Hành trình giảm cân không bao giờ dễ dàng và giữa vô số phương pháp cấp tốc, vitamin B12 thường được nhắc đến trong nhiều lời đồn về khả năng hỗ trợ giảm cân. Một số người cho rằng vitamin B12 là “chìa khóa” giúp đốt cháy mỡ thừa, trong khi những tin đồn khác lại cho rằng có thể thay thế chế độ ăn uống khoa học và vận động. Liệu vitamin B12 thực sự có tác dụng như vậy? Hãy cùng tìm hiểu những thông tin chính xác về vitamin B12 và vai trò thực sự trong quá trình giảm cân, giúp bạn phân biệt giữa sự thật và những lời đồn đại không có cơ sở.
Giới thiệu về vitamin B12
Vitamin B12, hay còn gọi là cobalamin là một vi chất thiết yếu giúp cơ thể chuyển hóa carbohydrate thành năng lượng hiệu quả. Khi ăn vào, carbohydrate được phân giải thành glucose nguồn nhiên liệu chính cho tế bào. Để glucose đi vào chu trình chuyển hóa năng lượng (chu trình Krebs), cần có sự tham gia của nhiều enzyme và coenzyme, trong đó vitamin B12 đóng vai trò gián tiếp nhưng không thể thiếu.
Cụ thể, vitamin B12 là đồng yếu tố cho enzyme methionine synthase, enzyme này giúp chuyển đổi homocysteine thành methionine, một acid amin cần thiết cho quá trình tái tạo S-adenosylmethionine (SAM). SAM là chất cho nhóm methyl (methyl donor) trong nhiều phản ứng methyl hóa, bao gồm cả việc duy trì cấu trúc màng tế bào, tổng hợp dẫn truyền thần kinh và hỗ trợ chuyển hóa năng lượng tế bào.
Đồng thời, B12 cũng cần thiết cho quá trình tạo succinyl-CoA từ methylmalonyl-CoA một bước trung gian trong quá trình phân giải acid béo và một số amino acid thành succinate, hợp chất trực tiếp đi vào chu trình Krebs, nơi sản xuất ATP từ glucose.
Nói cách khác, vitamin B12 giúp đảm bảo các sản phẩm trung gian của chuyển hóa (như succinyl-CoA) được tạo ra đúng cách, từ đó hỗ trợ dòng năng lượng ổn định từ glucose. Thiếu hụt B12 có thể làm trì trệ chu trình chuyển hóa năng lượng, dẫn đến mệt mỏi, yếu cơ và ảnh hưởng đến hoạt động thể chất.
Ngoài ra, vitamin B12 còn giúp thúc đẩy quá trình gluconeogenesis, tức là việc tạo ra glucose từ các nguồn không phải carbohydrate (chẳng hạn như acid amin và acid béo), đặc biệt trong thời gian dài giữa các bữa ăn khi nguồn năng lượng từ carbohydrate đã được tiêu thụ hết. Quá trình này giúp duy trì mức đường huyết ổn định và cung cấp năng lượng cho cơ thể, giảm thiểu tình trạng tích trữ mỡ thừa.
Hơn nữa, vitamin B12 còn tác động trực tiếp đến việc ngăn chặn sự tích tụ của glucose dư thừa dưới dạng mỡ. Khi lượng glucose trong máu tăng cao, cơ thể sẽ tiết ra insulin để giảm mức glucose trong máu. Tuy nhiên, nếu lượng glucose dư thừa không được sử dụng hoặc chuyển hóa kịp thời, sẽ được chuyển thành chất béo và tích trữ.
Tầm quan trọng của vitamin B12 trong chuyển hoá năng lượng
Chu trình Krebs là một phần quan trọng trong quá trình trao đổi chất của tế bào, đóng vai trò là cửa ngõ chuyển hóa hiếu khí từ glucose thành năng lượng (ATP).
