo phì và nhiễm độc nội sinh ở chuột thông qua việc điều hòa tính thấm ruột và hệ vi sinh đường ruột.

Kết quả cho thấy, chiết xuất kim ngân hoa giúp làm giảm đáng kể trọng lượng cơ thể và khối lượng mỡ, đồng thời cải thiện các chỉ số chuyển hóa như mỡ máu và nồng độ endotoxin. Dựa trên cơ chế chống viêm, cải thiện hệ vi sinh và hỗ trợ chuyển hóa lipid, kim ngân hoa được xem là có tiềm năng hỗ trợ kiểm soát mỡ thừa.

Tuy nhiên, các kết quả này mới chỉ được ghi nhận trên mô hình động vật. Cho đến nay, chưa có đủ bằng chứng lâm sàng ở người để khẳng định hiệu quả giảm cân của kim ngân hoa. Dù vậy, dược liệu này vẫn được đánh giá cao nhờ các lợi ích như giảm viêm, chống oxy hóa và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.

Hoa la hán

Hoa la hán là phần hoa của cây Siraitia grosvenorii, một loài dây leo thuộc họ Bầu bí (Cucurbitaceae), thường được biết đến với tên gọi la hán quả. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chiết xuất từ S. grosvenorii, bao gồm cả các bộ phận như quả, rễ, hạt, hoa và lá, đều sở hữu nhiều đặc tính sinh học có lợi như làm dịu ho, long đờm, kháng viêm, điều hòa đường huyết và mỡ máu, chống oxy hóa và hỗ trợ kháng u.

Gần đây, các nhà khoa học đã phân lập được một polysaccharide trung tính từ hoa la hán (phân đoạn SGFP-2) và phát hiện rằng, hoạt chất này có khả năng kết dính lipid và muối mật trong điều kiện in vitro.

Đồng thời, SGFP-2 còn ức chế các enzyme tiêu hóa quan trọng như men phân giải mỡ (pancreatic lipase), cholesterol esterase, α-amylase và α-glucosidase. Nhờ các cơ chế này, polysaccharide từ hoa la hán có thể làm giảm hấp thu chất béo và carbohydrate, từ đó góp phần hạn chế tích lũy năng lượng dư thừa trong cơ thể.

Những kết quả trên cho thấy tiềm năng hạ lipid máu và hỗ trợ điều hòa đường huyết của hoa la hán, tuy nhiên hiện tại mới chỉ được ghi nhận trong các nghiên cứu tiền lâm sàng trên mô hình tế bào hoặc động vật.

So với quả la hán, hoa la hán tuy giàu hoạt chất nhưng vẫn chưa được nghiên cứu sâu rộng. Vì vậy, các tác dụng sinh học nêu trên vẫn cần thêm các nghiên cứu lâm sàng trên người để xác nhận hiệu quả và độ an toàn khi ứng dụng thực tế.

Cỏ ngọt

Cỏ ngọt (Stevia rebaudiana) là loài thực vật có lá chứa glycosid steviol, có độ ngọt cao nhưng hầu như không sinh năng lượng. Nhờ đặc tính này, stevia trở thành chất thay thế đường phổ biến và được xem là an toàn trong nhiều hệ thống đánh giá thực phẩm.

Một số nghiên cứu ngắn hạn cho thấy, việc thay thế đường thông thường bằng chiết xuất stevia có thể giúp giảm tổng lượng calo tiêu thụ trong ngày. Trong một thử nghiệm lâm sàng kéo dài 12 tuần trên người lớn khỏe mạnh cho thấy rằng, việc tiêu thụ stevia hàng ngày không ảnh hưởng đến đường huyết ở những người khỏe mạnh nhưng có thể hỗ trợ duy trì cân nặng và điều hòa lượng năng lượng tiêu thụ.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các chất làm ngọt không đường, bao gồm cả stevia, không mang lại hiệu quả giảm cân lâu dài. Nói cách khác, mặc dù có thể giúp giảm tiêu thụ calo trong ngắn hạn nhưng stevia không có tác dụng sinh học trực tiếp lên quá trình chuyển hóa năng lượng hay phân giải mỡ.

