Testosterone thấp và béo phì: Làm sao để đảo ngược vòng xoắn bệnh lý?

Béo phì không chỉ làm thay đổi vóc dáng mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe và hệ nội tiết trong đó bao gồm hormone testosterone. Nhiều nghiên cứu cho thấy béo phì và suy giảm testosterone có mối liên hệ chặt chẽ, tạo thành một vòng xoắn bệnh lý khiến cân nặng ngày càng khó kiểm soát và sức khỏe toàn thân suy giảm. Hãy cùng MedFit tìm hiểu mối quan hệ giữa béo phì và suy giảm testosterone trong bài viết dưới đây để có hướng phòng ngừa và cải thiện hiệu quả hơn.

Bằng chứng nghiên cứu ảnh hưởng béo phì đến testosterone

Mối liên hệ giữa béo phì và suy giảm testosterone đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu dịch tễ và lâm sàng quy mô lớn. Nghiên cứu về quá trình lão hóa ở nam giới tại Massachusetts (Massachusetts male aging study – MMAS) do Feldman và cộng sự thực hiện năm 2002 trên hơn 1.500 nam giới trung niên cho thấy cứ tăng một đơn vị chỉ số BMI thì nồng độ testosterone toàn phần giảm trung bình khoảng 2%. Ngoài ra, vòng bụng lớn cũng liên quan trực tiếp đến nồng độ testosterone thấp hơn.

Một nghiên cứu khác được công bố trên Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism năm 2007 bởi Kapoor và cộng sự cho thấy nam giới có BMI ≥ 30kg/m² có nguy cơ bị suy giảm chức năng sinh dục cao gấp 2,4 lần so với nhóm có cân nặng bình thường. Điều này vẫn đúng sau khi điều chỉnh theo tuổi tác và bệnh lý đi kèm, khẳng định béo phì là yếu tố nguy cơ độc lập của suy giảm testosterone.

Kết quả từ nghiên cứu về quá trình lão hóa ở nam giới châu Âu (European male aging study – EMAS) do Wu và cộng sự công bố năm 2010 trên New England Journal of Medicine cũng ghi nhận khoảng 40% nam giới béo phì có nồng độ testosterone thấp, trong khi tỷ lệ này ở nhóm cân nặng bình thường chỉ khoảng 16%. Nghiên cứu nhấn mạnh, béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất dẫn đến suy giảm testosterone huyết thanh ở nam giới trung niên và lớn tuổi.

Không chỉ nghiên cứu quan sát, các nghiên cứu can thiệp cũng mang lại bằng chứng thuyết phục. Huynh và cộng sự (2024) đăng trên International Journal of Obesity cho thấy ở nhóm nam giới béo phì giảm trung bình 10% cân nặng nhờ chế độ ăn và tập luyện, nồng độ testosterone toàn phần tăng khoảng 2-3nmol/L chỉ sau 3-6 tháng. Điều này chứng minh việc giảm cân có khả năng đảo ngược phần nào tình trạng suy giảm testosterone do béo phì gây ra.

Béo phì ảnh hưởng đến testosterone như thế nào?

Béo phì, đặc biệt là mỡ bụng và mỡ nội tạng, có nhiều cơ chế tác động trực tiếp làm suy giảm testosterone ở nam giới:

Tăng enzyme aromatase và chuyển đổi hormone

Mô mỡ dư thừa chứa enzyme aromatase có khả năng chuyển testosterone thành estrogen. Khi mỡ càng nhiều, hoạt động aromatase càng mạnh, dẫn đến testosterone giảm và estrogen tăng. Estrogen cao lại tác động ngược lên tuyến yên, ức chế tiết LH (luteinizing hormone), làm giảm tổng hợp testosterone ở tinh hoàn.

Viêm mạn tính và đề kháng insulin

Ở người béo phì, cơ thể tồn tại tình trạng viêm mạn tính mức độ thấp. Các cytokine tiền viêm như IL-6 và TNF-α không chỉ gây tổn thương trực tiếp lên tế bào Leydig tại tinh hoàn mà còn tác động lên cả hạ đồi và tuyến yên, từ đó làm rối loạn hoạt động của trục HPG (hypothalamic – pituitary – gonadal hay còn gọi là trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục).

