Thực đơn 800kcal thuộc nhóm chế độ ăn rất ít calo (VLCD), thường được áp dụng trong một số trường hợp cần kiểm soát cân nặng nghiêm ngặt. Việc cắt giảm calo mạnh mẽ giúp giảm cân nhanh chóng nhưng phương pháp này có thực sự phù hợp với tất cả mọi người? Những lợi ích, rủi ro và cách áp dụng ra sao? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ cơ sở khoa học, nguyên tắc thiết kế thực đơn và gợi ý bữa ăn cụ thể để đảm bảo an toàn khi áp dụng.
Giới thiệu về thực đơn 800kcal giúp giảm cân
Thực đơn 800kcal, là một dạng chế độ ăn rất ít calo (very low calorie diet – VLCD), được thiết kế theo hướng khoa học nhằm hỗ trợ giảm cân nhanh và có kiểm soát trong thời gian ngắn. Tổng năng lượng trong ngày chỉ khoảng 800kcal nhưng vẫn đảm bảo sự cân bằng giữa các nhóm dinh dưỡng thiết yếu (carbohydrate, protein, lipid, vitamin và khoáng chất), không loại bỏ hoàn toàn bất kỳ nhóm thực phẩm nào, qua đó giúp hạn chế tối đa nguy cơ thiếu chất, mệt mỏi hoặc rối loạn chuyển hóa trong quá trình giảm cân.
Phác đồ này thường được chỉ định cho những người béo phì mức độ nặng (BMI ≥ 30) hoặc BMI ≥ 27 có kèm theo bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường típ 2 hoặc rối loạn lipid máu. Mục tiêu của thực đơn là giúp người bệnh đạt được mức giảm cân nhanh (trên 1kg/tuần) nhưng cần được áp dụng trong thời gian không quá 12 tuần và dưới sự giám sát chuyên môn từ Bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng, nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe tổng thể và dự phòng tái tăng cân sau giảm.
Tuy mang lại kết quả giảm cân nhanh chóng, các chế độ ăn rất ít calo như VLCD có rất ít hoặc hoàn toàn không có lợi trong việc kiểm soát cân nặng lâu dài. Khi xây dựng thực đơn 800kcal, điều quan trọng là phải đảm bảo đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu, đặc biệt là protein chất lượng cao, vitamin và khoáng chất để duy trì khối cơ, hỗ trợ miễn dịch và phòng ngừa biến chứng do thiếu vi chất. Trong nhiều trường hợp, cần bổ sung thêm multivitamin hoặc thực phẩm bổ sung chuyên biệt để đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng, dù tổng năng lượng rất thấp.
Bên cạnh đó, để duy trì hiệu quả giảm cân sau khi kết thúc giai đoạn áp dụng thực đơn 800kcal, cần có một kế hoạch phục hồi và ổn định cân nặng, bao gồm tăng dần năng lượng nạp vào theo lộ trình, điều chỉnh chế độ ăn phù hợp với thể trạng mới, kết hợp vận động đều đặn và theo dõi các chỉ số cơ thể định kỳ.
Vì có tác động mạnh đến chuyển hóa và thể trạng, chế độ ăn VLCD không nên tự ý thực hiện tại nhà. Việc đánh giá lâm sàng và theo dõi định kỳ là bắt buộc nhằm phòng ngừa các rủi ro như hạ đường huyết, rối loạn điện giải, chóng mặt hoặc mất khối cơ nạc quá mức.
Những ai không nên áp dụng thực đơn 800kcal?
Dù mang lại hiệu quả giảm cân rõ rệt, thực đơn 800kcal không phù hợp với một số nhóm đối tượng đặc biệt. Những nhóm không nên áp dụng bao gồm:
- Người đang điều trị ung thư.
- Người vừa trải qua đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim (trong vòng 3 tháng).
- Người mắc đái tháo đường típ 1, bệnh gan tiến triển, suy thận giai đoạn IV-V.
- Người có bệnh tim mạch nghiêm trọng, động kinh hoặc rối loạn tâm thần không kiểm soát.
- Người mới phẫu thuật hoặc chấn thương cần hồi phục.