Ngoài ra, stevia được chứng minh là an toàn cho người đái tháo đường và có thể hỗ trợ ổn định đường huyết. Tuy nhiên, vai trò của stevia trong giảm cân chủ yếu mang tính hỗ trợ gián tiếp, thông qua việc thay thế đường chứ không tác động đến cơ chế giảm mỡ nội tại.

Trà sơn mật hồng sâm có giảm cân không?

Trà sơn mật hồng sâm có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng nhưng không có bất kỳ nghiên cứu lâm sàng nào trên người chứng minh rằng trà sơn mật hồng sâm (hoặc các thành phần chính như trà dây, kim ngân hoa, hoa la hán, cỏ ngọt) có tác dụng “làm tan mỡ” hay “đốt mỡ” trực tiếp.

Tác dụng của trà chủ yếu thông qua các cơ chế gián tiếp, góp phần hỗ trợ quá trình giảm cân diễn ra dễ dàng và hiệu quả hơn nếu được kết hợp với chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh.

Phân tích các thành phần trong trà cho thấy nhiều lợi ích sức khỏe như hỗ trợ tiêu hóa, kháng viêm, điều hòa đường huyết và cải thiện lipid máu. Đáng chú ý, một số thành phần như kim ngân hoa, chè dây đã cho thấy khả năng hạn chế tăng cân và giảm mỡ trong các mô hình động vật thực nghiệm.

Trà có vị ngọt tự nhiên từ cỏ ngọt và quả la hán nên không cần thêm đường hay chất tạo ngọt. Việc cắt giảm đường tinh luyện và các loại đồ uống có đường là yếu tố quan trọng trong kiểm soát cân nặng.

Nhiều nghiên cứu dinh dưỡng đã chứng minh rằng, tiêu thụ quá nhiều đường bổ sung góp phần làm tăng cân và tích mỡ. Vì vậy, thay thế nước ngọt hoặc trà sữa bằng một tách trà thảo mộc không calo như sơn mật hồng sâm có thể giúp giảm đáng kể lượng calo dư thừa trong ngày.

Ngoài việc hỗ trợ kiểm soát năng lượng, loại trà này còn mang đến cảm giác thỏa mãn vị ngọt mà không làm tăng năng lượng nạp vào. Tuy nhiên, hiện chưa có bằng chứng y học nào cho thấy uống một tách trà sơn mật hồng sâm có thể trực tiếp làm giảm mỡ cơ thể một cách rõ rệt ở người.

Nói cách khác, đây là một loại thức uống tốt cho sức khỏe nhưng không thể thay thế chế độ ăn cân bằng và vận động thể chất nếu mục tiêu là giảm cân. Người dùng nên xem trà như một phần trong chiến lược dinh dưỡng tổng thể, kết hợp với kiểm soát khẩu phần, tập thể dục và duy trì lối sống khoa học. Kỳ vọng vào hiệu quả “giảm cân ngay lập tức” từ việc chỉ uống trà là không thực tế.

Uống trà sơn mật hồng sâm như thế nào để giảm cân hiệu quả?

Trà sơn mật hồng sâm hiện nay được bày bán chủ yếu dưới dạng thảo dược khô, được đóng gói tiện lợi trong các bao bì như túi zip, túi lọc hoặc túi giấy. Khối lượng của mỗi gói trà phổ biến dao động từ 500g đến 1kg, giúp người tiêu dùng dễ dàng sử dụng và bảo quản.

Để trà sơn mật hồng sâm phát huy tác dụng hỗ trợ kiểm soát cân nặng, cần sử dụng đúng cách và kết hợp với lối sống lành mạnh.

Liều lượng sử dụng

Hiện chưa có khuyến nghị chính thức từ các nghiên cứu lâm sàng về liều dùng cụ thể của trà sơn mật hồng sâm trong hỗ trợ giảm cân. Liều lượng phù hợp có thể thay đổi tùy theo độ tuổi, thể trạng và tình trạng sức khỏe của từng người.