Khi các tín hiệu tại hạ đồi bị ức chế, sự tiết GnRH (gonadotropin – releasing hormone) suy giảm, kéo theo việc tuyến yên giảm tiết LH và FSH. Đồng thời, tình trạng kháng insulin và rối loạn leptin khiến tuyến yên không còn đáp ứng đầy đủ với GnRH, làm cho lượng LH tiết ra không đủ để kích thích tinh hoàn. Tại tinh hoàn, ngoài ảnh hưởng trực tiếp của phản ứng viêm, tế bào Leydig cũng chịu hệ quả gián tiếp do thiếu LH, dẫn tới giảm tổng hợp testosterone.

Bên cạnh đó, đề kháng insulin còn làm tăng insulin máu mạn tính. Insulin cao không chỉ làm giảm nồng độ SHBG (sex hormone binding globulin) do gan sản xuất, khiến testosterone toàn phần trong máu giảm, mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của toàn bộ trục HPG, thúc đẩy tình trạng suy sinh dục chức năng thường gặp ở nam giới béo phì. Kết quả cuối cùng là trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục hoạt động kém hiệu quả, nồng độ và chức năng testosterone đều giảm, tạo điều kiện cho hàng loạt rối loạn chuyển hóa và sinh dục phát triển.

Giảm SHBG (sex hormone binding globulin)

SHBG là protein vận chuyển testosterone trong máu. Khi SHBG thấp, lượng testosterone toàn phần giảm đáng kể, dù đôi khi testosterone tự do có thể bình thường. Ở người béo phì, nồng độ insulin cao và gan nhiễm mỡ là nguyên nhân chính làm giảm SHBG. Điều này khiến xét nghiệm thường ghi nhận nồng độ testosterone toàn phần thấp rõ rệt.

Suy giảm testosterone có gây béo phì không?

Suy giảm testosterone không chỉ là hậu quả của béo phì mà còn có thể trở thành nguyên nhân thúc đẩy tình trạng thừa cân, đặc biệt ở nam giới trung niên và lớn tuổi. Khi nồng độ hormone này giảm, khối cơ bắp mất dần do testosterone giữ vai trò kích thích tổng hợp protein cơ.

Việc giảm khối cơ kéo theo tốc độ chuyển hóa cơ bản suy giảm, khiến cơ thể tiêu hao ít năng lượng hơn và dễ tích lũy mỡ thừa. Một nghiên cứu tổng quan được công bố trên Asian Journal of Andrology năm 2009 bởi Saad và Gooren cho thấy nồng độ testosterone thấp liên quan chặt chẽ với sự giảm khối cơ và gia tăng nguy cơ béo phì.

Thiếu hụt testosterone cũng liên quan trực tiếp đến tăng mỡ nội tạng, đặc biệt ở vùng bụng. Đây là dạng mỡ nguy hiểm nhất vì có mối liên hệ chặt chẽ với hội chứng chuyển hóa và bệnh tim mạch. Một nghiên cứu khác được công bố trên Obesity Reviews năm 2015 bởi Kelly và Jones khẳng định nam giới có nồng độ testosterone thấp thường tích tụ mỡ bụng nhiều hơn, làm gia tăng đáng kể nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa.

Ngoài ảnh hưởng đến cấu trúc cơ mỡ, testosterone còn tác động đến hệ thần kinh trung ương. Khi hormone này giảm, nam giới dễ rơi vào tình trạng mệt mỏi, giảm động lực vận động và tăng cảm giác thèm ăn. Một nghiên cứu được công bố trên Journal of Andrology năm 2011 bởi Traish và cộng sự cho thấy, thiếu hụt testosterone gây ra những thay đổi hành vi, góp phần làm tăng cân và rối loạn chuyển hóa.

Bên cạnh đó, testosterone thấp còn dẫn đến rối loạn dung nạp glucose và kháng insulin. Một nghiên cứu khác được công bố trên Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism năm 2010 bởi Grossmann và cộng sự cho thấy, nam giới có nồng độ testosterone thấp có tỷ lệ kháng insulin và đái tháo đường típ 2 cao hơn hẳn, từ đó hình thành vòng xoắn bệnh lý, kháng insulin làm testosterone tiếp tục giảm, trong khi testosterone thấp lại làm kháng insulin trầm trọng hơn.

Kết quả chung của các nghiên cứu này cho thấy suy giảm testosterone không chỉ làm tăng nguy cơ béo phì mà còn khiến béo phì tiến triển nhanh hơn, đặc biệt là béo bụng, từ đó gia tăng nguy cơ hội chứng chuyển hóa và bệnh lý tim mạch.

