Phân biệt mỡ cứng, mỡ mềm và các loại mỡ khác để loại bỏ đúng cách

Đã bao giờ bạn chạm vào vùng bụng và nhận thấy lớp mỡ dưới da của mình mềm mại, dễ lay chuyển, nhưng ở một người khác lại cảm thấy cứng chắc, thậm chí có những vùng cứng đến mức khó véo? Bạn đã từng quan sát thấy trên da một số người xuất hiện tình trạng lồi lõm, không đều như bề mặt vỏ cam? Đây chính là sự khác biệt giữa các loại mỡ trong cơ thể, cách chúng phân bố và ảnh hưởng đến ngoại hình. Hãy cùng khám phá bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về từng loại mỡ, đặc điểm của chúng và những phương pháp hiệu quả giúp loại bỏ chúng.

Mỡ trong cơ thể được phân thành hai loại chính là mỡ dưới da (subcutaneous fat) và mỡ nội tạng (visceral fat). Trong đó, mỡ dưới da có thể chia thành hai dạng phổ biến là mỡ mềm (fluffy fat) và mỡ xơ (fibrous fat). Ngoài ra, tình trạng cellulite (da sần vỏ cam) thường gặp ở một số vùng tích tụ mỡ dưới da, chủ yếu ở phụ nữ, do cấu trúc sợi collagen đặc thù. Mỡ cứng (firm fat), thường là một cách gọi khác của mỡ nội tạng, tồn tại ở các vùng sâu hơn trong cơ thể, bao quanh các cơ quan nội tạng như gan, thận và ruột.

Mỡ mềm (fluffy fat)

Mỡ mềm có kết cấu mềm mại và dễ dao động khi di chuyển. Loại mỡ này thường tích tụ nhiều ở phụ nữ do ảnh hưởng của hormone, đặc biệt tại các vùng bụng, hông, đùi và mặt sau cánh tay. Do có kết cấu lỏng lẻo nên thường dễ xử lý hơn bằng các phương pháp giảm mỡ từng vùng.

Các phương pháp loại bỏ mỡ mềm bao gồm:

Hút mỡ

Hút mỡ là giải pháp hiệu quả để loại bỏ mỡ mềm và tạo đường nét cơ thể săn chắc. Tuy nhiên, để duy trì kết quả lâu dài, cần kết hợp thay đổi lối sống lành mạnh. Theo Hiệp hội Phẫu thuật Thẩm mỹ Thế giới, dù các tế bào mỡ tại vùng đã hút mỡ sẽ khó được tái sinh, nhưng các tế bào mỡ còn lại có thể phình to, giãn nỡ hoặc mỡ thừa sẽ được tích trữ ở vùng khác, nếu không duy trì chế độ ăn uống và tập luyện phù hợp.

Phương pháp giảm mỡ từng vùng không xâm lấn

Các công nghệ giảm mỡ tiên tiến như SculpSure, Scizer và Contoura đã được FDA Hoa Kỳ phê duyệt và chứng minh là hiệu quả trong việc loại bỏ mỡ dưới da thay thế hút mỡ:

• SculpSure sử dụng tia laser để làm nóng và phá hủy các tế bào mỡ, sau đó cơ thể sẽ tự đào thải qua con đường bạch huyết và bài tiết.

• Scizer áp dụng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao HIFU, không chỉ tiêu diệt các tế bào mỡ sâu dưới da mà còn kích thích tăng sinh collagen, giúp cải thiện độ săn chắc của da.

• Contoura kết hợp công nghệ sóng RF, chân không và xung điện áp cao tác động sâu vào lớp mỡ dưới da để giảm mỡ cục bộ, đồng thời cải thiện độ đàn hồi và cấu trúc da.

Những công nghệ này không chỉ an toàn, hiệu quả mà còn mang lại sự lựa chọn lý tưởng cho việc định hình vóc dáng mà không yêu cầu thời gian nghỉ dưỡng.

Dinh dưỡng và vận động

Một chế độ ăn uống khoa học kết hợp với tập luyện là phương pháp tự nhiên để giảm mỡ mềm. Giảm tiêu thụ đường, đặc biệt là từ đồ uống như nước ngọt, nước ép và rượu trái cây giúp kiểm soát hormone và hạn chế tích tụ mỡ. Các dạng bài tập cardio như cường độ cao ngắt quãng (HIIT), LISS (cường độ thấp), cardio cường độ trung bình, cardio kết hợp kháng lực, cardio chu kỳ… kết hợp cùng chế độ ăn thâm hụt năng lượng sẽ giúp đốt cháy calo nhanh chóng, giảm mỡ dưới da và làm săn chắc cơ thể.