Trong chu trình Krebs, các hợp chất từ protein, chất béo và carbohydrate được chuyển hóa thành acetyl-CoA, một yếu tố cần thiết cho quá trình tạo năng lượng. Acetyl-CoA sau đó bị oxy hóa, và năng lượng thu được sẽ được sử dụng để tổng hợp ATP, kết hợp với quá trình phosphoryl hóa oxy hóa.
Đầu tiên, vitamin B12 tham gia vào quá trình phân giải acid amin thành succinyl-CoA để sản sinh năng lượng, đóng vai trò là đồng yếu tố (coenzyme) cần thiết cho enzyme methylmalonyl-CoA mutase. Thứ hai, vitamin B12 hỗ trợ quá trình oxy hóa acid béo thành acetyl-CoA, cung cấp năng lượng cho chu trình tổng hợp ATP.
Thứ ba, vitamin B12 tham gia vào quá trình trao đổi folate, gián tiếp ảnh hưởng đến sự hình thành các chất trung gian quan trọng trong chu trình acid citric. Bằng cách hỗ trợ quá trình phân giải các chất dinh dưỡng thông qua chu trình Krebs, vitamin B12 giúp cơ thể sử dụng hiệu quả năng lượng từ thức ăn, từ đó có thể ảnh hưởng tích cực đến việc quản lý cân nặng.
Thiếu hụt vitamin B12 có thể gián đoạn các con đường chuyển hóa năng lượng quan trọng, dẫn đến tình trạng mệt mỏi và suy nhược cơ thể.
* Voucher chỉ áp dụng cho khách hàng thăm khám lần đầu tiên tại Phòng khám MedFit
Bổ sung vitamin B12 có giúp giảm cân?
Một số nghiên cứu cho thấy thiếu vitamin B12 liên quan đến tích lũy mỡ nội tạng, rối loạn lipid máu và kháng insulin, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như đái tháo đường típ 2, gan nhiễm mỡ và bệnh tim mạch.
Nghiên cứu trên trẻ em, thanh niên và phụ nữ mang thai cũng ghi nhận mức B12 thấp liên quan với tỷ lệ mỡ cơ thể cao hơn và nguy cơ chuyển hóa xấu hơn sau này. Một nghiên cứu lớn tại Hoa Kỳ (2011–2014, NHANES) chỉ ra rằng mức vitamin B12 huyết thanh cao hơn có liên quan đến giảm nguy cơ béo phì ở người trưởng thành, mặc dù không khẳng định mối quan hệ nhân quả.
Tuy vậy, cho đến nay không có nghiên cứu lâm sàng nào chứng minh rằng bổ sung vitamin B12 ở người bình thường sẽ trực tiếp giúp giảm cân. Vai trò chính của vitamin B12 là hỗ trợ chuyển hóa năng lượng trong chu trình Krebs và quá trình xử lý acid amin cùng acid béo, giúp duy trì chuyển hóa cơ bản ổn định.
Việc bổ sung B12 chỉ nên áp dụng khi có thiếu hụt được chẩn đoán lâm sàng, với đường dùng phù hợp. Việc dùng dư thừa không giúp giảm cân mà còn có thể gây mất cân bằng vi chất. Chiến lược giảm cân hiệu quả và bền vững vẫn cần dựa trên nền tảng: chế độ ăn uống khoa học, kiểm soát năng lượng, vận động và giấc ngủ đủ. Vitamin B12 là yếu tố hỗ trợ quan trọng chứ không phải yếu tố chính trong chiến lược giảm cân.
Vitamin B12 mặc dù không phải là yếu tố quyết định trong quá trình giảm cân, nhưng lại đóng vai trò thiết yếu trong chuyển hóa năng lượng và duy trì sức khỏe tổng thể. Vitamin này hỗ trợ các quá trình chuyển hóa quan trọng như phân giải acid amin và acid béo, giúp duy trì mức năng lượng ổn định và ngăn ngừa tình trạng mệt mỏi hay tích tụ mỡ thừa. Thiếu vitamin B12 có thể làm gián đoạn các cơ chế này, ảnh hưởng đến khả năng giảm cân và sức khỏe nói chung.