Các phương pháp cải thiện suy giảm testosterone và béo phì

Để cắt đứt vòng xoắn bệnh lý giữa béo phì và suy giảm testosterone, cần có chiến lược can thiệp toàn diện, vừa thay đổi lối sống vừa kết hợp điều trị khi cần thiết. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng việc giảm cân, tập luyện, cải thiện giấc ngủ và trong một số trường hợp sử dụng liệu pháp thay thế testosterone có thể mang lại lợi ích rõ rệt cho sức khỏe nội tiết và chuyển hóa.

Giảm cân

Giảm cân là biện pháp nền tảng để cải thiện nồng độ testosterone ở nam giới béo phì. Khi mỡ nội tạng giảm, tình trạng viêm và kháng insulin cũng cải thiện, từ đó giúp phục hồi hoạt động của trục hạ đồi – tuyến yên – tinh hoàn. Nghiên cứu của Allan và cộng sự công bố trên Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism năm 2012 cho thấy, nam giới giảm được ≥ 10% trọng lượng cơ thể thì nồng độ testosterone toàn phần tăng đáng kể, đồng thời giảm triệu chứng suy sinh dục.

Tập luyện thể chất thường xuyên

Hoạt động thể lực, đặc biệt là tập kháng lực giúp duy trì khối cơ và giảm mỡ, đồng thời kích thích tăng tiết testosterone tự nhiên. Nghiên cứu của Hayes và cộng sự trên Sports Medicine năm 2015 khẳng định, tập luyện đều đặn trong 12 tuần giúp cải thiện cả testosterone huyết thanh và độ nhạy insulin ở nam giới thừa cân.

Cải thiện lối sống và giấc ngủ

Thiếu ngủ và stress mạn tính đều làm giảm testosterone. Leproult và Van Cauter trong nghiên cứu đăng trên JAMA năm 2011 cho thấy, nam giới trẻ khỏe mạnh ngủ ít hơn 5 giờ/đêm trong một tuần có nồng độ testosterone giảm tới 10–15%. Vì vậy, duy trì giấc ngủ đủ và quản lý căng thẳng là yếu tố quan trọng trong cải thiện hormone.

Hạn chế rượu bia và các yếu tố nguy cơ

Rượu bia và thuốc lá làm tổn thương tế bào Leydig, thúc đẩy quá trình aromate hóa và giảm testosterone. Sato và cộng sự trong báo cáo Alcoholism Clinical and Experimental Research năm 2008 ghi nhận, uống rượu mạn tính liên quan trực tiếp với giảm hormone sinh dục nam và tăng nguy cơ vô sinh.

Liệu pháp thay thế testosterone (TRT)

Ở những trường hợp suy giảm testosterone có triệu chứng nặng và không cải thiện sau thay đổi lối sống, liệu pháp thay thế testosterone (TRT) có thể được cân nhắc. 

Lợi ích toàn thân của liệu pháp thay thế testosterone (TRT)

Ở những nam giới suy giảm testosterone có triệu chứng nặng và không đáp ứng với thay đổi lối sống, liệu pháp thay thế testosterone (TRT) được xem là lựa chọn điều trị hiệu quả. TRT không chỉ cải thiện nồng độ hormone trong máu mà còn mang lại lợi ích rõ rệt trên nhiều hệ cơ quan:

• Não bộ: TRT giúp tăng ham muốn tình dục, cải thiện tâm trạng, tăng sự tự tin và cải thiện chức năng nhận thức. Nghiên cứu của Zarrouf và cộng sự trên Journal of Psychiatric Practice năm 2009 cho thấy, TRT có hiệu quả giảm triệu chứng trầm cảm ở nam giới suy giảm sinh dục.
  
• Xương: TRT duy trì và cải thiện mật độ khoáng xương, từ đó giảm nguy cơ loãng xương và gãy xương. Snyder và cộng sự trong Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism năm 2000 chứng minh rằng, điều trị testosterone lâu dài giúp tăng mật độ xương ở cột sống và hông.
  
• Tủy xương: testosterone kích thích tủy xương sản xuất hồng cầu, từ đó cải thiện tình trạng thiếu máu. Bachman và cộng sự trong New England Journal of Medicine năm 2010 ghi nhận, TRT làm tăng hematocrit và nồng độ hemoglobin ở nam giới lớn tuổi.
  
• Cơ bắp: TRT giúp cải thiện sức mạnh, sức bền và độ chắc của cơ. Nghiên cứu của Storer và cộng sự công bố trên JAMA năm 2017 cho thấy, nam giới lớn tuổi điều trị testosterone có cải thiện rõ rệt về khối cơ nạc và hiệu suất vận động.
  