Vì mỡ dưới da bao phủ cơ bắp, nên các bài tập tập trung vào vùng bụng như gập bụng chỉ giúp tăng cường và định hình cơ. Để lộ rõ các nhóm cơ, cần giảm mỡ toàn thân thông qua tập luyện cardio kết hợp với chế độ dinh dưỡng thâm hụt hợp lý.

Mỡ xơ (fibrous fat)

Mỡ xơ là một dạng mỡ dưới da (subcutaneous fat), cứng hơn so với mỡ mềm, thường tạo thành các nếp gấp rõ rệt, có thể véo được nhưng chắc và khó ép lại.

Khi cơ thể tăng cân hoặc rơi vào tình trạng béo phì, mô mỡ phát triển cả về kích thước và số lượng, kéo theo sự tăng sản xuất collagen và các sợi liên kết. Quá trình này dẫn đến xơ hóa mô mỡ, làm cho mỡ trở nên cứng hơn, mất tính đàn hồi và suy giảm chức năng chuyển hóa. Mỡ xơ thường xuất hiện ở những người thừa cân lâu năm hoặc béo phì kéo dài, đặc biệt khi không có các biện pháp kiểm soát hiệu quả. Trong một số trường hợp, mỡ mềm có thể chuyển thành mỡ xơ do áp lực liên tục từ quần áo chật hoặc do cấu trúc mỡ vốn đã xơ cứng trước khi tích tụ.

Mỡ xơ khó loại bỏ hơn mỡ mềm vì các sợi collagen bám chặt xung quanh và giữa các tế bào mỡ, khiến cơ thể khó sử dụng loại mỡ này để tạo năng lượng. Do đặc tính bám chặt và cứng chắc, mỡ xơ thường là loại mỡ cuối cùng được đốt cháy thông qua các quá trình trao đổi chất tự nhiên của cơ thể.

Các phương pháp loại bỏ mỡ xơ bao gồm:

Hút mỡ

Giống như mỡ mềm, hút mỡ là phương pháp hiệu quả nhất để loại bỏ mỡ xơ. Tuy nhiên, để duy trì kết quả lâu dài, cần kết hợp với chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh để ngăn ngừa mỡ quay trở lại.

Phương pháp giảm mỡ từng vùng không xâm lấn

Quang đông hủy mỡ (cryolipolysis) là một giải pháp hiệu quả cho mỡ xơ – loại mỡ cứng đầu khó giảm. Công nghệ này sử dụng kỹ thuật làm lạnh có kiểm soát để đông và phá hủy tế bào mỡ mà không ảnh hưởng đến các mô xung quanh. Đầu điều trị đặc biệt của quang đông hủy mỡ cho phép tác động từ nhiều góc độ, tối ưu hóa việc loại bỏ mỡ xơ tại các khu vực khó giảm. Tuy nhiên, cần lưu ý nguy cơ hiếm gặp của hiện tượng tăng sản mỡ dội ngược (PAH), làm gia tăng kích thước và số lượng tế bào mỡ tại vùng điều trị.

Ngoài quang đông hủy mỡ, các công nghệ như Scizer (ứng dụng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao – HIFU) và Contoura (kết hợp sóng RF, chân không và xung điện áp cao) cũng được FDA Hoa Kỳ phê duyệt để xử lý mỡ dưới da, bao gồm mỡ xơ. Scizer và Contoura giúp phá hủy tế bào mỡ và cải thiện độ săn chắc da, nhưng hiệu quả với mỡ xơ thường thấp hơn so với mỡ mềm. Do đặc tính cứng và khó xử lý, điều trị mỡ xơ hiệu quả thường cần kết hợp nhiều phương pháp công nghệ khác nhau.

Dinh dưỡng và vận động

Bất kỳ phương pháp giảm cân nào cũng hỗ trợ giảm mỡ xơ, nhưng việc kết hợp xây dựng cơ bắp trong quá trình giảm mỡ là lựa chọn tối ưu. Các bài tập rèn luyện sức mạnh và cường độ cao giúp tăng cơ, hỗ trợ đốt cháy năng lượng và làm săn chắc vùng mỡ xơ. Tuy nhiên, do đặc điểm cứng và khó phá vỡ của mỡ xơ, quá trình giảm mỡ bằng tập luyện thường cần thêm sự hỗ trợ từ các phương pháp khác.