- Người đang sử dụng thuốc lithium hoặc corticosteroid dài hạn.
- Phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc đang có kế hoạch mang thai.
- Người có nhu cầu vận động cao, luyện tập thể thao cường độ lớn.
- Người mắc rối loạn ăn uống hoặc nghiện chất kích thích.
* Voucher chỉ áp dụng cho khách hàng thăm khám lần đầu tiên tại phòng khám MedFit
Những điều cần biết khi áp dụng thực đơn 800kcal
Thực đơn 800kcal tác động trực tiếp đến quá trình trao đổi chất và cân bằng dinh dưỡng. Khi lượng calo bị cắt giảm đáng kể, cơ thể sẽ trải qua nhiều thay đổi sinh lý. Để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tối ưu, cần hiểu rõ những yếu tố quan trọng sau:
Hiệu quả giảm cân của thực đơn 800kcal
Thực đơn 800kcal có thể giúp giảm 1,5-2kg/tuần. Trong tuần đầu tiên, một số người có thể giảm cân nhiều hơn, chủ yếu do cơ thể đào thải lượng nước dư thừa. Tuy nhiên, quá trình giảm cân thường diễn ra theo quy luật, nếu cân nặng giảm nhanh trong tuần đầu thì những tuần tiếp theo tốc độ giảm có thể chậm lại. Đây là phản ứng bình thường của cơ thể khi thích nghi với chế độ ăn giảm năng lượng.
Ưu và nhược điểm của thực đơn 800kcal
Thực đơn 800kcal có thể hỗ trợ giảm cân đáng kể trong thời gian ngắn và góp phần cải thiện các bệnh lý liên quan đến béo phì khi được áp dụng đúng cách và dưới sự giám sát y khoa. Vì vậy, không nên tự ý thực hiện thực đơn giảm cân này tại nhà vì đây là chế độ ăn rất ít calo, vốn chỉ nên sử dụng trong thời gian giới hạn và không phù hợp để kiểm soát cân nặng lâu dài. Việc áp dụng sai cách hoặc kéo dài quá mức có thể dẫn đến nhiều rủi ro cho sức khỏe.
Dưới đây là những ưu và nhược điểm cần lưu ý khi áp dụng thực đơn này:
Ưu điểm | |
Hiệu quả cao trong giảm cân | Có thể giúp đạt được mức giảm cân đáng kể trong thời gian ngắn, thường được sử dụng như một biện pháp hỗ trợ trước phẫu thuật (như đặt bóng dạ dày) hoặc như một giai đoạn khởi đầu trong chiến lược điều trị béo phì lâu dài, đặc biệt ở các trường hợp béo phì nghiêm trọng (BMI ≥ 50). |
Cải thiện thành phần cơ thể | Giúp giảm mỡ, thu nhỏ vòng eo và cải thiện tỷ lệ cơ nạc so với mỡ.
Một số nghiên cứu cho thấy cải thiện tình trạng dinh dưỡng và khả năng vận động sau khi giảm cân. |
Hỗ trợ kiểm soát một số bệnh lý | Cải thiện triệu chứng ở bệnh nhân mắc đái tháo đường, vảy nến, viêm xương khớp và chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, những tình trạng sức khỏe thường liên quan đến béo phì. |
Chuẩn bị cho phẫu thuật | Thường được áp dụng trước các ca phẫu thuật giảm cân để giảm nguy cơ biến chứng và giúp quá trình phẫu thuật an toàn hơn. |
Nhược điểm | |
Tác dụng phụ | Ngắn hạn: đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn, táo bón, mất nước, hạ đường huyết, hơi thở có mùi, tiêu chảy, chóng mặt.
Dài hạn: rụng tóc do thiếu hụt dinh dưỡng kéo dài. |
Cần giám sát y tế | Chế độ ăn này không nên tự áp dụng mà cần có sự theo dõi của Bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
Việc giám sát y khoa giúp đảm bảo cơ thể không bị suy kiệt, thiếu vi chất hoặc gặp các biến chứng nguy hiểm. |
Khả năng duy trì | Thực đơn 800kcal chỉ là giải pháp ngắn hạn, thường kéo dài không quá 12 tuần.