• Da và tóc: TRT giúp da săn chắc hơn, tăng tổng hợp collagen và hỗ trợ mọc tóc ở một số nam giới. Wang và cộng sự trong tổng quan trên Asian Journal of Andrology năm 2016 ghi nhận có cải thiện độ đàn hồi da và ngoại hình tổng thể sau TRT.
  
• Cơ quan sinh dục: TRT cải thiện chức năng cương và tăng ham muốn tình dục. Nghiên cứu của Corona và cộng sự trên Journal of Sexual Medicine năm 2014 cho thấy, TRT làm giảm tỷ lệ rối loạn cương dương và tăng sự hài lòng tình dục ở bệnh nhân hypogonadism.
  

Như vậy, TRT mang lại lợi ích toàn diện, từ sức khỏe sinh lý, tâm thần đến thể chất. Tuy nhiên, việc sử dụng cần được cá thể hóa, có chỉ định rõ ràng và theo dõi chặt chẽ bởi Bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và an toàn lâu dài.

Lợi ích của TRT trong điều trị béo phì

Ngoài tác dụng cải thiện triệu chứng suy giảm testosterone, TRT còn được chứng minh có lợi ích đáng kể trong quản lý cân nặng và thành phần cơ thể ở nam giới béo phì. Khi nồng độ hormone được phục hồi, khối cơ nạc tăng, mỡ nội tạng giảm và tốc độ chuyển hóa cơ bản được cải thiện, từ đó hỗ trợ giảm cân và duy trì cân nặng lâu dài.

Một nghiên cứu dài hạn công bố trên Obesity năm 2014 bởi Saad và cộng sự theo dõi hơn 250 nam giới béo phì có testosterone thấp trong 5 năm cho thấy, TRT giúp giảm trung bình 20% cân nặng ban đầu, chủ yếu nhờ giảm mỡ bụng, đồng thời tăng đáng kể khối cơ nạc.

Một nghiên cứu khác công bố trên Diabetes Care năm 2016 bởi Hoyos và cộng sự cho thấy, TRT kết hợp với can thiệp giảm cân mang lại hiệu quả vượt trội so với giảm cân đơn thuần. Cụ thể, nhóm bệnh nhân được điều trị TRT không chỉ giảm nhiều mỡ bụng hơn mà còn cải thiện độ nhạy insulin, giảm nguy cơ tiến triển thành đái tháo đường típ 2.

Ngoài ra, một phân tích tổng hợp của Corona và cộng sự công bố trên Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism năm 2016 khẳng định, TRT làm giảm chỉ số BMI, giảm vòng bụng và cải thiện các chỉ số chuyển hóa, bao gồm đường huyết và lipid máu. Điều này cho thấy, TRT không chỉ điều trị triệu chứng hormone mà còn góp phần cắt đứt vòng xoắn bệnh lý giữa béo phì và suy giảm testosterone.

Tuy nhiên, TRT không nên được xem là phương pháp thay thế cho giảm cân bằng chế độ ăn và tập luyện. Thay vào đó, TRT cần được áp dụng như một phần trong chiến lược điều trị toàn diện, dưới sự theo dõi chặt chẽ của Bác sĩ, nhằm tối ưu hóa cả sức khỏe nội tiết lẫn chuyển hóa cho bệnh nhân béo phì.

Vai trò của TRT trong chiến lược quản lý béo phì toàn diện

Béo phì là một bệnh lý mạn tính, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố di truyền, nội tiết và lối sống vì vậy cần được điều trị bằng chiến lược toàn diện bao gồm dinh dưỡng khoa học, vận động thể lực, thay đổi hành vi và trong một số trường hợp là can thiệp y khoa. Trong bối cảnh này, liệu pháp thay thế testosterone (TRT) có thể giữ vai trò hỗ trợ ở những nam giới béo phì có chẩn đoán suy sinh dục rõ ràng.

Trước hết, TRT giúp cải thiện triệu chứng suy sinh dục như giảm ham muốn tình dục, mệt mỏi, mất năng lượng và giảm khối cơ, từ đó tăng động lực để bệnh nhân duy trì tập luyện và thay đổi lối sống. Ngoài ra, khi nồng độ hormone được phục hồi, TRT có thể cải thiện thành phần cơ thể với xu hướng tăng khối cơ nạc, giảm mỡ nội tạng và cải thiện độ nhạy insulin.