Da sần vỏ cam (cellulite)

Cellulite, hay còn gọi là da sần vỏ cam, là tình trạng da có bề mặt không đều với các vùng lõm và gồ ghề, thường xuất hiện ở đùi, mông và bụng. Tình trạng này xảy ra khi lớp mỡ dưới da bị đẩy lên trên bề mặt, trong khi các sợi mô liên kết kéo căng, tạo ra những vùng lồi lõm đặc trưng.

Cellulite phổ biến ở phụ nữ, với khoảng 80-90% người trưởng thành gặp phải tình trạng này. Điều này chủ yếu liên quan đến hormone, di truyền và cấu trúc da hơn là tuổi tác. Khi da mất đi độ đàn hồi và trở nên mỏng hơn theo thời gian, tình trạng này có thể trở nên rõ rệt hơn. Mặc dù không ảnh hưởng đến sức khỏe, cellulite lại tác động nhiều đến thẩm mỹ, khiến nhiều người tìm kiếm các phương pháp điều trị và cải thiện tình trạng này.

Tùy vào mức độ nghiêm trọng, cellulite có thể biểu hiện từ những vết lõm nhỏ cho đến nhiều vùng da bị ảnh hưởng rõ rệt, kéo dài từ sau tuổi dậy thì và thường tồn tại lâu dài nếu không được chăm sóc hoặc can thiệp phù hợp.

Các phương pháp loại bỏ cellulite bao gồm:

Phương pháp xâm lấn

Bóc tách mô xơ (subcision) cắt đứt các sợi mô xơ dưới da, giải phóng các vùng kéo căng và kích thích sản sinh collagen mới, giúp bề mặt da trở nên mịn màng hơn. Phương pháp này thường mang lại kết quả rõ rệt, đặc biệt ở các trường hợp cellulite mức độ trung bình đến nặng.

Phương pháp không xâm lấn

Các công nghệ không xâm lấn như Contoura và HIFU Scizer đang trở thành lựa chọn hàng đầu trong điều trị cellulite:

• Contoura kết hợp sóng RF với chân không và xung điện áp cao để tạo nhiệt sâu trong lớp da, giúp phá vỡ các mô mỡ và kích thích sản sinh collagen, cải thiện độ săn chắc và đàn hồi của da.
• HIFU Scizer sử dụng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao để phá hủy các tế bào mỡ cứng đầu và làm săn chắc vùng da chảy xệ.

Ngoài ra, các liệu pháp như tiêm giảm mỡ và laser cũng hỗ trợ giảm cellulite bằng cách phân hủy mỡ và kích thích tái tạo da. Quang đông hủy mỡ giúp làm đông lạnh và loại bỏ mỡ, tuy nhiên hiệu quả đối với cellulite còn phụ thuộc vào từng cơ địa. Carboxytherapy sử dụng khí CO₂ để tăng cường tuần hoàn và kích thích giảm mỡ, trong khi peel da giúp cải thiện bề mặt da bằng cách tái tạo tế bào mới.

Dinh dưỡng và vận động

Dinh dưỡng hợp lý và giảm cân khoa học là nền tảng quan trọng để cải thiện tình trạng cellulite – sự tích tụ mỡ dưới da gây mất thẩm mỹ:

• Một chế độ ăn giàu chất xơ từ rau xanh và ngũ cốc nguyên cám, kết hợp với protein nạc và collagen từ cá, nước hầm xương sẽ giúp tái tạo cấu trúc da, tăng cường độ đàn hồi và giảm tình trạng da sần vỏ cam.
• Bổ sung đủ nước giúp cơ thể loại bỏ độc tố, giảm giữ nước, trong khi hạn chế muối sẽ hỗ trợ cải thiện độ săn chắc của làn da.
• Để tối ưu hiệu quả, việc tập luyện cường độ cao như HIIT hoặc các bài tập tăng cơ như squat và lunge sẽ giúp đốt cháy mỡ, kích thích lưu thông máu và cải thiện sự phân bố mỡ dưới da.
• Ngoài ra, các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như quả mọng, trà xanh cũng góp phần bảo vệ da khỏi tác động của gốc tự do, hỗ trợ làn da khỏe mạnh hơn từ bên trong.

Mỡ cứng (firm fat)

Mỡ cứng, hay còn gọi là mỡ nội tạng, là loại mỡ nằm sâu bên dưới các lớp cơ và bao quanh các cơ quan quan trọng như gan và ruột. Khác với mỡ mềm dễ véo trên bề mặt da, mỡ cứng được bảo vệ bởi lớp cơ dày nên có cảm giác chắc và không thể chạm thấy. Loại mỡ này thường được gọi là mỡ sâu hoặc mỡ trong ổ bụng, vì vị trí tích tụ chủ yếu nằm dưới thành bụng và xung quanh nội tạng.