Mặc dù có nguồn gốc tự nhiên, loại trà này không hoàn toàn đảm bảo an toàn trong mọi trường hợp. Việc sử dụng quá liều hoặc kéo dài không kiểm soát có thể tiềm ẩn tác dụng phụ ngoài ý muốn.

Để đảm bảo hiệu quả và an toàn, nên tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng trên bao bì sản phẩm. Đồng thời, hãy tham khảo ý kiến từ Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi đưa vào chế độ hằng ngày.

Thời điểm uống

Trà sơn mật hồng sâm không chứa caffeine nên có thể sử dụng linh hoạt vào buổi sáng, chiều hoặc tối. Tuy nhiên, nếu mục tiêu là hỗ trợ kiểm soát cân nặng, một mẹo nhỏ là uống một ly trà không đường trước mỗi bữa ăn. Việc bổ sung một lượng chất lỏng không chứa năng lượng trước khi ăn có thể giúp tạo cảm giác no tạm thời, từ đó giảm lượng thức ăn tiêu thụ.

Ngoài ra, vị ngọt tự nhiên từ thảo mộc trong trà cũng giúp làm dịu cảm giác thèm ngọt, đặc biệt là các món tráng miệng chứa nhiều đường. Thay thế đồ uống giàu năng lượng như trà sữa hay nước ngọt bằng trà sơn mật hồng sâm là một chiến lược đơn giản nhưng hiệu quả để giảm tổng lượng calo nạp vào mỗi ngày.

Không thêm đường, sữa

Nếu mục tiêu là kiểm soát cân nặng, việc không cho thêm đường vào trà là nguyên tắc quan trọng. Trà sơn mật hồng sâm thường đã có vị ngọt tự nhiên từ cỏ ngọt, thành phần không cung cấp năng lượng. Việc thêm đường tinh luyện sẽ làm tăng lượng calo không cần thiết và làm mất đi hiệu quả hỗ trợ giảm cân của trà.

Tương tự, không nên pha trà với sữa hoặc thêm các loại topping giàu năng lượng như kem béo, thạch… vì sẽ làm tăng tổng năng lượng nạp vào một cách đáng kể, tương tự như cách dùng trà sữa công nghiệp. Nếu muốn tăng hương vị, có thể thêm vài lát chanh tươi hoặc vài lá bạc hà. Tuy nhiên, nên tránh các loại siro hoặc chất tạo ngọt nhân tạo.

Kết hợp với chế độ sinh hoạt khoa học

Uống trà sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn khi kết hợp cùng chế độ ăn cân bằng và vận động thường xuyên:

• Hãy duy trì khẩu phần ăn giàu rau xanh, protein nạc và hạn chế những thực phẩm như tinh bột tinh chế, đồ ăn nhanh, chiên xào, nhiều dầu mỡ.
• Nên dành ít nhất 150 phút/tuần cho các hoạt động thể chất như đi bộ nhanh, tập gym hoặc yoga.

Trà sơn mật hồng sâm có thể sử dụng như một loại trà thảo mộc lành mạnh hằng ngày, tương tự như trà xanh, để hỗ trợ chuyển hóa và hình thành thói quen ăn uống ít đường hơn.

Các lưu ý khi sử dụng trà sơn mật hồng sâm

Trà sơn mật hồng sâm là thức uống thảo mộc không chứa caffeine, nhìn chung khá an toàn khi dùng ở liều lượng hợp lý. Tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe, người dùng vẫn cần lưu ý một số điểm quan trọng.

Phụ nữ mang thai và cho con bú

Hiện chưa có đủ nghiên cứu lâm sàng đánh giá độ an toàn của các thành phần trong trà sơn mật hồng sâm đối với thai kỳ và trẻ sơ sinh. Theo khuyến nghị từ nhiều tài liệu dược học, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú nên thận trọng với các loại thảo mộc chưa được chứng minh rõ ràng về mức độ an toàn.

Với trà sơn mật hồng sâm, dù chưa ghi nhận tác dụng phụ nghiêm trọng, vẫn nên hạn chế hoặc hỏi ý kiến Bác sĩ trước khi dùng. Nếu sử dụng, nên giới hạn ở mức 1 tách nhỏ mỗi ngày (khoảng 150-200mL).