Các thay đổi này không thay thế cho chế độ ăn và vận động nhưng có thể tạo nền tảng thuận lợi để kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ tiến triển hội chứng chuyển hóa hay đái tháo đường típ 2.

Tổng quan năm 2018 của Grossmann và cộng sự trên The Lancet Diabetes & Endocrinology nhấn mạnh rằng, TRT không phải là phương pháp điều trị béo phì và cũng không thay thế cho giảm cân bằng chế độ ăn và tập luyện.

Tuy nhiên, khi được chỉ định đúng theo hướng dẫn quốc tế từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (Food and Drug Administration – FDA), Hiệp hội Nội tiết Hoa Kỳ (Endocrine Society) và Hiệp hội Tiết niệu Hoa Kỳ (American Urological Association – AUA) cho bệnh nhân thực sự có suy giảm sinh dục, TRT có thể đóng vai trò bổ trợ trong chiến lược quản lý béo phì toàn diện, giúp phá vỡ vòng xoắn bệnh lý giữa béo phì và suy giảm testosterone.

Trong tương lai, các nghiên cứu cần tập trung làm rõ hơn những khía cạnh then chốt nhằm tối ưu hóa chiến lược điều trị cho bệnh nhân béo phì có suy giảm testosterone. Trước hết là cơ chế phân tử chi phối mối liên hệ giữa testosterone, mô mỡ và chuyển hóa, vốn vẫn còn nhiều điểm chưa được giải thích đầy đủ. Tiếp đến là vai trò lâu dài của liệu pháp thay thế testosterone (TRT) trong phòng ngừa các biến chứng tim mạch và chuyển hóa, bởi dữ liệu hiện tại còn hạn chế về thời gian theo dõi.

Một hướng quan trọng khác là đánh giá hiệu quả của sự kết hợp TRT với các thuốc mới điều trị béo phì như GLP-1 receptor agonist hoặc SGLT2 inhibitor, nhằm tạo ra chiến lược đa mục tiêu vừa cải thiện hormone, vừa hỗ trợ giảm cân và kiểm soát chuyển hóa. Cuối cùng, y học cá thể hóa cần được ứng dụng sâu hơn trong lựa chọn phác đồ, để mỗi bệnh nhân nhận được liệu trình phù hợp, cân bằng tối ưu giữa hiệu quả và an toàn.

Béo phì và suy giảm testosterone không chỉ liên quan chặt chẽ mà còn tạo thành một vòng xoắn bệnh lý phức tạp, ảnh hưởng đến cân nặng, chuyển hóa, sức khỏe sinh sản và chất lượng sống của nam giới.

Các bằng chứng khoa học cho thấy việc điều trị cần được tiếp cận toàn diện, kết hợp thay đổi lối sống, dinh dưỡng, vận động, quản lý giấc ngủ và stress, cùng với những can thiệp y khoa khi cần thiết. Liệu pháp thay thế testosterone (TRT), nếu được chỉ định đúng và theo dõi chặt chẽ, có thể mang lại lợi ích quan trọng trong việc cải thiện triệu chứng, tối ưu hóa thành phần cơ thể và hỗ trợ kiểm soát chuyển hóa.

Trong bối cảnh đó, việc tìm đến các đơn vị chuyên môn uy tín để được đánh giá toàn diện và xây dựng phác đồ cá thể hóa là điều cần thiết. MedFit đồng hành cùng nam giới trong hành trình kiểm soát cân nặng và cân bằng nội tiết, mang đến chiến lược quản lý béo phì bền vững và hiệu quả. Nếu đang gặp khó khăn trong giảm cân hoặc nghi ngờ suy giảm testosterone, hãy để MedFit giúp thiết kế lộ trình phù hợp, an toàn và khoa học để lấy lại vóc dáng và sức khỏe toàn diện.