Mặc dù không dễ nhận biết qua bề ngoài, mỡ cứng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các cơ quan, nhưng nếu tích tụ quá mức có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, gây ra các bệnh lý rối loạn chuyển hoá như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường. Do đó, mỡ cứng cần được kiểm soát hiệu quả.

Các phương pháp loại bỏ mỡ cứng bao gồm:

Dinh dưỡng và vận động

Kết hợp chế độ ăn uống cân đối và luyện tập đều đặn là cách hiệu quả để giảm mỡ nội tạng. Nghiên cứu cho thấy, giảm 10% trọng lượng cơ thể có thể giảm đến 30% mỡ nội tạng, cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ tiến triển thành đái tháo đường.

Sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè cùng với việc lập kế hoạch dinh dưỡng và ghi lại tiến bộ sẽ tăng động lực, giúp duy trì kết quả lâu dài và cải thiện sức khỏe toàn diện.

Phương pháp không xâm lấn

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng công nghệ HIFEM (high-intensity focused electromagnetic) và HIFEM kết hợp với RF có khả năng giảm mỡ nội tạng hiệu quả. Theo kết quả ghi nhận, lượng mỡ nội tạng trung bình có thể giảm từ 14,3-17,8% sau liệu trình, với kết quả được duy trì ổn định trong vòng 3-6 tháng mà không xuất hiện các tác dụng phụ nghiêm trọng. Đặc biệt, mỡ nội tạng có xu hướng phản ứng nhanh hơn với các công nghệ này so với mỡ dưới da, nhờ sự thâm nhập sâu và tác động đồng thời vào mô mỡ.

Dù mục tiêu của bạn là giảm cân hay giảm mỡ, việc hiểu rõ đặc điểm của bốn loại mỡ khác nhau sẽ giúp xây dựng chiến lược hiệu quả hơn. Các yếu tố như mất cân bằng hormone, di truyền và lối sống đều ảnh hưởng đến cách cơ thể tích trữ mỡ, vì vậy không có phương pháp chung cho tất cả.

Tại MedFit, chúng tôi cung cấp các giải pháp giảm cân và giảm mỡ toàn diện, kết hợp chế độ dinh dưỡng khoa học, kế hoạch tập luyện cá nhân hóa cùng các công nghệ thẩm mỹ tiên tiến như HIFU Scizer và Contoura. Các công nghệ này giúp phá hủy mỡ cứng, mỡ mềm và định hình vóc dáng mà không cần phẫu thuật. Bằng cách xác định chính xác loại mỡ cần xử lý, MedFit sẽ đồng hành cùng bạn để đạt được vóc dáng săn chắc và cân đối một cách an toàn và bền vững.

Tài liệu tham khảo

1. Hallie Gould. Understanding the 4 Types of Fat: Fibrous, Firm, Fluffy, and Cellulite. [online] Available at: Understanding the 4 Different Types of Fat [Accessed 16 February 2025]
2. Merlotti C, Ceriani V, et al. “Subcutaneous fat loss is greater than visceral fat loss with diet and exercise, weight-loss promoting drugs and bariatric surgery: a critical review and meta-analysis“. Int J Obes (Lond). 2017;41(5):672-682. doi:10.1038/ijo.2017.31
3. Ibrahim MM. “Subcutaneous and visceral adipose tissue: structural and functional differences“. Obes Rev. 2010;11(1):11-18. doi:10.1111/j.1467-789X.2009.00623.x
4. Bartow MJ, Raggio BS. “Liposuction“. [Updated 2023 Feb 14]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-
5. DeBari MK, Abbott RD. “Adipose Tissue Fibrosis: Mechanisms, Models, and Importance“. Int J Mol Sci. 2020;21(17):6030. Published 2020 Aug 21. doi:10.3390/ijms21176030
6. Li S, Gao H, et al. “Fight against fibrosis in adipose tissue remodeling“. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2021;321(1):E169-E175. doi:10.1152/ajpendo.00558.2020
7. Kent DE, Kinney BM. “The effect of high-intensity focused electromagnetic procedure on visceral adipose tissue: Retrospective assessment of computed tomography scans“. J Cosmet Dermatol. 2021;20(3):757-762. doi:10.1111/jocd.13952
8. Kent DE, Jacob C, Kinney BM. “Retrospective analysis of high-intensity focused electromagnetic procedure synchronized with radiofrequency energy for visceral fat reduction“. J Cosmet Dermatol. 2023;22(9):2485-2491. doi:10.1111/jocd.15784