Sau khi kết thúc, cần chuyển sang chế độ ăn cân bằng (tăng dần năng lượng trong 12-14 tuần), kết hợp với tập luyện để duy trì cân nặng. |
Thiếu hụt dinh dưỡng | Do lượng calo bị giới hạn nghiêm ngặt, việc hấp thụ đủ các chất dinh dưỡng có thể gặp khó khăn.
Nguy cơ giảm mật độ xương do thiếu canxi nếu không có sự bổ sung hợp lý. |
Sỏi mật | Giảm cân nhanh có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi mật, đặc biệt ở phụ nữ béo phì. |
Nguyên tắc thiết kế thực đơn 800kcal
Tỷ lệ các nhóm chất dinh dưỡng đa lượng (macronutrient)
Các chất dinh dưỡng | Tỷ lệ phân bố (%) | Năng lượng (kcal) | Khối lượng (g) |
Glucid | 50-55 | 400-440 | 100-110 |
Protid | 15-20 | 120-160 | 30-40 |
Lipid | < 30 | < 240 | < 26,67 |
Phân bổ năng lượng hợp lý trong ngày
Bữa ăn | Tỷ lệ (%) | Năng lượng (kcal) |
Bữa sáng | 30 | 240 |
Bữa trưa | 40 | 320 |
Bữa tối | 30 | 240 |
Những gì nên ăn trong thực đơn 800kcal?
Thực đơn 800kcal yêu cầu kiểm soát chặt chẽ lượng calo, do đó các thực phẩm được lựa chọn cần giàu dinh dưỡng, ít calo và giúp duy trì cảm giác no lâu. Dưới đây là những nhóm thực phẩm nên ưu tiên:
Nhóm thực phẩm | Ví dụ | Lý do nên ưu tiên |
Carbohydrate phức hợp | Yến mạch, gạo lứt, bánh mì đen… | Kéo dài cảm giác no, ổn định đường huyết sau ăn, cung cấp năng lượng bền vững. |
Protein nạc | Ức gà, thịt nạc, cá, tôm, sữa không béo, đậu phụ… | Cung cấp protein chất lượng cao giúp duy trì khối cơ, tăng cảm giác no và hạn chế mất cơ trong quá trình giảm cân. |
Rau củ ít tinh bột | Cải bó xôi, bông cải xanh, cải xoăn, dưa leo, bí ngòi, rau xà lách, cà chua, ớt chuông… | Giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất, ít calo.
Giúp no lâu, kiểm soát đường huyết. |
Chất béo lành mạnh | Dầu olive, quả bơ, dầu dừa, các loại hạt… | Cung cấp acid béo không bão hòa tốt cho tim mạch, hỗ trợ hấp thu vitamin tan trong dầu như A, D, E, K. |
Thức uống không calo | Nước lọc, trà xanh, trà thảo mộc, cà phê đen không đường… | Giúp kiểm soát cơn đói, tăng cường chuyển hóa, giữ nước cho cơ thể. |
Những gì không nên ăn trong thực đơn 800kcal?
Thực đơn 800kcal hạn chế tối đa lượng calo, vì vậy cần tránh các thực phẩm giàu năng lượng nhưng nghèo dinh dưỡng, dễ làm gián đoạn quá trình giảm cân. Dưới đây là những nhóm thực phẩm cần loại bỏ hoặc hạn chế:
Nhóm thực phẩm | Ví dụ | Lý do cần tránh |
Tinh bột tinh chế | Bánh mì trắng, ngũ cốc ăn sáng có đường, bánh ngọt… | Chỉ số đường huyết (GI) cao, dễ gây tích mỡ. |
Đồ ăn chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ | Hamburger, pizza, gà rán, xúc xích, lạp xưởng, thịt nguội, đồ chiên rán… | Chứa nhiều calo rỗng, chất béo bão hòa, natri, ít vi chất dinh dưỡng. |
Đường và thực phẩm nhiều đường | Đường tinh luyện, mật ong, siro, bánh kẹo, socola sữa, kem, chè ngọt… | Gây tăng nhanh insulin, kích thích thèm ăn, làm chậm quá trình giảm cân. |
Đồ uống có đường và có cồn | Nước ngọt, nước tăng lực, trà sữa, nước ép đóng hộp, rượu, bia, cocktail… | Cung cấp calo rỗng, ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa mỡ. |
Sản phẩm sữa béo cao | Sữa nguyên kem, sữa đặc có đường, phô mai béo, yogurt có đường, kem tươi, bơ động vật… | Làm tăng tổng lượng calo nạp vào và chứa nhiều chất béo bão hòa, dễ làm chậm quá trình giảm cân. |
Gợi ý thực đơn 800kcal trong 3 ngày
Ngày 1
Ngày 2
Ngày 3
* Voucher chỉ áp dụng cho khách hàng thăm khám lần đầu tiên tại phòng khám MedFit
Lưu ý khi áp dụng thực đơn 800kcal
- Việc áp dụng thực đơn 800kcal cần có sự giám sát y tế để tránh thiếu hụt dinh dưỡng. Thực đơn này đòi hỏi cung cấp đủ protein và vi chất dinh dưỡng nhằm duy trì khối cơ và các chức năng sinh lý quan trọng của cơ thể.