Tài liệu tham khảo

1. Feldman HA, Longcope C, Derby CA, Johannes CB, Araujo AB, Coviello AD, Bremner WJ, McKinlay JB. Age trends in the level of serum testosterone and other hormones in middle-aged men: longitudinal results from the Massachusetts male aging study. J Clin Endocrinol Metab. 2002 Feb;87(2):589-98. doi: 10.1210/jcem.87.2.8201
   
2. Kapoor D, Malkin CJ, Channer KS, Jones TH. Androgens, insulin resistance and vascular disease in men. Clin Endocrinol (Oxf). 2005 Sep;63(3):239-50. doi: 10.1111/j.1365-2265.2005.02299.x
   
3. Wu FC, Tajar A, Beynon JM, Pye SR, Silman AJ, Finn JD, O’Neill TW, Bartfai G, Casanueva FF, Forti G, Giwercman A, Han TS, Kula K, Lean ME, Pendleton N, Punab M, Boonen S, Vanderschueren D, Labrie F, Huhtaniemi IT; EMAS Group. Identification of late-onset hypogonadism in middle-aged and elderly men. N Engl J Med. 2010 Jul 8;363(2):123-35. doi: 10.1056/NEJMoa0911101
   
4. Kelly DM, Jones TH. Testosterone: a metabolic hormone in health and disease. J Endocrinol. 2013 Apr 29;217(3):R25-45. doi: 10.1530/JOE-12-0455
   
5. Allan CA, McLachlan RI. Androgens and obesity. Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2010 Jun;17(3):224-32. doi: 10.1097/MED.0b013e3283398ee2
   
6. Hammond GL. Diverse roles for sex hormone-binding globulin in reproduction. Biol Reprod. 2011 Sep;85(3):431-41. doi: 10.1095/biolreprod.111.092593
   
7. Saad F, Gooren L. The role of testosterone in the metabolic syndrome: a review. J Steroid Biochem Mol Biol. 2009 Mar;114(1-2):40-3. doi: 10.1016/j.jsbmb.2008.12.022
   
8. Traish AM, Guay A, Feeley R, Saad F. The dark side of testosterone deficiency: I. Metabolic syndrome and erectile dysfunction. J Androl. 2009 Jan-Feb;30(1):10-22. doi: 10.2164/jandrol.108.005215
   
9. Grossmann M, Gianatti EJ, Zajac JD. Testosterone and type 2 diabetes. Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2010 Jun;17(3):247-56. doi: 10.1097/MED.0b013e32833919cf
   
10. Allan CA, Strauss BJ, McLachlan RI. Body composition, metabolic syndrome and testosterone in ageing men. Int J Impot Res. 2007 Sep-Oct;19(5):448-57. doi: 10.1038/sj.ijir.3901552
    
11. Hayes LD, Elliott BT. Short-Term Exercise Training Inconsistently Influences Basal Testosterone in Older Men: A Systematic Review and Meta-Analysis. Front Physiol. 2019 Jan 14;9:1878. doi: 10.3389/fphys.2018.01878
    
12. Leproult R, Van Cauter E. Effect of 1 week of sleep restriction on testosterone levels in young healthy men. JAMA. 2011 Jun 1;305(21):2173-4. doi: 10.1001/jama.2011.710
    
13. Hoyos CM, Killick R, Yee BJ, Grunstein RR, Liu PY. Effects of testosterone therapy on sleep and breathing in obese men with severe obstructive sleep apnoea: a randomized placebo-controlled trial. Clin Endocrinol (Oxf). 2012 Oct;77(4):599-607. doi: 10.1111/j.1365-2265.2012.04413.x
    
14. Shenoy MT, Mondal S, Fernandez CJ, Pappachan JM. Management of male obesity-related secondary hypogonadism: A clinical update. World J Exp Med. 2024 Jun 20;14(2):93689. doi: 10.5493/wjem.v14.i2.93689
    
15. Bhasin S, Brito JP, Cunningham GR, Hayes FJ, Hodis HN, Matsumoto AM, Snyder PJ, Swerdloff RS, Wu FC, Yialamas MA. Testosterone Therapy in Men With Hypogonadism: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J Clin Endocrinol Metab. 2018 May 1;103(5):1715-1744. doi: 10.1210/jc.2018-00229
    
16. Mulhall JP, Trost LW, Brannigan RE, Kurtz EG, Redmon JB, Chiles KA, Lightner DJ, Miner MM, Murad MH, Nelson CJ, Platz EA, Ramanathan LV, Lewis RW. Evaluation and Management of Testosterone Deficiency: AUA Guideline. J Urol. 2018 Aug;200(2):423-432. doi: 10.1016/j.juro.2018.03.115
    
17. U.S. Food and Drug Administration. (2025). FDA Drug Safety Communication: FDA cautions about using testosterone products for low testosterone due to aging; requires labeling change to inform of possible increased risk of heart attack and stroke with use. [online] Available at: https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-drug-safety-communication-fda-cautions-about-using-testosterone-products-low-testosterone-due [Accessed 08 December 2025]