Các cơ quan y tế tại Anh cũng khuyến cáo, phụ nữ mang thai không nên uống quá 1-2 cốc trà thảo mộc mỗi ngày. Do đó, mẹ bầu nên tuân thủ nguyên tắc “thận trọng và vừa phải” hoặc ưu tiên sử dụng các loại trà đã được chứng minh là an toàn trong thai kỳ.

Người đang điều trị bệnh hoặc sử dụng thuốc

Người đang mắc các bệnh lý như đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch, rối loạn đông máu hoặc đang dùng thuốc điều trị nên tham khảo ý kiến Bác sĩ trước khi sử dụng trà sơn mật hồng sâm một cách thường xuyên.

Một số thành phần trong trà có thể tương tác nhẹ với thuốc hoặc ảnh hưởng đến tình trạng bệnh lý. Ví dụ, cỏ ngọt (stevia) có thể làm giãn mạch máu và hỗ trợ hạ huyết áp nhẹ, trong khi trà dây có vị chát nhẹ do chứa flavonoid, có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu của một số loại thuốc nếu uống cùng thời điểm.

Đặc biệt, cần tránh uống trà quá gần thời điểm dùng kháng sinh như tetracycline hoặc ciprofloxacin, vì các polyphenol trong trà có thể gắn kết với thuốc và làm giảm hiệu quả điều trị.

Người có cơ địa nhạy cảm hoặc dị ứng

Người có cơ địa nhạy cảm hoặc từng có tiền sử dị ứng với bất kỳ thành phần nào trong trà sơn mật hồng sâm không nên sử dụng sản phẩm này. Phản ứng dị ứng có thể bao gồm các triệu chứng như nổi mẩn đỏ, ngứa, chóng mặt, buồn nôn hoặc khó thở sau khi uống.

Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, cần ngừng sử dụng ngay và theo dõi cơ thể. Trường hợp triệu chứng nặng hoặc kéo dài, nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Không nên lạm dụng quá mức

Dù là một loại thảo dược lành tính, việc tiêu thụ trà sơn mật hồng sâm quá mức trong ngày vẫn có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn.

Trà có tính mát và lợi tiểu nhẹ, vì vậy uống quá nhiều có thể dẫn đến tiểu nhiều, mất cân bằng điện giải hoặc gây đau bụng, đặc biệt ở những người có cơ địa nhạy cảm. Nên sử dụng từ 15-20g trà khô mỗi ngày để đảm bảo hiệu quả mà không gây tác dụng phụ.

Chỉ mang vai trò bổ trợ và không thay thế thuốc điều trị

Điều quan trọng cần ghi nhớ là trà sơn mật hồng sâm chỉ là một sản phẩm hỗ trợ sức khỏe, không có tác dụng thay thế thuốc điều trị và không phải là thuốc giảm cân. Không nên kỳ vọng rằng chỉ uống trà mà không cần điều chỉnh chế độ ăn hoặc tập luyện vẫn có thể giảm cân nhanh chóng, điều này không thực tế và có thể gây thất vọng.

Thay vào đó, hãy sử dụng trà như một phần trong lối sống lành mạnh, giúp giảm lượng đường tiêu thụ, bổ sung chất chống oxy hóa, đồng thời kết hợp với chế độ ăn kiểm soát năng lượng và vận động đều đặn.

Chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng

Trên thị trường hiện nay, trà sơn mật hồng sâm được cung cấp bởi nhiều cơ sở, từ các cửa hàng thảo dược địa phương đến các sàn thương mại điện tử.

Để đảm bảo chất lượng và nguồn gốc rõ ràng, người tiêu dùng nên lựa chọn sản phẩm từ các nhà cung cấp uy tín, có chứng nhận kiểm định chất lượng và thông tin minh bạch về nguồn gốc sản phẩm, tránh các sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc không có nhãn mác, vì có thể chứa thảo dược kém chất lượng hoặc bị nhiễm hóa chất.

Các lưu ý khác

Nên bảo quản trà ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh những nơi ẩm mốc hoặc tiếp xúc trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời.