Tuy nhiên, việc bổ sung vitamin B12 chỉ cần thiết khi có thiếu hụt lâm sàng, và không nên dùng dư thừa vì có thể gây mất cân bằng dinh dưỡng. Để giảm cân hiệu quả và an toàn, bạn nên duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, cân đối và đầy đủ dưỡng chất, bao gồm vitamin B12. Nếu có dấu hiệu thiếu hụt, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung vitamin B12 đúng cách, đảm bảo sự cân bằng trong chế độ dinh dưỡng và hỗ trợ quá trình giảm cân bền vững.
MedFit sẵn sàng đồng hành cùng bạn với giải pháp giảm cân toàn diện và cá nhân hóa theo thể trạng, khoa học trong phương pháp và bền vững trong kết quả. Nhắn tin cho MedFit để được tư vấn ngay hôm nay.
Tài liệu tham khảo
- Office of Dietary Supplements. Vitamin B12 Fact Sheet for Consumers [online]. ODS; updated 7 July 2021. Available at: https://ods.od.nih.gov/pdf/factsheets/vitaminb12-consumer.pdf [Accessed 24 November 2025]
- Alabduladhem T, Bordoni B. Physiology, Krebs Cycle. [online] StatPearls Publishing; updated 23 Nov 2022. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK556032/ [Accessed 24 Nov 2025]
- Romain M, Sviri S, Linton DM, Stav I, van Heerden PV. The role of Vitamin B12 in the critically ill–a review. Anaesth Intensive Care. 2016 Jul;44(4):447-52. doi: 10.1177/0310057X1604400410
- Talley JT, Mohiuddin SS. Biochemistry, Fatty Acid Oxidation. [online] StatPearls Publishing; updated 16 Jan 2023. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK556002/ [Accessed 24 November 2025]
- Ahern K, Rajagopal I. 6.11: Fatty Acid Oxidation [online]. Biochemistry Free & Easy (Ahern and Rajagopal); 2023 Aug 31. Available at: https://bio.libretexts.org/Bookshelves/Biochemistry/Book%3A_Biochemistry_Free_and_Easy_(Ahern_and_Rajagopal)/06%3A_Metabolism_I_-_Oxidative_Reductive_Processes/6.11%3A_Fatty_Acid_Oxidation [Accessed 24 November 2025]
- Venn-Watson S, Lumpkin R, Dennis EA. Efficacy of dietary odd-chain saturated fatty acid pentadecanoic acid parallels broad associated health benefits in humans: could it be essential? Sci Rep. 2020 May 18;10(1):8161. doi: 10.1038/s41598-020-64960-y
- Sun Y, Sun M, Liu B, Du Y, Rong S, Xu G, Snetselaar LG, Bao W. Inverse Association Between Serum Vitamin B12 Concentration and Obesity Among Adults in the United States. Front Endocrinol (Lausanne). 2019 Jun 27;10:414. doi: 10.3389/fendo.2019.00414
- Boachie J, Adaikalakoteswari A, Samavat J, Saravanan P. Low Vitamin B12 and Lipid Metabolism: Evidence from Pre-Clinical and Clinical Studies. Nutrients. 2020 Jun 29;12(7):1925. doi: 10.3390/nu12071925
- Kennedy DO. B Vitamins and the Brain: Mechanisms, Dose and Efficacy–A Review. Nutrients. 2016 Jan 27;8(2):68. doi: 10.3390/nu8020068
- Adaikalakoteswari A, Sviri S, Linton DM, Stav I, van Heerden PV. Low vitamin B12 in pregnancy is associated with adipose-derived circulating miRs targeting PPARγ and insulin resistance. J Clin Endocrinol Metab. 2017 Nov;102(11):4200-12. doi:10.1210/jc.2017-00396
Nếu bạn đang muốn được thăm khám về thừa cân, béo phì, tăng cơ, giảm mỡ, hãy để lại thông tin để được đo InBody và thăm khám hoàn toàn miễn phí cùng đội ngũ Bác sĩ đa chuyên khoa tại Phòng khám MedFit.