- Trong suốt quá trình thực hiện, khách hàng nên kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là xét nghiệm máu để theo dõi tác động của chế độ ăn đối với cơ thể.
- Bổ sung đủ nước cũng rất quan trọng để duy trì cân bằng nước và điện giải.
- Sau giai đoạn áp dụng thực đơn 800kcal, cần có kế hoạch ăn phục hồi và duy trì để tránh tăng cân trở lại.
- Ngoài ra, cần lắng nghe cơ thể, nếu có xuất hiện dấu hiệu mệt mỏi, chóng mặt, suy nhược hoặc bất kỳ phản ứng bất thường nào, cần thông báo ngay cho Bác sĩ điều trị để điều chỉnh kịp thời.
Tại MedFit, chúng tôi không áp dụng một chế độ ăn cố định nào mà ưu tiên giải pháp cá nhân hóa, phù hợp với sức khỏe, lối sống và mục tiêu của từng khách hàng. Thực đơn 800kcal chỉ được chỉ định trong một số trường hợp đặc biệt và luôn cần sự giám sát chặt chẽ từ Bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo an toàn.
Thay vì tuân theo một chế độ ăn cứng nhắc, khách hàng tại MedFit được thiết kế thực đơn linh hoạt, đầy đủ dưỡng chất, giúp giảm cân bền vững mà không ảnh hưởng đến sức khỏe. Giảm cân an toàn không chỉ là cắt giảm calo mà còn cần một chiến lược dinh dưỡng và vận động hợp lý. Đăng ký ngay tại MedFit để nhận tư vấn cá nhân hóa và bắt đầu hành trình thay đổi của bạn ngay hôm nay!
Tài liệu tham khảo
- Janssen TAH, Van Every DW, Phillips SM. The impact and utility of very low-calorie diets: the role of exercise and protein in preserving skeletal muscle mass. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2023;26(6):521-527. doi:10.1097/MCO.0000000000000980
- Elsevier. Very Low Calorie Diet. [online] Available at: https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/very-low-calorie-diet [Accessed 09 March 2025]
- Rachel MacPherson. What Is a Very Low-Calorie Diet?. [online] Available at: https://www.verywellfit.com/what-is-a-very-low-calorie-diet-3496286 [Accessed 09 March 2025]
- University of Washington. Medically Managed Very Low Calorie Diet. [online] Available at: https://healthonline.washington.edu/sites/default/files/record_pdfs/Medically-Managed-Very-Low-Calorie-Diet.pdf [Accessed 09 March 2025]
- National Institutes of Health. Diet for rapid weight loss. [online] Available at: https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000885.htm [Accessed 09 March 2025]
- Kim JY. Optimal Diet Strategies for Weight Loss and Weight Loss Maintenance. J Obes Metab Syndr. 2021;30(1):20-31. doi:10.7570/jomes20065
Nếu bạn có thắc mắc về chủ đề giảm cân và giảm béo, vui lòng để lại câu hỏi. Đội ngũ nhân viên y tế Phòng khám MedFit sẽ hỗ trợ giải đáp.