Trà pha xong nên uống trong ngày, không nên sử dụng trà đã để qua đêm hoặc có dấu hiệu hư hỏng, vì vi khuẩn có thể phát triển và làm ảnh hưởng đến chất lượng cũng như độ an toàn của trà.

Ngoài ra, tránh đun đi đun lại trà nhiều lần ở nhiệt độ cao, vì điều này có thể làm giảm hiệu lực của các hoạt chất thảo mộc.

Trà sơn mật hồng sâm không phải là “thuốc giảm cân” tức thì nhưng hoàn toàn có thể trở thành một phần hỗ trợ hiệu quả trong hành trình kiểm soát cân nặng. Nhờ các thành phần thảo mộc như trà dây, kim ngân hoa, quả la hán và cỏ ngọt, loại trà này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như điều hòa đường huyết, giảm viêm, hỗ trợ tiêu hóa và cắt giảm năng lượng dư thừa từ đồ uống ngọt.

Tuy nhiên, nếu muốn giảm cân bền vững, cần kết hợp trà sơn mật hồng sâm cùng chế độ ăn khoa học và vận động thường xuyên. Quan trọng nhất là sử dụng đúng cách, đúng liều, không lạm dụng và hiểu rõ cơ thể mình.

Nếu bạn đang tìm giải pháp giảm cân an toàn, khoa học, cá nhân hóa theo từng thể trạng, đừng chỉ dừng lại ở việc uống trà. Hãy nhắn tin ngay cho MedFit để được đội ngũ Bác sĩ đa chuyên khoa kiểm tra chỉ số cơ thể, xây dựng kế hoạch giảm cân phù hợp, an toàn và bền vững nhất cho bạn. Gửi tin nhắn cho MedFit ngay hôm nay vì sức khỏe và vóc dáng là không thể chờ đợi!

Tài liệu tham khảo

1. Wang JH, Bose S, Kim GC, et al. Flos Lonicera ameliorates obesity and associated endotoxemia in rats through modulation of gut permeability and intestinal microbiota. PLoS One. 2014;9(1):e86117. Published 2014 Jan 24. doi:10.1371/journal.pone.0086117
2. World Health Organization (WHO). WHO advises not to use non-sugar sweeteners for weight control in newly released guideline. [online] Available at: WHO advises not to use non-sugar sweeteners for weight control in newly released guideline [Accessed 26 August 2025]
3. Yang H, Song X, Huang X, et al. Mesona chinensis Benth. Extract Ameliorates Hyperlipidemia in High-Fat Diet-Fed Mice and Rats by Regulating the Gut Microbiota. Foods. 2024;13(21):3383. Published 2024 Oct 24. doi:10.3390/foods13213383
4. NHS. Foods to avoid in pregnancy. [online] Available at: Foods to avoid in pregnancy – NHS [Accessed 26 August 2025]
5. Huang H, Peng Z, Zhan S, et al. A comprehensive review of Siraitia grosvenorii (Swingle) C. Jeffrey: chemical composition, pharmacology, toxicology, status of resources development, and applications. Front Pharmacol. 2024;15:1388747. Published 2024 Apr 4. doi:10.3389/fphar.2024.1388747
6. Salvamani S, Gunasekaran B, Shaharuddin NA, Ahmad SA, Shukor MY. Antiartherosclerotic Effects of Plant Flavonoids. Biomed Res Int. 2014;2014:480258. doi:10.1155/2014/480258
7. Wang JH, Bose S, Kim GC, et al. Flos Lonicera Ameliorates Obesity and Associated Endotoxemia in Rats through Modulation of Gut Permeability and Intestinal Microbiota. PLoS One. 2014;9(1):e86117. Published 2014 Jan 24. doi:10.1371/journal.pone.0086117
8. Leng Q, Zhou J, Li C, et al. Dihydromyricetin ameliorates diet-induced obesity and promotes browning of white adipose tissue by upregulating IRF4/PGC-1α. Nutr Metab (Lond). 2022;19(1):38. Published 2022 Jun 11. doi:10.1186/s12986-022-00672-6